La regenza ha deliberà la consultaziun tar revisiuns da leschas concernent la flexibilisaziun da las finanzas (GrFlex). Obligaziuns d'expensas fixas existentas duain vegnir schluccadas. Uschia survegn il cussegl grond libertads d'agir commensuradas concernent las expensas er per ils champs d'incumbensa ch'èn pertutgads. Per cumplettar quai vegni fixà cura e tenor tge princips che la regenza sto elavurar e suttametter al conclus dal cussegl grond in pachet da distgargia cun mesiras da spargn concretas.

Gia dapi blers onns sa chattan las finanzas chantunalas en in stadi saun. A media ed a lunga vista sa mussan però cleras stretgas. Ils retgavs n'èn betg pli en cas da tegnair pass cun la creschientscha da las expensas. Las finanzas chantunalas pon svelt perder l'equiliber. La regenza ed il cussegl grond ston pudair reagir, sche quai è necessari.

Grondas cumpetenzas stattan en cuntrast cun obligaziuns d'expensas fixas
Differentas leschas chantunalas en differents champs d'incumbensas laschan al cussegl grond grondas libertads d'agir en dumondas da la politica da finanzas, uschia per exempel tar las contribuziuns a la promoziun da l'economia dal chantun, a l'agricultura ed a l'economia forestala grischuna, a la cultura, a prestaziuns d'utilitad publica dals ospitals, a la perscrutaziun u a la construcziun ed al mantegniment da vias. Percunter cuntegnan però pliras leschas chantunalas obligaziuns d'expensas fixas. Quellas èn vegnidas fixadas sez ed èn curregiblas. Pertutgadas da quai èn en spezial differentas contribuziuns da gestiun a differentas scolas spezialisadas en il chantun, la contribuziun a las scolas da chant e da musica, l'apport da meds publics generals en il quint da las vias, las contribuziuns per reducir las premias da las cassas da malsauns e tscherts pajaments al persunal chantunal sco las premias da prestaziun e las premias spontanas d'almain 1 pertschient da la summa dals salaris.

Las cumpetenzas relativamain grondas en blers champs d'incumbensa stattan en in ferm cuntrast cun las obligaziuns d'expensas per part severas en differentas leschas spezialas. Sche quai vegniss laschà uschia e sch'il chantun vegniss sfurzà da realisar in pachet da distgargia voluminus, stuessan las mesiras da spargn sa concentrar sproporziunadamain sin quels champs che pon anc vegnir influenzads. Las expensas liadas finanzialmain restassan intactas e stgatschassan ils auters champs. Quai sto vegnir evità.

La finamira èn libertads d'agir adequatas
"Gouverner c'est prévoir." Cun ina politica da finanzas activa e prospectiva duain las finanzas chantunalas vegnir tegnidas en equiliber er a lunga vista. Cun il project GrFlex duai il cussegl grond survegnir spazis d'agir adequats sche pussaivel en tut ils champs d'incumbensa dal chantun per diriger las expensas. Concretamain duai el survegnir la pussaivladad da prender a temp e tenor ils basegns mesiras da distgargia, senza stuair reveder per quai singulas leschas e senza excluder da bel principi tscherts champs d'incumbensa. En quest connex stoi dentant vegnir evità che grevezzas dal chantun vegnian spustadas a las vischnancas.

Duplicaziun da las libertads d'agir tar las expensas
Da GrFlex èn pertutgadas 14 leschas chantunalas. Quellas duain vegnir revedidas cun la finamira da schluccar u d'abolir dal tuttafatg obligaziuns d'expensas ch'existan en leschas chantunalas. Per quest intent vegnan per exempel introducidas dimensiuns per contribuziuns u integradas disposiziuns facultativas. Las revisiuns da las leschas vegnan fatgas sistematicamain tenor l'aspect da la flexibilisaziun da las finanzas ed independentamain d'auters basegns da revisiun eventuals.

Il project GrFlex augmenta las pussaivladads dal cussegl grond d'influenzar la politica da finanzas. Evaluaziuns correspundentas mussan che las expensas che pon vegnir influenzadas sur il preventiv en il sectur da las contribuziuns e dal persunal sa dublegian quasi.

GrFlex n'è betg in pachet da spargn
Tar GrFlex na sa tracti betg d'in pachet da spargn. Revedidas vegnan quellas leschas che pudessan star en pes a la realisaziun d'in program da distgargia vast ed equilibrà. En quest connex sa tracti da crear ina structura generala per la legislaziun chantunala. I vegnan stgaffidas libertads da decider supplementaras, senza che mesiras concretas vegnian stabilidas u schizunt decididas.

Definì las premissas per lantschar in pachet da distgargia
Quant enavant che las libertads d'agir ch'existan e talas che vegnan stgaffidas da nov duain vegnir duvradas effectivamain, sto vegnir examinà e decidì pli tard en dependenza da la situaziun finanziala effectiva e da las perspectivas finanzialas. Las cundiziuns generalas per quai duain vegnir determinadas en in concept dal proceder per in pachet da distgargia (concept PD).

Il concept PD definescha ordavant, cura e tenor tge princips che la regenza sto elavurar e suttametter al conclus dal cussegl grond in pachet da distgargia cun mesiras da spargn concretas. La part centrala furman las premissas per lantschar in pachet da distgargia. Quellas vegnan definidas sco suonda:

"Uschespert ch'in deficit (resultat operativ rectifitgà per las prelevaziuns da reserva) da dapli che 35 milliuns francs è avant maun en in quint annual ed uschespert ch'il preventiv ed il plan da finanzas mussan deficits da en media dapli che 85 milliuns francs (valur minimala per il quint annual + 50 miu.), suttametta la regenza al cussegl grond per la proxima sessiun da zercladur in pachet da distgargia cun mesiras da spargn concretas per l'approvaziun."

Las revisiuns da leschas n'han naginas consequenzas directas per las finanzas publicas. Ellas stgaffeschan unicamain libertads d'agir supplementaras per reducir eventualmain expensas.

La consultaziun dura fin ils 31 da mars 2019. Ils documents da la consultaziun pon vegnir consultads en l'internet sut www.gr.ch > Rumantsch > Publicaziuns > Consultaziuns > Consultaziuns currentas.


Infurmaziuns:
cussegliera guvernativa Barbara Janom Steiner, scheffa dal departament da finanzas e vischnancas, tel. 081 257 32 01, e-mail Barbara.Janom@dfg.gr.ch; infurmaziuns a partir da las 11.00 


Gremi: regenza
Funtauna: rg departament da finanzas e vischnancas