L'onn 1967 è vegnì fundà il servetsch archeologic dal Grischun ed uschia è vegnida creada la basa per ina tgira professiunala dals bains culturals archeologics. L'emprima maschina da scriver – e bler pli tard er l'emprim computer – han las collavuraturas ed ils collavuraturs anc cumprà sezs e lura purtà en biro. Bler è sa midà dapi lura e las midadas rasantas dal 21. tschientaner n'èn natiralmain er betg sa fermadas davant l'archeologia grischuna.
Cunzunt la digitalisaziun procura actualmain en tut ils secturs da l'archeologia – retschertgar, conservar, intermediar – per midadas fundamentalas. Exchavà vegni bain anc adina a maun, cun la palutta, cun la pala e cun blera experientscha, ma en il fratemp gidan blers utensils digitals a far las exchavaziuns archeologicas.
Camera empè da rispli
Gia tar l'uschenumnada prospecziun, pia tar la tschertga sistematica da lieus da chats archeologics, cumenza la digitalisaziun. Ella concerna dentant cunzunt la documentaziun digitala. Entant ch'ils fatgs archeologics – pia mirs, foss ed autras structuras – èn anc vegnids dissegnads fin avant paucs onns detagliadamain cun rispli sin palpiri, pon vegnir creads oz entaifer curt temp, cun cameras convenziunalas, models traidimensiunals digitals d'auta resoluziun.
Meglra lavur en pli curt temp
Per territoris pli gronds – per exempel per in entir chastè u per in territori da minieras extendì – vegnan ils maletgs digitals fatgs cun ina drona teleguidada. Ina software speziala calculescha lura las posiziuns exactas da quests tschients maletgs sco er in "nivel da puncts" digital. Quel vegn silsuenter munì cun la textura "reala" da la surfatscha da l'object. Las pussaivladads grondiusas da questas novas tecnologias digitalas megliereschan ed accelereschan per part considerablamain la lavur dal servetsch archeologic. Ellas han dentant er per consequenza che novas collavuraturas e novs collavuraturs cun enconuschientschas spezialas èn dumandads tar il servetsch archeologic. Dapi intgins onns resultan plinavant quantitads enormas da datas digitalas en differents formats, e quellas ston vegnir archivadas duraivlamain en agens sistems da bancas da datas.
Aut sur la ruina
In nov video da la chanzlia chantunala mussa quest progress digital en la pratica. Duas collavuraturas dal servetsch archeologic documenteschan midadas architectonicas vi da la ruina dal chastè da Wynegg a Malans. Dronas ed apparats da mesiraziun tutgan tar l'equipament da mintgadi d'archeologas ed archeologs moderns.
Infurmaziuns:
dr. Thomas Reitmaier, archeolog chantunal, manader dal servetsch archeologic dal Grischun, tel. 081 257 48 60, e-mail
Thomas.Reitmaier@adg.gr.ch
Gremi: uffizi da cultura / servetsch archeologic
Funtauna: rg uffizi da cultura / servetsch archeologic