La malsogna hemorragica virala (RHD) è ina malsogna da virus acuta che infectescha cunigls domestics e selvadis e che vala en Svizra sco epidemia d'animals ch'è da survegliar. Per l'uman n'è ella betg privlusa. Per ils cunigls è la malsogna dentant fitg contagiusa e finescha per il solit cun la mort.
Gia il cumenzament da zercladur 2019 èn vegnids constatads singuls cas da RHD tar cunigls domestics en la vischnanca da Scuol en Engiadina bassa. Veterinaris, federaziuns d'allevament e possessurs da cunigls da la regiun èn perquai vegnids appellads dad esser pli attents. Sin quai è sa calmada la situaziun. Ils ultims dis èn vegnids annunziads novs cas or dal Puschlav. Plirs animals da differentas tegnidas èn gia crappads. Actualmain vegni empruvà là da franar la malsogna cun agid d'ina vaccinaziun. En tuts dus lieus ha la diagnosa pudì vegnir fatga cun agid da secziuns e da PCR (polymerase chain reaction).
Uschia vegn identifitgada la malsogna
Caracteristic per la RHD è ses svilup peracut ch'è savens mortal. Indizis per la malsogna pon esser apatia, fevra, mancanza da flad, disturbis da coordinaziun e tremblitga. Curt avant la mort ha l'animal spasmas e sanganadas or dal nas. Il virus sez po vegnir cumprovà mo vi dal cunigl mort. Transmess vegn el d'in animal a l'auter tras il contact direct (p.ex. a chaschun d'exposiziuns). El po dentant er vegnir derasà indirectamain tras secrets, cac u pisch che cuntegnan il virus. La RHD na dastga betg vegnir confundida cun la pesta da lieurs.
Uschia protegian ins ina tegnida da cunigls
En cas che tals indizis vegnan constatads tar ils agens cunigls, duessan las possessuras ed ils possessurs dals animals consultar immediatamain lur veterinari. Il virus sez po vegnir cumprovà mo vi dal cunigl mort. Perquai èsi impurtant da surdar al veterinari er animals gia crappads per laschar far ina secziun. In nettegiament radical ed ina dischinfecziun èn perquai mesiras indispensablas suenter in'epidemia.
Ulteriuras mesiras
Cunter la RHD pon ins vaccinar ils animals. In vaccin correspundent è admess en Svizra e vegn applitgà sco mesira d'urgenza en territoris infectads. La vaccinaziun vegn dentant er recumandada sco mesira preventiva per populaziuns cun animals d'exposiziun. Per exposiziuns en il chantun Grischun vala a partir d'immediat in'obligaziun da vaccinaziun.
Ulteriuras infurmaziuns èn publitgadas sin
la pagina d'internet da l'uffizi federal da segirezza alimentara e fatgs
veterinars.
Infurmaziuns:
Giochen Bearth, veterinari chantunal, tel. 081 257 24 11, e-mail
Giochen.Bearth@alt.gr.ch
Gremi: uffizi per la segirezza da victualias e per la sanadad d'animals
Funtauna: rg uffizi per la segirezza da victualias e per la sanadad d'animals