Il departament da giustia, segirezza e sanadad ha elavurà in model directiv per la promoziun da la sanadad e per la prevenziun. Quel duai motivar la populaziun ad ina moda da viver conscienta da la sanadad.

In cumportament conscient da la sanadad po gidar ad impedir u almain a retardar che malsognas cronicas, betg transmissiblas possian sa sviluppar. Uschia duai vegnir franà l'augment dals custs en il sectur da la sanadad. Las malsognas betg transmissiblas chaschunan oz en Svizra circa 80 pertschient dals custs da sanadad directs da 77,8 milliardas francs (2015). En il chantun Grischun importan ils custs da sanadad directs correspundentamain circa 2 milliardas francs u circa 10 000 francs per abitanta u abitant. Perquai ch'il dumber d'umans attempads crescha, vegnan er a s'augmentar las malsognas betg transmissiblas sco cancer, diabetes, malsognas dal cor e da la circulaziun e demenza. Correspundentamain ston ins far quint ch'ils custs da sanadad directs vegnian er a crescher, nun ch'i vegnian prendidas cuntramesiras.

Mesiras a favur da Grischunas saunas e Grischuns sauns
Il model directiv per la promoziun da la sanadad e per la prevenziun en il chantun Grischun duai dar a la populaziun las infurmaziuns ed ils impuls ch'èn necessaris per in cumportament che promova la sanadad e duai motivar las Grischunas ed ils Grischuns da sa cumportar cun atgna responsabladad tegnend quint da la sanadad. El infurmescha en ina moda bain chapibla cun tge mesiras ch'ellas ed els pon concepir lur moda da viver uschia che la sanadad vegn promovida e cun tge mesiras ch'ellas ed els pon impedir ch'ina malsogna sa sviluppia u – sche quai è gia il cas – co ch'i po vegnir impedì che questa malsogna sa sviluppia vinavant.

In model directiv per tut la populaziun
Il model directiv sa drizza a tut las abitantas ed a tut ils abitants da noss chantun, a patrunas e patruns, a las persunas ch'èn activas en la promoziun da la sanadad ed en la prevenziun sco er a commembras e commembers da las autoritads dal chantun, da las vischnancas e da las scolas. El sa drizza pia tant a la persuna singula sco er a tut las persunas che han incumbensas cun consequenzas per la sanadad da la populaziun. Motivada vegn questa gronda gruppa en mira cun il fatg che la sanadad na dependa betg mo da l'agen cumportament. Consequenzas per la sanadad psichica e fisica da la populaziun han er cundiziuns generalas che vegnan stgaffidas u influenzadas da las persunas che decidan en la politica, en l'economia ed a la plazza da lavur.

La promoziun da la sanadad e la prevenziun gidan tuts
Dals effects positivs da la promoziun da la sanadad e da la prevenziun pon profitar tant la singula persuna sco er il maun public respectivamain la societad e las patrunas ed ils patruns. Il niz da mesiras per la promoziun da la sanadad e per la prevenziun ed ils custs che pon vegnir evitads uschia sa mussan d'ina vart directamain en ils respargns per ils fatgs da sanadad. Il niz sa mussa però er indirectamain, quai vul dir er sper ils custs per ils fatgs da sanadad. Latiers tutgan en spezial ils effects positivs tar las singulas persunas, da l'autra vart però er ina productivitad pli gronda e pli lunga a la plazza da lavur. En quest senn èsi er en l'interess da las patrunas e dals patruns d'iniziar e da realisar mesiras per la promoziun da la sanadad e per la prevenziun a la plazza da lavur.

Il model directiv po vegnir chargià giu qua u empustà sin la pagina d'internet da l'uffizi da sanadad.


Infurmaziuns:
cusseglier guvernativ dr. Christian Rathgeb, schef dal departament da giustia, segirezza e sanadad, tel. 081 257 25 01, e-mail Christian.Rathgeb@djsg.gr.ch


Gremi: departament da giustia, segirezza e sanadad
Funtauna: rg departament da giustia, segirezza e sanadad