L'areal da la resgia Vial/Tuleu a Domat duai vegnir midà en ina zona d'industria per interpresas che genereschan ina gronda valurisaziun e ch'èn orientadas a l'export. Il chantun Grischun acquista ils dretgs da construcziun ch'èn necessaris per il svilup da l'areal e metta a disposiziun il terren per domiciliar interpresas. La HAMILTON Plastics (en fundaziun) investescha sco emprima sin il nov areal – i vegnan stgaffidas 100 plazzas da lavur. L'opziun d'installar ina resgia sin ina surfatscha reducida resta resalvada.

Sin l'areal Vial/Tuleu a Domat èn vegnids constituids dus dretgs da construcziun per construir ina resgia. Quels posseda actualmain l'Industria da lain Pfeifer SA. Per construir ina resgia redimensiunada na vegn betg duvrada l'entira surfatscha da l'areal. Per pussibilitar ina planisaziun generala raschunaivla da l'areal Vial/Tuleu ha la vischnanca relaschà ina zona da planisaziun. Cun ina midada da zona duai ussa vegnir stgaffida la basa per domiciliar interpresas ch'èn orientadas a l'export e che han plazzas da lavur qualifitgadas. Per quest intent s'acquista il chantun ils dus dretgs da construcziun e garantescha la revitalisaziun e l'ulteriura avertura da l'areal. La vischnanca burgaisa da Domat duai prender las decisiuns necessarias gia a chaschun da sia sesida dals 30 d'october 2015. La vischnanca politica da Domat decida ils 28 da favrer 2016 davart la revisiun parziala necessaria da la planisaziun locala. Las lavurs da revitalisaziun da l'areal e da l'avertura supplementara vegnan prendidas per mauns probablamain il matg 2016, las lavurs vegnan fatgas en etappas sin basa d'ina planisaziun d'areal.

Regenza e vischnancas en cuminanza
L'entir areal Vial/Tuleu era reservà fin ussa exclusivamain per l'installaziun d'ina resgia. La realisaziun d'ina tala na para per il mument betg dad esser realistica per motivs economics. Ensemen cun la vischnanca da Domat e cun la vischnanca burgaisa da Domat ha il chantun perquai elavurà in project da svilup per quest areal. Quel pussibilitescha in'utilisaziun industriala e cunquai ina valurisaziun da l'areal impurtanta per l'economia publica senza stuair renunziar a l'opziun d'ina resgia cleramain pli pitschna. L'Industria da lain Pfeifer SA sco possessura dals dretgs da construcziun ha prestà ina contribuziun gronda ed orientada al futur cun consentir a la midada d'utilisaziun. Ella è anc adina interessada d'installar ina resgia redimensiunada inclusiv l'ulteriura elavuraziun sin la part da l'areal previsa per quai.

Domiciliaziuns d'auta qualitad
Cun domiciliar la HAMILTON Plastics (en fundaziun) po vegnir purschida ina pussaivladad da svilup ad ina interpresa dinamica ch'è dapi onns activa en il Grischun. Cun la midada da zona, cun in'avertura cumplessiva e cun ina concepziun attractiva vulessan il chantun sco er la vischnanca politica e la vischnanca burgaisa da Domat stgaffir ina zona d'industria d'auta qualitad e d'impurtanza naziunala. Utilisaziuns che dovran bler spazi, che mettan a disposiziun paucas plazzas da lavur, n'èn explicitamain betg admessas. L'investiziun tras la HAMILTON Plastics (en fundaziun) mussa ch'i sa tracta d'in areal d'auta qualitad. Ella po esser in impuls supplementar per auters investiders.

Il chantun acquista ils dretgs da construcziun
Tut en tut vegn transferida ina surfatscha da 20 hectaras en la zona d'industria. Sin ina surfatscha dad 8 hectaras vegn mantegnida l'opziun per ina resgia redimensiunada inclusiv l'ulteriura elavuraziun. L'entir areal vegn surpiglià dal chantun en il dretg da construcziun, revitalisà e rendì accessibel supplementarmain. Las investiziuns per acquistar ils dretgs da construcziun importan 10,8 milliuns francs. La valur commerziala actuala da l'areal importa 13 milliuns francs. La summa da las investiziuns per l'avertura e per la revitalisaziun resulta da la planisaziun d'areal che vegn ad esser avant maun fin a la votaziun en la vischnanca da Domat. Per valurisar l'areal resultan – tut tenor l'utilisaziun – custs da 12 fin 23 milliuns francs.

Plazzas da lavur ed entradas fiscalas
Lur plaschair vi dal svilup da l'areal previs mussan la presidenta communala Béatrice Baselgia ed il president da la vischnanca burgaisa Theo Haas. La midada d'utilisaziun pussibilitescha da stgaffir entaifer curt temp 100 novas plazzas da lavur a Domat ed in ulteriur niz economic grazia a las investiziuns da la HAMILTON Plastics (en fundaziun) en l'import da 25 milliuns francs. Tenor la finamira dal svilup da l'areal duain vegnir stgaffidas tut en tut 300 plazzas da lavur ils proxims 10 onns. Per questa perioda vegni fatg quint cun ina valurisaziun brutta da 170 milliuns francs e cun entradas fiscalas da 14 milliuns francs. Il svilup da l'entir areal vegn cun gronda probabilitad a durar pli ditg. L'interess per domiciliaziuns d'auta qualitad duai survegnir ina preferenza dominanta envers l'interess d'utilisar uschè svelt sco pussaivel quest areal. Suenter la domiciliaziun d'interpresas tras il chantun survegnan la vischnanca burgaisa e la vischnanca politica da Domat ensemen la mesadad dal tschains dal dretg da construcziun, en cas d'ina eventuala vendita da terren la mesadad dal retgav. Questas entradas vegnan ad esser pli pitschnas ch'ils tschains dal dretg da construcziun che l'Industria da lain Pfeifer SA paja, sch'il dumber da domiciliaziuns s'augmenta dastgassan ellas però surpassar probablamain las entradas vertentas.

Resgia redimensiunada
Cun la "opziun resgia" resta reservada ina surfatscha dad 8 hectaras per ina resgia e per l'ulteriura elavuraziun da la laina. Uschia sa preserva il Grischun la schanza da prolungar la chadaina da valurisaziun "laina" en il chantun, sch'il svilup dals pretschs ed il svilup monetar sa midan. Ni per in investider ni per las vischnancas grischunas sco proprietarias da guaud n'èn las cundiziuns generalas economicas dadas actualmain per pudair fixar in'obligaziun pli lunga concernent la furniziun da laina e pertutgant il pretsch da laina. Il chantun e l'Industria da lain Pfeifer SA observan cuminaivlamain il svilup en l'economia forestala e da laina. Els èn pronts da cooperar en quai che pertutga la valurisaziun dal lain sco resursa. Sche las premissas per ina investiziun sa midan, po l'Industria da lain Pfeifer SA realisar la "opziun resgia" existenta. Percunter ha il chantun il dretg da duvrar la surfatscha ch'è per entant reservada per la resgia per in'utilisaziun industriala, sche l'ulteriur areal è occupà e sch'igl èn avant maun investiders che dovran ina tscherta surfatscha.


Infurmaziuns:
- dr. Jon Domenic Parolini, schef dal departament d'economia publica e fatgs socials, tel. 081 257 23 01, e-mail: Jondomenic.Parolini@dvs.gr.ch
- dr. Mario Cavigelli, schef dal departament da construcziun, traffic e selvicultura, tel. 081 257 36 01, e-mail: Mario.Cavigelli@bvfd.gr.ch


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun