La regenza recumonda al cussegl grond da refusar l'iniziativa chantunala dal pievel per abolir la chatscha speziala (iniziativa cunter la chatscha speziala). Ina chatscha limitada sin ils mais da settember e d'october na fiss betg buna da regular las populaziuns da selvaschina, perquai ch'in grond dumber d'animals sa trategna durant quest temp ordaifer il territori chantunal.
Sche la chatscha terminass gia il mais d'october en il chantun Grischun, n'adempliss ella betg pli sia funcziun impurtanta per regular las populaziuns da selvaschina d'ungla. Questa conclusiun tira la regenza en sia missiva tar l'iniziativa cunter la chatscha speziala. Grondas populaziuns da selvaschina migreschan mintga onn la primavaira, da la fin da mars fin il cumenzament da zercladur, suror ils cunfins chantunals e returnan pir a partir dal november puspè en il Grischun. Per regular effectivamain las populaziuns da tschiervs e da chavriels sto perquai ina part da la chatscha pudair avair lieu er en l'avegnir durant il november ed il december.
Cuntradicziun cun la libra chatscha grischuna
L'iniziativa cunter la chatscha speziala pretenda ch'ils plans da prelevaziun annuals vegnian ademplids da nov dal tuttafatg durant la chatscha auta ordinaria. I stoppia vegnir desistì da regular las populaziuns da selvaschina en il rom d'ina chatscha speziala durant ils mais da november e da december. Percunter prevesa l'iniziativa da nov ina chatscha auta da 25 dis empè da sco fin ussa 21 dis. Ina chatscha auta che duai vegnir organisada da nov durant ils mais da settember e d'october empè da sco fin ussa mo durant il settember.
Sche la chatscha speziala dad oz vegniss abolida, stuessan vegnir chattadas autras soluziuns per ademplir ils plans da prelevaziun. Il chantun pudess realisar uschenumnadas chatschas da reschia. En quellas chatschas da reschia na giessan ils chatschaders betg pli a chatscha exequind lur dretg da patenta, mabain il chantun adempliss las finamiras da chatscha cun agid da la surveglianza da chatscha ed eventualmain cun incumbensar chatschadras e chatschaders. Quai stess en cuntradicziun cun la tradiziun da la libra chatscha grischuna ch'exista en il Grischun dapi passa 100 onns.
La chatscha ademplescha incumbensas impurtantas
La chatscha ha l'incumbensa da regular la populaziun da selvaschina uschia, che la selvaschina restanta ha avunda spazi da viver. La populaziun da selvaschina e las resursas dal spazi da viver ston star en ina relaziun equilibrada. Quai è ina gronda sfida per la planisaziun da la chatscha, perquai ch'il svilup da la populaziun da tschiervs e da chavriels mussa in ferm augment ils ultims onns e sto vegnir franà. In ulteriur engrondiment da las populaziuns chaschunass in surdiever dal spazi da viver, pli gronds dumbers d'animals disgraziads e la muria d'enviern sco er in cler augment dals donns da selvaschina en il guaud ed en las culturas agriculas.
Populaziuns migrantas pretendan ina chatscha posteriura
Pervia da la situaziun climaticamain avantagiusa dal chantun Grischun migreschan durant il tard atun e durant l'enviern grondas populaziuns da tschiervs or dals chantuns cunfinants sco er or da l'exteriur vischin en il chantun. Perquai che questas populaziuns da tschiervs n'èn betg en il Grischun durant ils mais da settember e d'october, na poi betg vegnir fatg chatscha sin ellas.
Uschia pon las populaziuns da selvaschina vegnir adattadas definitivamain als spazis da viver en ils quartiers d'enviern pir suenter la chatscha auta. Quai na fiss betg pussaivel, sch'ins desistiss dal tuttafatg da la chatscha speziala; er betg cun quatter dis da chatscha supplementars e cun in'extensiun da la chatscha auta en il mais d'october, sco che l'iniziativa prevesa.
Il concept da dus stgalims ch'è sa cumprovà è la meglra soluziun
Il sistem actual da la chatscha grischuna cun ina libra chatscha auta da 21 dis durant il settember e cun ina chatscha speziala che correspunda als basegns e ch'è adattada a las circumstanzas localas da maximalmain 10 mezs dis durant il november ed il december, è il resultat d'ina experientscha da blers onns cun la planisaziun da la chatscha en il chantun. En la media da blers onns vegnan realisadas 75 pertschient da las prelevaziuns durant la chatscha auta, 25 pertschient durant la chatscha speziala. Las autoritads da chatscha èn – ensemen cun las organisaziuns da chatscha – adina vidlonder d'augmentar la preda da chatscha auta tras mesiras adattadas e persistentas da la biologia da selvaschina.
Perquai è la regenza da l'opiniun ch'il concept actual da dus stgalims saja la meglra soluziun per dumagnar las sfidas da l'ecologia dal spazi da viver e da la biologia da selvaschina en la planisaziun da la chatscha dal Grischun. La chatscha vegn a stuair sa sviluppar vinavant er en il futur ed i ston vegnir realisadas optimaziuns adequatas e renconuschidas sco correctas. L'aboliziun radicala dal sistem actual n'è percunter ni inditgada ni cunvegnenta. Perquai recumonda la regenza da refusar l'iniziativa cunter la chatscha speziala.
Occupaziun materiala cun l'iniziativa
La fin da l'onn 2017 aveva il tribunal federal giuditgà che l'iniziativa cunter la chatscha speziala na stettia betg en ina cuntradicziun evidenta cun il dretg federal, ed abolì il conclus dal cussegl grond dals 9 da favrer 2015, cun il qual l'iniziativa era vegnida declerada sco nunvalaivla. Silsuenter ha il cussegl grond returnà la fatschenta a la regenza. La regenza è ussa s'occupada materialmain da la dumonda dal pievel e recumonda da refusar l'iniziativa.
Il cussegl grond vegn a tractar la missiva en la sessiun da december 2018. In'eventuala votaziun dal pievel po vegnir prendida en egl per l'emprim mez onn 2019.
Agiunta:
missiva
Infurmaziuns:
president da la regenza dr. Mario Cavigelli, schef dal departament da construcziun, traffic e selvicultura dal Grischun, tel. 081 257 36 01, e-mail
Mario.Cavigelli@bvfd.gr.ch
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun