La regenza grischuna suttametta al parlament il preventiv 2017 cun in deficit da 20,1 milliuns francs (onn precedent 50,8 milliuns). La situaziun finanziala actuala è en urden. En vista als conturns economics difficils propona la regenza da reducir ils pes da taglia per las persunas giuridicas. Ensemen cun in'activitad d'investiziun fitg gronda prenda la regenza uschia emprimas mesiras impurtantas per realisar las finamiras e las maximas politicas dal cussegl grond sco er dal punct central da svilup "Politica da finanzas e da taglia activa" dal program da la regenza 2017–2020. Cun meglierar la cumpetitivitad fiscala duai a lunga vista vegnir rinforzà il Grischun sco lieu economic e mantegnì il substrat fiscal. Il squitsch da la UE d'abolir ils privilegis fiscals chantunals per las interpresas ch'èn activas sin plaun internaziunal augmenta il squitsch tar tut ils chantuns da sbassar las taglias ordinarias sin interpresas. Ina gronda sfida è la planisaziun finanziala da l'onn 2020. A partir da quest onn vegnan a stuair vegnir fatgas distgargias considerablas.

Ils parameters dal preventiv 2017 sa cloman:

• deficit dal preventiv 20,1 milliuns (onn precedent 50,8 milliuns)
• quota statala 15,3 pertschient (onn precedent 15,2 %)
• creschientscha da la summa totala dals salaris relevanta per la valur directiva 0,8 pertschient (onn precedent 0,7 %)
• reducziuns dal pe da taglia per las persunas giuridicas tranter -4 e -10 pertschient
• investiziuns nettas 273,7 milliuns (onn precedent 247,2 milliuns)
• deficit dal quint da las vias 20,0 milliuns (onn precedent 19,9 milliuns)
• adattà la dotaziun tar la gulivazi n da finanzas per las vischnancas

Il preventiv 2017 sa basa sin ina situaziun da partenza finanziala solida
Envers l'onn precedent ed envers il plan da finanzas vertent preschenta il preventiv 2017 in resultat ch'è meglierà per 30 milliuns. La regenza ha ordinà ina procedura da preventiv fitg restrictiva e realisà cun quai la mesira d'emprima prioritad per garantir a lunga vista in equiliber da las finanzas chantunalas. "Malgrà questa cumprova dal gudogn e da la perdita restan las vistas en las planisaziuns finanzialas da l'onn 2019 ed en spezial da l'onn 2020 vinavant pauc favuraivlas. Senza ina politica da finanzas activa e senza mesiras correspundentas ristgan las finanzas dal Grischun da perder l'equiliber a media vista", commentescha la cussegliera guvernativa responsabla Barbara Janom Steiner las perspectivas finanzialas dal chantun. Da questas mesiras fa er part l'analisa pli detagliada che vegn fatga actualmain – cun agid da la BAK Basel Economics AG – da las structuras dals custs en ils differents champs d'incumbensas dal chantun, che vegnan cumparegliads en quest connex cun tals en ils auters chantuns.

Cun in surpli d'expensas en il quint economic da 20,1 milliuns (onn precedent 50,8 milliuns), cun investiziuns nettas relevantas per la valur directiva da 156,1 milliuns e cun ils ulteriurs parameters pon vegnir observadas en il preventiv 2017 – cun excepziun da la quota statala stabila – las valurs directivas dal cussegl grond. En cas d'ina creschientscha spetgada dal product naziunal brut (PNB) dal chantun da nominalmain 1,5 pertschient crescha la quota statala levamain ed importa 15,3 pertschient (+0,1 punct procentual). A la creschientscha da las expensas contribuescha decisivamain l'activitad d'investiziun intensivada.

En ils onns da planisaziun 2017–2020 impunda la regenza ina quota da gudogn da la banca naziunala svizra (BNS) da nov da 15,9 milliuns (fin ussa 8 milliuns). Quella sa basa sin in pajament total a la confederaziun ed als chantuns dad 1 milliarda. I po vegnir fatg quint che la nova cunvegna che vala a partir da l'onn 2017 cuntegna ina cuntinuitad da la distribuziun dal gudogn. Al meglier resultat contribueschan er ils pajaments da gulivaziun pli gronds or da la gulivaziun da finanzas naziunala (NGF) (+12,3 milliuns).

Ils custs da persunal èn influenzads d'effects spezials
Ils custs totals da persunal s'augmentan en cumparegliaziun cun l'onn precedent per 4,2 pertschient a 383,8 milliuns. Quest grond augment vegn chaschunà en emprima lingia da la realisaziun da la refurma dal territori. La finanziaziun da las dretgiras districtualas è vegnida cudeschada sco contribuziun a terzas persunas. Pervia da l'integraziun da las dretgiras regiunalas en il quint annual chantunal vegnan ils custs ed ils retgavs repartids a partir da l'onn 2017 en las gruppas da contos da MAC2. Quai è responsabel per quest effect spezial unic. Senza quest effect s'augmentan ils custs da persunal per 1,6 pertschient. La summa totala dals salaris relevanta per la valur directiva crescha per 0,8 pertschient. Er l'onn proxim na poi betg vegnir fatg quint cun in'adattaziun dals salaris pervia da l'inflaziun.

Ils custs materials èn 4,1 pertschient pli auts
Ils custs materials e las ulteriuras expensas da manaschi s'augmentadan ensemen per 12,5 milliuns a 320,1 milliuns. Il dumber creschent da persunas che tschertgan asil attribuidas da la confederaziun chaschuna custs pli auts per la collocaziun e per la tgira. Cun quai che l'effectiv da construcziuns autas e bassas dal chantun crescha, creschan er ils custs dal mantegniment necessari. Novs projects en differents uffizis pretendan ultra da quai expensas pli autas per servetschs e per onuraris.

Ils custs da transfers sa reduceschan sin l'emprima egliada
Las prestaziuns da transfer cumprovadas sa reduceschan tut en tut per 0,5 pertschient (-6,1 milliuns) a 1113,3 milliuns. Las contribuziuns a communitads ed a terzas persunas ch'ellas cuntegnan sa sbassan per 0,7 pertschient (-5,9 milliuns) ad 881,8 milliuns. Questa pitschna diminuziun è en emprima lingia la consequenza dal transferiment da las anteriuras dretgiras districtualas en las novas dretgiras regiunalas (-10 milliuns). Las contribuziuns als ospitals ed a las clinicas creschan danovamain (+2,5 % resp. +5,1 milliuns) ed importan 205,6 milliuns.

Retgav fiscal levamain pli grond
Las taglias chantunalas creschan netto per 7,6 milliuns (+1,0 %). Partind d'ina budgetaziun in pau memia optimistica per l'onn 2016 èsi da far quint cun in pitschen regress da 2,5 milliuns (-0,5 %) a 538,0 milliuns tar las persunas natiralas. Viceversa èsi tar las persunas giuridicas, nua ch'il retgav budgetà crescha per 4,0 milliuns (+4,7 %) sin 88,7 milliuns. In cler augment mussan er las taglias da traffic per vehichels a motor, cun las qualas i po vegnir fatg quint (+4,1 % resp. +3,2 milliuns).

Reducziuns dals pes da taglia per las persunas giuridicas
Per la perioda da planisaziun 2017–2020 ha il cussegl grond prescrit la finamira prioritara da "sviluppar vinavant il Grischun sco lieu economic e rinforzar la cumpetitivitad". Areguard la politica da finanzas e da taglia sto vegnir dada la medema prioritad a las cundiziuns generalas per las interpresas ed a las finanzas chantunalas. En vista als conturns economics difficils e resguardond la situaziun finanziala solida da las finanzas chantunalas prevesa la regenza ina reducziun da la chargia fiscala per las persunas giuridicas.

Concretamain dumonda la regenza il cussegl grond da sbassar ils pes da taglia per las persunas giuridicas sco suonda en il preventiv 2017:

•  chantun da 100,0 pertschient a 90,0 pertschient (reducziun da taglia da 10 %)
•  vischnancas da 99,0 pertschient a 95,0 pertschient (reducziun da taglia da 4 %)
•  baselgias chantunalas da 10,5 pertschient a 10,0 pertschient (reducziun da taglia da 5 %)

Las reducziuns dals pes da taglia han en general in effect pir a partir da l'onn 2018. Per ils onns 2017–2020 resultan las suandantas perditas dal retgav per plaun statal:

	Preventiv 2017	Plan da finanzas 2018	Plan da finanzas 2019	Plan da finanzas 2020
Francs
Chantun	1 010 000	7 580 000	8 480 000	8 250 000
Vischnancas	408 000	3 060 000	3 430 000	3 330 000
Baselgias chantunalas	51 000	380 000	420 000	410 000
Total	1 469 000	11 020 000	12 330 000	11 990 000

                         

En il program da la regenza 2017–2020 ha la regenza fixà la finamira da realisar la refurma da l'imposiziun da taglia sin interpresas III (RITI III) resguardond la cumpetitivitad en la concurrenza fiscala interchantunala. Per restar vinavant en il champ interchantunal da mez e – resguardond la taglia sin il chapital relativamain auta – per mantegnair la cumpetitivitad fiscala vegni ad esser necessari ch'il Grischun reduceschia – en il rom da la realisaziun da la RITI III – a partir da l'onn fiscal 2019 la chargia fiscala effectiva per la confederaziun, per il chantun e per las vischnancas a segiramain sut 15,0 pertschient. La chargia fiscala effectiva per las persunas giuridicas importa actualmain tut en tut 16,7 pertschient. Cun la reducziun dals pes da taglia proponida vegn la chargia fiscala gia reducida levamain a 16,1 pertschient a partir da l'onn fiscal 2017. Questas reducziuns dals pes da taglia duain vegnir fatgas independentamain dal resultat da la votaziun dal pievel federala davart la RITI III. Ellas reduceschan però l'ulteriur basegn da correctura, sche la RITI III vegn realisada pli tard. L'intenziun è quella da realisar cumplettamain la RITI III per l'onn 2019 cun effect a partir da l'onn 2020.

