La regenza ha prendì posiziun tar las midadas previsas dal dretg d'assicuranza sociala ed ha approvà las revisiuns da la planisaziun locala da las vischnancas da Domat, da San Murezzan, da Surses e da Tumleastga.
Cumbat cunter abus d'assicuranzas
La regenza ha prendì posiziun tar la revisiun da la lescha federala davart la part generala dal dretg d'assicuranza sociala (LPGA). Il departament federal da l'intern aveva dà en consultaziun in project correspundent. La revisiun previsa da la LPGA sa basa sin differentas intervenziuns politicas, sin il svilup da la giurisdicziun e sin giavischs da l'execuziun. L'attenziun principala da la revisiun pertutga ils suandants aspects: cumbat cunter l'abus d'assicuranzas, adattaziuns a l'applicaziun internaziunala sco er ulteriuras optimaziuns dal sistem.
Da princip beneventa la regenza la direcziun e sustegna il project da revisiun. Ma ella renviescha al fatg, che la creaziun d'ina basa legala per survegliar persunas assicuradas è urgentamain necessaria, cur ch'i dat in suspect d'abus d'assicuranzas. Cun mesiras per cumbatter cunter l'abus d'assicuranzas pon ins spargnar mintga onn summas considerablas. Quests respargns èn dentant pir pussaivels, sche las surveglianzas vegnan permessas giuridicamain. Igl è da spetgar che questa procedura legislativa vegnia a durar trais onns u pli ditg. Sut questas circumstanzas pari a la regenza grischuna ch'ins na possia betg responsar da spetgar uschè ditg sin ina basa legala per observaziuns u per surveglianzas, ed a medem temp assegnar ed indemnisar prestaziuns.
Per quest motiv propona la regenza che questa norma legala vegnia prelevada da la revisiun qua avant maun e vegnia tractada separadamain en ina procedura legislativa anticipada.
Consultaziuns dal departament federal da l'intern
Introducziun d'in sistem per la surveglianza electronica da persunas
La regenza ha approvà la cunvegna tranter ils dus uffizis per l'execuziun giudiziala dals chantuns Turitg e Grischun davart il diever d'in sistem general per survegliar electronicamain persunas. Cun il nov dretg da sancziuns vegn l'execuziun giudiziala che vegn survegliada electronicamain fixada en la lescha. A partir dal 1. da schaner 2018 vala ella empè da curts chastis da detenziun u vegn applitgada a la fin da lungs chastis da detenziun e vegn introducida sco norma executiva en l'entira Svizra. En vista a l'introducziun d'ina tala tecnica naziunala da surveglianza ha il chantun Turitg medemamain lantschà in project. Fin che la soluziun naziunala entra en funcziun metta il chantun Turitg a disposiziun sia tecnica – sco soluziun transitorica – ad auters chantuns. Cun la cunvegna approvada da la regenza èsi ussa pussaivel d'introducir questa furma da surveglianza en il Grischun.
La furma da surveglianza dal dretg penal electronic monitoring (EM) collia in emettur electronic cun il corp da la persuna che sto vegnir survegliada. L'emettur vegn fixà per il pli al ravel. Grazia a quest emettur po vegnir surveglià il lieu da dimora da la persuna. Tenor il profil da surveglianza e tut tenor la tecnica applitgada vegn quai fatg en moda passiva, per exempel a chasa (frequenzas da radio) ubain en moda activa, ordaifer l'abitaziun (sistem da GPS).
Cun excepziun da 5 chantuns (TI, NE, FR, VS, JU) sa participeschan tut ils chantuns a questa soluziun transitorica. La soluziun naziunala definitiva sto cumenzar il pli tard il 1. da schaner 2023.
© Securiton SA
Avertura dal nov areal d'industria a Domat vegn optimada
La regenza ha approvà il plan d'areal "Vial-Tuleu" ch'il cussegl communal da Domat ha concludì ils 17 da december 2016. Il punct central da quest plan d'areal è l'avertura dal nov areal d'industria sin il territori da l'anteriura resgia gronda ch'è oz ord funcziun. Plinavant regla il plan d'areal las prescripziuns da l'architectura locala e la finanziaziun dal svilup da l'areal.
Sin fundament da la midada d'utilisaziun da l'areal da la resgia gronda ad ina zona d'industria vegn a s'intensivar il traffic da ed a questa nova zona. Perquai èsi previs che l'avertura dal nov areal d'industria haja lieu supplementarmain sur la rundella "Ovras da Domat" (via chantunala), e quai sur l'access nord a la rundella menziunada. Per quest intent sto la rundella – analogamain als trais ulteriurs access a la rundella – vegnir engrondida tenor las normas e vegnir munida cun ina insla directiva tranter l'access e la sortida.
Plinavant ston ins prender mesiras che impedeschan da traversar la surfatscha cun scumond da charrar existenta sin la via chantunala en il sectur dal vial per sviar a sanestra che sa chatta a l'ur vest da l'areal (oz access e sortida vest en l'areal). Per quest intent duai vegnir construida ina insla da traffic en il sectur da la surfatscha cun scumond da charrar.
© Comet Photoshopping ScRL / Dieter Enz
Vischnanca da San Murezzan renda la lescha davart las abitaziuns secundaras pli rigurusa
La regenza ha approvà la revisiun parziala da la lescha davart las abitaziuns secundaras, concludida da la vischnanca da San Murezzan ils 27 da november 2016. Cun questa lescha communala davart las abitaziuns secundaras (LAScom) vul la vischnanca da San Murezzan per l'ina adattar en l'atgna lescha da construcziun las disposiziuns vertentas pertutgant las abitaziuns secundaras. Questas disposiziuns èn dentant daventadas per gronda part obsoletas pervia da la nova lescha federala davart las abitaziuns secundaras (LAS).
Per l'autra permetta la LAScom da profitar da la pussaivladad da render pli rigurusas singulas disposiziuns da la LAS. En vista a las circumstanzas che regian a San Murezzan ha la vischnanca fatg diever da questa cumpetenza ch'ella ha.
Basa per l'engrondiment dal Sternahus a Veulden è creada
La regenza ha approvà la revisiun da la planisaziun locala concludida da la vischnanca da Tumleastga ils 8 da november 2016. Uschia tschenta ella la basa per engrondir l'albiert existent Sternahus a Veulden. Ils proprietaris dal stabiliment vulessan garantir che quest hotel da muntogna istoricamain precius vegnia mantegnì ed a medem temp pussibilitar in diever modern da l'hotel e dal restaurant. Per quest intent duai il stabiliment per l'ina pudair vegnir renovà en las parts existentas da l'edifizi. Per l'autra è previs in engrondiment modern al vest dal stabiliment existent. Sur tut ils trais plauns duain tut en tut vegnir construidas otg chombras supplementaras, ulteriurs locals da deposit e da magasinaziun, novas tualettas resp. novas duschas e novas entradas. En il 1. plaun è previs plinavant in ulteriur local d'atelier per banchets e per seminaris.
© Comet Photoshopping ScRL / Dieter Enz
Indriz d'ennavar a Beiva po vegnir engrondì
La regenza ha approvà la revisiun totala da la planisaziun locala ch'era vegnida concludida anc da l'anteriura vischnanca da Beiva ils 27 d'october 2015. Questa revisiun permetta d'engrondir l'indriz d'ennavar existent en il territori da skis da Beiva. Exceptadas da l'approvaziun èn vegnidas per entant intginas parts da las zonas da construcziun colliadas che n'èn anc betg surbajegiadas e che sa chattan a l'ur da l'abitadi. Cun quai duai vegnir garantì che la vischnanca da Surses, fusiunada en il fratemp, haja anc la libertad d'agir necessaria. Proximamain examinescha ella en il rom d'ina revisiun totala da la planisaziun locala las zonas da construcziun da tut las fracziuns, e quai en vista a pussaivladad da las reducir.
© Comet Photoshopping ScRL / Dieter Enz
Repartì contribuziuns or da la dieschma d'alcohol ed or da las taxas da patenta d'alcohol
17 organisaziuns d'utilitad publica, instituziuns, uniuns, federaziuns e fundaziuns survegnan quest onn ina contribuziun dal retgav da las taxas da patenta d'alcohol dal chantun. Pajads vegnan var 547 000 francs. Tenor la lescha d'ustaria vegn il retgav net dal chantun or da la taglia dal commerzi en detagl cun bavrondas destilladas duvrà ad in terz per intents d'utilitad publica ed a dus terzs per la promoziun dal turissem.
Ultra da quai vegnan pajads ora en il chantun Grischun passa 692 000 francs da la dieschma d'alcohol da la confederaziun. Ils meds vegnan duvrads cun preferenza per mesiras d'infurmaziun e d'educaziun che duain gidar a prevegnir cunter problems d'alcohol sco er cunter l'abus da drogas, da narcotics e da medicaments. La segunda prioritad han mesiras per assister uffants e giuvenils da famiglias cun problems da dependenza d'alcohol sco er programs che sa drizzan a gruppas da ristga. Tenor la lescha d'alcohol survegnan ils chantuns 10 pertschient dal retgav net da l'administraziun federala d'alcohol (dieschma d'alcohol).
Collecta dal di da la rogaziun federala 2017
Il retgav da la collecta dal di da la rogaziun federala 2017 vegn concedì – tenor il conclus da la regenza – mintgamai per in terz a las suandantas organisaziuns: Crusch blaua (prevenziun da dependenza e promoziun da la giuventetgna), associaziun Fontana Passugg (center da scuntrada e da furmaziun per persunas surdas, per persunas da flaivl'udida e per persunas che han pers l'udida) ed uniun TECUM (accumpagnament da persunas grevamain malsaunas e muribundas). Il di da la rogaziun federala è ils 17 settember 2017. Il di da la rogaziun federala vegn fatga en tut las baselgias dal chantun ina collecta per intents d'utilitad publica. L'utilisaziun da quella vegn determinada da la regenza.
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun