Ils 9 da settember 2019 ha il cusseglier federal Ignazio Cassis retschavì a Berna la Regenza dal chantun Grischun per in discurs. La Cunvegna da basa cun la UE e la promoziun da las linguas minoritaras en Svizra èn stads ils dus temas centrals da la scuntrada, cun la quala il cusseglier federal Cassis cuntinuescha il dialog politic structurà cun il Grischun e cun il Tessin.
"Suenter mia elecziun en il Cussegl federal sco represchentant da la Svizra taliana e da las regiuns perifericas hai jau confermà ch'jau vegnia a m'engaschar per las linguas minoritaras talian e rumantsch. Als pleds èn ussa suandads fatgs", ha ditg il cusseglier federal Cassis suenter la scuntrada. "Suenter avair visità l'onn passà la Val Müstair, Lostallo e Cuira, sun jau stà ils 2 d'avust da quest onn a Zuoz al giubileum da 100 onns da la Lia rumantscha. Cun la Regenza dal chantun Grischun ma scuntr jau mintga onn per in dialog politic structurà; il medem fatsch jau cun il chantun Tessin."
Promoziun da la lingua taliana e rumantscha
La promoziun dal talian e dal rumantsch è stada in tema impurtant da la scuntrada cun la Regenza grischuna. Il cusseglier federal Cassis ha renvià en quest connex a l'impurtanza dal chapitel "Coesiun sociala" da la Missiva davart la cultura 2021–2024, ch'è actualmain en consultaziun. Quella vul numnadamain rinforzar las activitads da barat scolastic tranter las cuminanzas linguisticas ed installar in program da barat per persunas d'instrucziun. En quest champ d'activitad duain vegnir investids meds supplementars da 2,5 milliuns francs per onn. Per promover il rumantsch duain ultra da quai vegnir sustegnidas purschidas da furmaziun rumantschas ordaifer il chantun Grischun. Tras quai duai vegnir rinforzada la quadrilinguitad da la Svizra.
En quest connex ha il cusseglier federal Cassis menziunà la proposta ch'el ha fatg ils 2 d'avust a Zuoz: d'introducir in'Emna da la lingua rumantscha en las represchentanzas svizras a l'exteriur. En ses pled a chaschun da l'occurrenza da giubileum "100 onns Lia rumantscha" ha el accentuà ch'il rumantsch saja impurtant per la diversitad linguistica e culturala da la Svizra. Il rinforzament da las duas linguas minoritaras è er il tema da la dieta "La Svizra è er taliana e rumantscha" ch'il DFAE organisescha la fin da november 2019 ensemen cun il Departament federal da l'intern DFI.
Infurmaziuns davart il 50. WEF e la Cunvegna da basa
A la scuntrada è er vegnida tematisada l'ediziun da giubileum dal Forum economic mundial WEF a Tavau il schaner 2020. Il WEF ha lura lieu per la 50avla giada. Suenter il test da l'onn 2018 vegn la Confederaziun ad organisar ussa definitivamain per questa occurrenza in "house of Switzerland". L'agentura da marketing dal DFAE Preschientscha Svizra PRS collavura qua stretgamain cun il chantun Grischun.
Svizra – UE e la Cunvegna davart l'energia electrica
La Regenza dal chantun Grischun ha demussà in interess spezial per la dumonda da la Cunvegna da basa cun la UE. Da la cunvegna dependa er l'avegnir da la Cunvegna davart l'energia electrica cun la UE, quai che pertutga particularmain il chantun Grischun sco chantun da muntogna e sco lieu d'ovras idraulicas. Il cusseglier federal Cassis ha infurmà davart il stadi da la discussiun politica naziunala ed exteriura. El ha regurdà al fatg ch'il Cussegl federal veglia far ina cunvegna instituziunala cun la UE, sch'i sa preschentian soluziuns cuntentaivlas en ils trais secturs averts (tschertas disposiziuns davart la protecziun dals salaris sco er davart la protecziun da las lavurantas e dals lavurants, las subvenziuns dal stadi e la directiva concernent las burgaisas ed ils burgais da l'Uniun).
Discutar davart las sfidas resguardond las linguas minoritaras
En il rom da quest dialog cun la Svizra taliana, la quala includa er il chantun Grischun, duain ils giavischs e las sfidas dals dus chantuns vegnir discutads en spezial resguardond las linguas minoritaras. Uschia duai vegnir extendì er il barat d'infurmaziuns tranter il Cussegl federal e la regenza chantunala respectiva.
A la scuntrada èn sa participads ultra dal cusseglier federal Ignazio Cassis il president da la Regenza grischuna Jon Domenic Parolini ed ils cussegliers guvernativs Christian Rathgeb, Mario Cavigelli, Marcus Caduff sco er Peter Peyer. Els èn vegnids accumpagnads dal chancelier Daniel Spadin e da l'incumbensà per las relaziuns externas Carlo Crameri.
Fotografia agiuntada:
Gremi: Departament federal d'affars exteriurs
Funtauna: rg Departament federal d'affars exteriurs