La regenza prenda posiziun davart la midada da la lescha federala da linguas, fixescha novas limitas da CO2 per la reducziun da la taglia da traffic ed approvescha las revisiuns da las planisaziuns localas da las vischnancas Tavau, Segl e Sufers.
La lescha da linguas duai restar vinavant en la cumpetenza dals chantuns
La regenza prenda posiziun davart la midada da la lescha federala davart las linguas naziunalas e la chapientscha tranter las cuminanzas linguisticas (lescha da linguas). Cun ina cumplettaziun da la lescha da linguas duai vegnir sustegnida l'armonisaziun da l'instrucziun da linguas
en la scola obligatorica. Il motiv per questa adattaziun è che singuls chantuns mettan en dumonda l'instrucziun en ina segunda lingua naziunala en la scola primara.
Tenor l'avis da la regenza grischuna èsi da princip problematic, sche la confederaziun daventa activa sin in plaun legislativ che appartegna a la cumpetenza dals chantuns. Però renconuscha la regenza ch'ils chantuns n'han betg ademplì cumplainamain lur obligaziun d'armonisaziun. Il chantun Grischun sco unic chantun triling da la Svizra ha ina posiziun speziala ed è perquai pertutgà spezialmain da la dumonda en discussiun ed interessà vi d'ina soluziun. Il cussegl federal metta en discussiun trais variantas per midar il text da lescha. La regenza grischuna approvescha la varianta 3 proponida che intervegn il main ferm en la cumpetenza dals chantuns. Per rinforzar las linguas minoritaras rumantsch e talian duai vegnir purschida a tut las scolaras e scolars dal stgalim secundar I ina terza lingua naziunala sco rom facultativ.
Link:
Documents da consultaziun da la confederaziun
Sustegn per in campus d'allergia e d'asma a Tavau
La regenza approvescha il rapport annual 2015 da l'institut svizzer da retschertgas davart allergias ed asma (ISRA) e conceda l'incarica da prestaziun per ils onns 2017‑2020. En quest connex vegn auzada la contribuziun globala a partir da l'onn 2018. Per l'onn 2017 vegn pajà in import da 290 000 francs e per ils onns 2018‑2020 vegnan garantids 520 000 francs per onn. Resalvada resta la concessiun tras il cussegl grond.
L'augment da la contribuziun stat en connex cun la realisaziun da la nova clinica autalpina a Tavau Wolfgang, nua ch'i duai vegnir stgaffì in "campus d'allergia e d'asma Tavau", quai che vegn a chaschunar custs d'infrastructura pli auts per il ISRA. Il campus planisà duai daventar in center da cumpetenza per la perscrutaziun d'allergias e d'asma che concentrescha las forzas da differents partenaris ed unescha en in lieu il provediment clinic, la perscrutaziun d'emprima qualitad d'allergias e d'asma, la scolaziun e la furmaziun sco er la realisaziun d'occurrenzas scientificas ed orientà a l'applicaziun (congress, dietas e lavuratoris).
Novas limitas da CO2 per ina reducziun da la taglia da traffic
La regenza grischuna ha adattà l'ordinaziun tar la lescha introductiva tar la lescha federala davart il traffic sin via. Las limitas da CO2 per ina reducziun da la taglia da vehichels a motor levs cun paucas emissiuns èn vegnidas fixadas da nov sin basa dal progress tecnologic. A partir da l'onn 2017 vegn la taglia da traffic reducida; per 60 pertschient per vehichels a motor levs cun in'emissiun da CO2 da nov da maximalmain 110 g/km (fin ussa 120 g/km) e per 80 pertschient per vehichels a motor levs cun in'emissiun da CO2 da nov da maximalmain 95 g/km (fin ussa 105 g/km). La regenza reducescha mintga 2 onns las limitas per la svapur da CO2.
La nova basa per il mantegniment da las vias Bernina daventa ina "camera obscura"
Per construir la nova basa per il mantegniment da las vias sin il pass dal Bernina incumbensescha la regenza il biro d'architectura Bearth & Deplazes da Cuira. Lur project "camera obscura" è sa fatg valair envers 60 ulteriurs concurrents. Tenor il rapport da la giuria persvada il project victur grazia a ses dialog interessant cun la cuntrada. La natira sa collia per exempel cun l'edifizi tras quai che tut ils locals vegnan cuvrids da terra. Ils custs totals per l'edifizi nov importan probablamain var 10 milliuns francs.
© Bearth & Deplazes architects SA
Approvà il project per proteger cunter lavinas en il Mesauc
La regenza ha approvà il project "Protecziun cunter lavinas Giumella" da la vischnanca da Rossa. En il territori dal project èn vegnidas documentadas set lavinas ils ultims 200 onns che han er chaschunà dus cas mortals. Per proteger meglier l'abitadi sco er la via chantunala en l'avegnir, vegnan investids tut en tut 5,8 milliuns francs en punts per la naiv, en raits da naiv, en saivs cunter cuflads sco er en in rempar da deviaziun. La regenza ha garantì per quai ina contribuziun da maximalmain 4,47 milliuns francs.
Contribuziun NPR per in indriz d'ennavar a Pradaschier
En il rom da la nova politica regiunala da la confederaziun (NPR) ha la regenza deliberà in sustegn finanzial per in indriz d'ennavar a Pradaschier. Las contribuziuns NPR vegnan surpigliadas mintgamai per la mesadad da la confederaziun e dals chantuns participads. Als custs totals da tut en tut 4,5 milliuns francs conceda la regenza grischuna in emprest NPR dad 1,2 milliuns francs. La contribuziun obligatorica dal chantun Grischun importa en quest connex 202 007 francs. Quella vegn er concedida.
Glisch verda per engrondir il bikepark a Tavau
La regenza approvescha cun ina cundiziun la planisaziun d'utilisaziun "Engrondiment dal bikepark Färich" da la vischnanca da Tavau dals 20 da december 2015. En il rom da la procedura per la permissiun da construcziun stoi vegnir garantì ch'i na dettia naginas persunas che possian vegnir donnegiadas en cas d'in eveniment da la natira en il territori "Färich". Uschia pon vegnir construids en il bikepark Färich a Tavau ulteriurs trajects e sigls. Per realisar quest project vegn runcada ina surfatscha da guaud da 2607 meters quadrat. Sco cumpensaziun da la runcada èn previsas mesiras a favur da la protecziun da la natira e da la cuntrada en il territori "Drusatscha".
© Comet Photoshopping ScRL / Dieter Enz
Stgaffì la basa per construir in hotel a Segl
Cun approvar la revisiun da la planisaziun locala da la vischnanca da Segl dals 25 da zercladur 2015 stgaffescha la regenza la basa planisatorica per construir in hotel en il territori da la staziun da val da la pendiculara da Furtschellas. Per garantir ina clera separaziun territoriala tranter l'hotel planisà ed il manaschi forestal cunfinant vegnan adattadas las zonas existentas. Per ch'il manaschi forestal na vegnia betg disturbà da skiunzas e skiunzs vegn la pista che maina giu la val ultra da quai spustada en il sectur da la staziun da val. Plinavant intimescha la regenza la vischnanca da Segl da procurar en il rom da la procedura per la permissiun da construcziun che uschè bleras plazzas da parcar sco pussaivel vegnian construidas sut terra.
© Comet Photoshopping ScRL / Dieter Enz
Chascharia da Sufers sin buna via
La regenza ha approvà la revisiun parziala da la planisaziun locala da la vischnanca da Sufers dals 10 da zercladur 2016 per realisar ina chascharia cun integrà ina bieraria pitschna. Uschia duain pudair vegnir vendids en il futur en in'ustaria sco er en ina butietta products agriculs producids al lieu ed en la regiun. La chascharia è in projects per il svilup regiunal (PSR) e vegn purtada da l'uniun "PSR Beverin". Tut en tut custa quest project 3,17 milliuns francs e vegn cofinanzià dal chantun.
© Comet Photoshopping ScRL / Dieter Enz
Fixà durada minimala da la serrada d'enviern da la Forcola di Livigno
La regenza fixescha il cumenzament resp. la fin da la serrada d'enviern da la Forcola di Livigno en general per l'ultim venderdi dal november resp. per l'emprim glindesdi dal zercladur. Resguardond las relaziuns respectivas da l'aura ed il privel da lavinas correspundent po vegnir anticipà il termin da la serrada l'atun resp. mess enavos il termin da l'avertura la primavaira. Il termin precis per serrar e per avrir quest traject da pass vegn fixà en quest cas dal departament da construcziun, traffic e selvicultura (DCTS). Questa regulaziun vala a partir d'immediat ed è illimitada.
Projects da votaziun dals 27 da november 2016
La regenza ha prendì enconuschientscha dal fatg ch'ils suandants projects federals vegnan suttamess a la votaziun dal pievel la dumengia, ils 27 da november 2016:
- iniziativa dal pievel dals 16 da november 2012 "Per l'abandun programmà da l'energia nucleara (Iniziativa per l'abandun da l'energia nucleara)"
Dumengia, ils 27 da november 2016, na vegni votà davart nagins projects chantunals.
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun