La regenza ha approvà la cunvegna da prestaziun cun la Fundaziun Medias Rumantschas per rinforzar la purschida schurnalistica en tut ils tschintg idioms sco er en rumantsch grischun. Plinavant ha ella suspendì ad interim candidaturas per campiunadis da mastergns.

Nova cunvegna da prestaziun cun la Fundaziun Medias Rumantschas

La regenza ha approvà la cunvegna da prestaziun tranter il chantun Grischun e la Fundaziun Medias Rumantschas per l'onn 2020. Questa cunvegna remplazza la cunvegna da prestaziun existenta cun l'Agentura da Novitads Rumantscha (ANR) per la perioda da legislatura 2017–2020. La ANR è vegnida transfurmada en il fratemp en ina fundaziun independenta cun il num Fundaziun Medias Rumantschas (FMR). La FMR endrizza ina redacziun independenta che producescha cuntegns da texts en tut ils idioms ed en rumantsch grischun. Ensemen cun la purschida da texts rumantschs dad RTR, ch'è orientà a novitads ed ad actualitads, vegnan quests cuntegns mess a disposiziun a tut ils partenaris participads sin in'atgna plattafurma. La purschida da texts è gratuita e po vegnir duvrada en moda eguala da tut ils partenaris per lur products medials respectivs. Medemamain attribueschan ils partenaris respectivs agens cuntegns en il rom da lur pussaivladads. Per pudair ademplir questa incarica extendida vegnan augmentadas las contribuziuns federalas e chantunalas annualas a la fundaziun a partir da l'onn 2020 per mintgamai 300 000 francs. Tut en tut survegn la FMR l'onn 2020 pia ina contribuziun chantunala da 745 000 francs sco er ina contribuziun federala da circa 1 milliun francs.

Naginas schanzas realisticas per organisar campiunadis da mastergns

La regenza desista d'ina candidatura per ils campiunadis da mastergns WorldSkills, EuroSkills e SwissSkills. Ils motivs principals èn en spezial l'infrastructura mancanta ed ils gronds custs. A questa conclusiun vegn la regenza suenter avair examinà in studi da realisabladad correspundent. Da quest studi resorti ch'i n'existan naginas schanzas realisticas per organisar e per realisar ils WorldSkills e ch'i duai vegnir desistì d'ina candidatura per ils SwissSkills.

Ils criteris centrals èn las infrastructuras mancantas e las investiziuns che fissan perquai necessarias. I n'existan betg surfatschas cuvridas adattadas da concurrenza e da preschentaziun. Plazza avunda per edifizis temporars purschess per exempel il parc industrial Vial a Domat. En cas d'ina candidatura grischuna stuess la surfatscha però vegnir tegnida libra per ils proxims onns. La regenza ha però cun preferenza in interess da domiciliar interpresas economicas en quel lieu. Dal rest ha stuì vegnir curregida l'idea oriunda ch'ils WorldSkills resp. ils SwissSkills pudessan vegnir realisads en plirs lieus, perquai ch'ina tala varianta na vegn betg acceptada da la fundaziun SwissSkills.

Gia ina candidatura per organisar ils WorldSkills chaschunass custs da passa 1,5 milliuns francs. Tenor il studi da realisabladad stuess vegnir fatg quint cun ina participaziun finanziala dal maun public en l'autezza da var 122 milliuns francs, sche la candidatura vegniss acceptada. En quest context è er vegnida examinada ina candidatura per ils EuroSkills. En quest connex èsi sa mussà che er quella fiss colliada cun gronds custs per l'infrastructura. Ina candidatura per ils campiunadis da mastergns WorldSkills, SwissSkills ed EuroSkills na vegn pervia da quai betg persequitada vinavant per entant.

©WorldSkills International
Als WorldSkills 2017 ha Irina Tuor da Breil gudagnà la medaglia d'aur en la categoria professiunala da la spezialista da sanadad 

Duas novas medias chantunalas per ils chantuns Glaruna e Grischun

La regenza ha approvà in'adattaziun da la cunvegna da prestaziun cun il chantun Glaruna concernent la collavuraziun tar incumbensas dal medi chantunal. Cunquai ch'il medi chantunal dr. med. Martin Mani va en pensiun, vegn il servetsch dal medi chantunal dal chantun Grischun ademplì a partir dal 1. da favrer 2020 da duas medias chantunalas en pensums parzials correspundents (mintgamai 70 pertschients da plazza). En il rom da la regulaziun da la successiun ha la regenza decidì d'augmentar il pensum dal medi chantunal da fin ussa 70 a 100 pertschient. Ultra da quai ha il chantun Glaruna augmentà il pensum dal servetsch dal medi chantunal da fin ussa 30 a 40 pertschients da plazza. Cun tut en tut 140 pertschients da plazzas ha pudì vegnir chattada ina soluziun per tuts dus chantuns che pussibilitescha er ina substituziun en cas d'absenzas pervia da vacanzas.

Cun dr. med. Marina Jamnicki Abegg (anteriura media uffiziala dal Principadi da Liechtenstein) e cun dr. med. Corinna Ariane Schön (anteriura media superiura da l'institut per medischina legala da l'universitad da Berna) vegnan duas medias chantunalas ad ademplir en il futur questa incumbensa en ils chantuns Glaruna e Grischun. Las incumbensas da las medias chantunalas cumpiglia l'execuziun da la legislaziun davart l'assicuranza da malsauns, la permissiun da terapias da substituziun sco er dumondas da la polizia da sanadad e da l'epidemiologia.

Dr. med. Corinna Ariane Schön (a sanestra) e dr. med. Marina Jamnicki Abegg

Sanaziun da la via da Lunden en il Partenz

Il project per la correcziun da la via da Lunden, traject Sponda fin Strils, vegn approvà da la regenza. La via da Lunden sa sroma a Saneus da la via veglia dal Partenz e maina tras las fracziuns Vorder- e Mittellunden (vischnanca da Schiers), Hinterlunden, Buchen e Putz (vischnanca da Luzein) fin ch'ella sbucca a Strils en la via da St. Antönien. Il traject dal project cumenza tar il Spondatöbeli e tanscha fin a Strils. La via sa chatta actualmain en in stadi architectonic nausch. Cun il project qua avant maun duai la via da Lunden vegnir schlargiada ad ina ladezza da 4,2 meters. Ultra da quai duain la surstructura vegnir renovada, las curvas vegnir schlargiadas, la geometria vegnir meglierada en ils secturs stretgs sco er stgaffids lieus supplementars per sviar e per cruschar. Ils custs totals importan 5,5 milliuns francs.

©Uffizi federal da topografia

Augment dal pais maximal sin duas vias chantunalas en Val Lumnezia

Sin la via da Surin sco er sin la via da Silgin en la vischnanca da Lumnezia vegnan fixads da nov il pais maximal permess e la ladezza maximala. Per tuttas duas vias ha la regenza approvà in augment dal pais maximal permess dad actualmain 18 tonnas sin da nov 32 tonnas sco er ina nova ladezza maximala da 2,55 meters empè da 2,3 meters. 

©Uffizi federal da topografia
Via da Surin (mellen) / via da Silgin (cotschen)

Mess en vigur la revisiun parziala da la lescha da taglia

La revisiun parziala da la lescha da taglia per il chantun Grischun dals 29 d'avust 2019 entra en vigur il 1. da schaner 2020. Cun la revisiun parziala qua avant maun da la lescha da taglia vegn il dretg chantunal adattà a la lescha federala davart la refurma fiscala e la finanziaziun da la AVS (RFFA). Il project RFFA da la confederaziun entra en vigur il 1. da schaner 2020. Pervia da quai sto la revisiun parziala da la lescha chantunala da taglia vegnir messa en vigur sin il medem termin.


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun