Las geodatas per la mesiraziun uffiziala e per las chartas sa basan oz sin las coordinatas naziunalas da 1903. Sut la noziun da la mesiraziun naziunala 1995 (MN95) ha l'uffizi federal da topografia swisstopo installà ina nova mesiraziun naziunala autamain precisa che lavura cun satellits. Questa basa vala a partir dal 1. da december 2016 er per il chantun Grischun.

Las coordinatas da la mesiraziun uffiziala èn vegnidas adattadas correspundentamain. La mesiraziun uffiziala en il Grischun è pia er en l'avegnir ina basa moderna e fidada per tut las activitads che sa refereschan al territori.

Ils puncts da mesiraziun fixads cun terms en il terren e mesirads en moda precisa furman il rom da referenza per tut las lavurs da mesiraziun en Svizra. Las precisiuns da mesiraziun da 1903 na correspundan betg pli a las pussaivladads tecnicas d'ozendi. Tranter il rom da referenza da fin ussa e quel nov datti differenzas che varieschan en tut la Svizra tranter nulla (Berna) e circa in meter e mez (Engiadina, Genevra). Cun midar il rom da referenza a la mesiraziun naziunala 95 vegnan ils avantatgs da la mesiraziun cun agid da satellits (tecnologia GNSS) tratgs a niz cumplainamain ed i vegn garantida la colliaziun cun il sistem da referenza europeic.

Introducziun da las novas coordinatas
En il chantun Grischun vala il nov rom da referenza a partir dal 1. da december 2016 per las datas da la mesiraziun uffiziala. Las ulteriuras geodatas ston vegnir transferidas fin il pli tard ils 31 da december 2020 en il nov rom da referenza.

Las coordinatas existentas vegnan transferidas en il nov rom da referenza MN95 cun agid d'ina unitad da datas da transfurmaziun naziunala. Vi da l'autezza na vegnan fatgas naginas midadas.

Consequenzas da la midada dal rom da referenza
Abstrahà da las correcturas en tut la Svizra è la differenza la pli evidenta la nova designaziun da las coordinatas. Las axas da coordinatas y ed x vegnan remplazzadas tras E (east, ost) ed N (nord). Per evitar malchapientschas tar las indicaziuns da coordinatas vegnan augmentadas las valurs E per dus milliuns e las valurs N per in milliun suenter la transfurmaziun.

 

Coordinatas veglias (MN03)	Coordinatas novas (MN95)
y = 784 922.580 m           x = 162 105.730 m            H = 2316.810 m.s.m	E = 2 784 923.505 m            N = 1 162 105.527 m            H = 2316.810 m.s.m

Exempel: In punct fix da mesiraziun sin il pass dal Güglia sa mida per var in meter.

Per la gronda part da las utilisadras e dals utilisaders da geodatas na sa mida nagut sin fundament da la midada dal rom da referenza, abstrahà da la nova designaziun. Percunter pon las novas coordinatas avair consequenzas per las surfatschas dals bains immobigliars. Quellas vegnan calculadas da nov cun las datas da la mesiraziun uffiziala sin basa da las coordinatas MN95 dals puncts da cunfin. Tar tscherts bains immobigliars po quai chaschunar ina midada calculatorica da la surfatscha. Las proprietarias ed ils proprietaris dals bains immobigliars pertutgads da la midada da la surfatscha èn vegnids infurmads en scrit. Vi da las lingias dals cunfins na sa mida però nagut. Tut en tut crescha la surfatscha dal chantun Grischun per circa 10 hectaras.

A spezialistas e spezialists sco architectas ed architects ubain inschigneras ed inschigners vegni recumandà d'observar a partir d'immediat en lur projects, ch'els sa movian en il rom da referenza correct. Quai per evitar malchapientschas.

Ulteriuras infurmaziuns chattais Vus sut : www.swisstopo.ch/lv95


Infurmaziuns:
Hans Andrea Veraguth, manader da la partiziun "mesiraziun" / geometer chantunal, uffizi d'agricultura e da geoinfurmaziun, tel. 081 257 24 61, e-mail Hans-Andrea.Veraguth@alg.gr.ch


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun