La rotscha lufs al Calanda demussa in cumportament pli e pli problematic. Per ch'ils lufs daventian puspè timids envers l'uman, duain dus animals vegnir allontanads da la rotscha. Ils chantuns Grischun e Son Gagl han perquai dumandà ina permissiun da sajettar lufs dal uffizi federal d'ambient (UFAM).

Dapi l'onn 2012 viva en il territori dal massiv dal Calanda/Piz Bargias l'emprima rotscha lufs da la Svizra. Ils lufs observads ed il cumportament en lur intschess èn vegnids protocollads e valitads cuntinuadamain tras las collavuraturas ed ils collavuraturs dals uffizis cumpetents dals chantuns Grischun e Son Gagl.

Cumportament problematic
Fin ussa n'hai anc dà naginas situaziuns privlusas directas per l'uman. Ils ultims mais hai dentant dà pli e pli savens scuntradas a curta distanza tranter umans e lufs en u enturn ils abitadis. Singuls u plirs lufs èn s'avanzads fin a portas da stallas, a saivs da stallas libras u ad edifizis ed èn sa laschads stgatschar mo fitg navidas. Suenter plirs incidents è il cumportament da la rotscha vegnì valità sco problematic.

Per cumbatter cunter quest svilup duain vegnir sajettads quest enviern dus animals da la rotscha dal Calanda. Ils chantuns Grischun e Son Gagl han inoltrà ina dumonda correspundenta a l'uffizi federal responsabel, vul dir a l'uffizi federal d'ambient (UFAM). Las sajettadas han la finamira da cuntanscher ina midada da cumportament. Mo sch'ils lufs daventan puspè pli timids, vegn ina convivenza da quests animals da rapina gronds cun ils umans ad esser pussaivla en la cuntrada cultivada svizra er en l'avegnir.

Las basas giuridicas èn avant maun
Tras la revisiun da l'ordinaziun federala da chatscha ha la confederaziun stgaffì la stad 2015 las basas giuridicas necessarias en chaussa. Per ina intervenziun ston esser ademplidas las suandantas premissas giuridicas: ils lufs èn sa reproducids cumprovadamain durant l'onn current, ed els èn sa mussads repetidamain entaifer ils abitadis u en la vischinanza directa da tals, cumbinà cun ina pitschna timiditad envers ils umans.


Infurmaziuns:
- Cusseglier guvernativ Mario Cavigelli, schef dal departament da construcziun, traffic e selvicultura, tel. 081 257 36 01, e-mail Mario.Cavigelli@bvfd.gr.ch
- Georg Brosi, manader da l'uffizi da chatscha e pestga dal Grischun, tel. 081 257 38 92, e-mail Georg.Brosi@ajf.gr.ch


Gremi: departament da construcziun, traffic e selvicultura
Funtauna: rg departament da construcziun, traffic e selvicultura