Cifras adattadas per la gulivaziun da finanzas grischuna
Ensemen cun il preventiv deliberescha il cussegl grond ils credits ch'èn necessaris per la gulivaziun da finanzas entaifer il chantun. Tenor la proposta da la regenza survegnan 70 vischnancas cun paucas resursas totalmain 27,6 milliuns or da la gulivaziun da las resursas. Questas contribuziuns vegnan finanziadas dal chantun e da las 42 vischnancas cun bleras resursas. Da las entradas che surpassan la media da tut las vischnancas cedan las vischnancas finanzialmain fermas 16 pertschient (onn precedent 17,5 %). Cun la gulivaziun da las resursas po vegnir garantida ina dotaziun minimala da 68 pertschient (onn precedent 70 %) a las vischnancas cun paucas resursas. Da la gulivaziun da las grevezzas geografic-topograficas e da scola survegnan 56 vischnancas totalmain 24 milliuns dal chantun. Per la gulivaziun da las grevezzas socialas vegnan budgetads 6,8 milliuns. Ulteriurs 1,5 milliuns èn destinads per la gulivaziun individuala d'inegualitads per grevezzas spezialas. La contribuziun da finanziaziun dal chantun vegn auzada per 10 milliuns sin 40 milliuns.

Planisà investiziuns da record
Las investiziuns nettas che vegnan finanziadas dal chantun han cuntanschì cun 273,7 milliuns in nov nivel da record. La buna situaziun da partenza finanziala da las finanzas publicas pussibilitescha da sustegnair pli fitg per ina curta perioda l'economia dal Grischun cun grondas expensas d'investiziun. Perquai duai il nivel d'investiziuns surproporziunalmain aut vegnir mantegnì sche pussaivel er en ils onns da planisaziun 2018–2020. En spezial en il sectur da las construcziuns autas e bassas sco er en ils secturs «guaud» e "svilup economic" sa mussa in'activitad d'investiziun pli intensiva. Pervia da questas grondas expensas nettas resultan però en l'onn da preventiv in saldo da finanziaziun negativ da -120 milliuns ed in grad d'atgna finanziaziun bass da las investiziuns nettas da 56,3 pertschient.

Grondas expensas d'investiziun er tar il quint da las vias
Tar expensas totalas da 351,8 milliuns ed entradas totalas da 331,8 milliuns preschenta il quint da las vias in deficit da 20,0 milliuns. Per la fin da l'onn 2015 importava il dabun da la finanziaziun speziala 104,3 milliuns. Per la renovaziun da las vias vegnan planisads 144,8 milliuns (+7,5 milliuns). Il quint da las vias profitescha oravant tut da l'attribuziun dal surpli dal retgav pli aut da l'uffizi per il traffic sin via (84,3 milliuns, +3,3 milliuns).

Tridas vistas a partir da l'onn dal plan da finanzas 2020
Per ils onns da planisaziun 2018–2020 stoi vegnir fatg quint cun deficits creschents (2018: 45,3 milliuns; 2019: 70,9 milliuns; 2020: 96,4 milliuns). Cun mesiras da distgargia sistematicas e senza in pachet da spargn cumplessiv po la situaziun finanziala dal chantun vegnir tegnida en in equiliber probablamain fin l'onn 2019. L'ultim onn dal plan da finanzas 2020 vegn il deficit admess da maximalmain 50 milliuns però surpassà cleramain. Las planisaziuns – en spezial per l'onn 2020 – èn anc caracterisadas da bleras malsegirezzas. Ultra da la realisaziun da la RITI III concernan questas ristgas da la vart da las entradas oravant tut la gulivaziun da finanzas naziunala NGF sco er il svilup dals tschains d'aua e dals retgavs fiscals. Da la vart da las expensas sto vegnir franada en mintga cas la dinamica da creschientscha en il sectur da las contribuziuns. En tge dimensiun ch'i ston vegnir prendidas mesiras da spargn per quai, na po anc betg vegnir determinà oz.

Il cussegl grond vegn a tractar il preventiv 2017 en la sessiun da december 2016.


Infurmaziuns:
cussegliera guvernativa Barbara Janom Steiner, scheffa dal departament da finanzas e vischnancas, tel. 081 257 32 01, e-mail Barbara.Janom@dfg.gr.ch


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun