En ses quint annual 2019 preschenta il chantun Grischun danovamain in grond surpli dal retgav operativ da 115,5 milliuns francs (onn precedent +105 miu.). Contribuì a quai han – cumpareglià cun il preventiv – custs materials e da manaschi pli bass, amortisaziuns bler pli pitschnas, contribuziuns a terzas persunas che n'èn betg vegnidas retratgas e retgavs fiscals pli gronds da funtaunas chantunalas e federalas sco er intgins eveniments spezials pli gronds betg planisabels. Il resultat total mussa in plus da 53,6 milliuns (onn precedent +2,7 miu.). L'agen chapital disponibel s'augmenta da 418 milliuns a 496 milliuns. Las finanzas publicas furman pia ina buna basa per las sfidas finanzialas a partir da l'onn 2021.

Las valurs directivas ed ils indicaturs 2019 (onn precedent) mussan il suandant maletg:

• resultat operativ 115,5 milliuns (105,2 miu.)
• resultat total 53,6 milliuns (2,7 miu.)
• entradas fiscalas 806,9 milliuns (803,3 miu.)
• investiziuns bruttas 381,1 milliuns (384,7 miu.)
• investiziuns nettas 227,0 milliuns (239,7 miu.)
• quota statala 13,8 pertschient (13,9 %)
• grad d'atgna finanziaziun da las investiziuns nettas 132,3 pertschient (119,3 %)

Sutpassaments considerabels dal preventiv
Da la vart dals custs n'èn ils credits tenor preventiv (custs da persunal, custs materials e custs da manaschi) betg vegnids duvrads per tut en tut 30 milliuns. Las investiziuns nettas èn marcantamain pli bassas ch'en il preventiv, uschia che er las amortisaziuns en il quint economic èn cun circa 50 milliuns cleramain sut las valurs budgetadas. Contribuì a quai cun 22 milliuns han credits tenor preventiv per contribuziuns d'investiziun a terzas persunas, che n'èn betg vegnids duvrads. Questas contribuziuns dependan directamain dal progress da realisaziun dals singuls projects cofinanziads e na stattan perquai betg sut l'influenza dal chantun. Igl èn vegnidas retratgas tut en tut 33 milliuns main contribuziuns da gestiun ad instituziuns publicas ed a terzas persunas che previs. Stgars la mesadad pertutga expensas en il sectur da furmaziun (-8,4 miu.) ed en il sectur da sanadad (-5,6 miu.). Ils custs per la gulivaziun da las grevezzas socialas (GGS) per las vischnancas e las contribuziuns per promover fusiuns da vischnancas èn medemamain restads lunsch sut las valurs dal preventiv.

Da la vart dals retgavs è il bun resultat operativ legraivel d'attribuir principalmain a las suandantas posiziuns (cumparegliaziun cun il preventiv / cun l'onn precedent):

• taglias chantunalas pli autas (+21,6 miu. / +3,6 miu.)
• distribuziun supplementara da la Banca naziunala svizra (+15,3 miu. / -0,2 miu.)
• part chantunala pli auta da la taglia anticipada (+6,9 miu. / +4,6 miu.)
• part chantunala pli auta da la taglia federala directa (+3,2 miu. / +2,9 miu.)
• pajaments d'enclegientscha or da l'inquisiziun "prestaziuns da construcziun Grischun" (+4,5 miu.)
• gudogns da contabilitad sin vaglias en la facultad finanziala (+16,0 miu.)

Tar las taglias chantunalas èn las taglias directas da las persunas natiralas (taglias sin las entradas, taglias sin la facultad e taglias a la funtauna sco er taglias sin las expensas da persunas estras) creschidas cleramain cumpareglià cun il preventiv (+12,2 miu. / +2,2%). Er las taglias directas da las persunas giuridicas (taglias sin il gudogn e sin il chapital) èn levamain sur las valurs da l'onn precedent (+2,4 miu. / +2,9 %) e sur quellas dal preventiv (+5,5 miu. / +7,0%). Las parts chantunalas da la taglia federala directa e da la taglia anticipada na pon betg vegnir influenzadas dal chantun e vegnan budgetadas tenor las prognosas respectivas da la Confederaziun.

La finanziaziun speziala vias preschenta l'onn da gestiun – senza la contribuziun budgetada or dals meds publics generals da 20 milliuns – in quint equilibrà. Budgetà era in deficit da 20 milliuns. Igl è unic e cunzunt d'attribuir ad expensas d'investiziun pli bassas ch'il resultat da las vias sa preschenta per circa 40 milliuns meglier ch'en il preventiv. Perquai ch'igl è vegnì fatg diever da meds legals cunter approvaziuns da projects e cunter surdadas da lavurs sco er pervia da las inquisiziuns en connex cun las cunvegnas davart ils pretschs d'interpresas da construcziun en il chantun hai dà retardaments considerabels en il program da construcziun. Il dabun da las vias resta sin il maximum legal da 100 milliuns.

Resultat extraordinari influenzà tras adattaziuns a las valurs dal martgà
La valitaziun dal martgà da las investiziuns finanzialas dal chantun, che stattan en l'interess politic ha chaschunà correcturas da valitaziun en il resultat extraordinari. Il chantun bilantschescha tut las vaglias en la facultad finanziala, che vegnan quotadas a la bursa, a la valur da bursa media a la fin da l'onn. Per tegnair quint da la realisabladad reducida tant dals certificats da participaziun da la Banca chantunala grischuna (BCG) sco er da las aczias da la Repower SA pervia dal commerzi relativamain pitschen cumpareglià cun la part chantunala, è vegnida fatga ina correctura da valitaziun cun ina reducziun pauschala da 20 pertschient sin quests titels. Tut en tut ha la valitaziun dal martgà da questas vaglias per la fin da l'onn 2019 chaschunà ina reducziun da la valur cudeschada per 69 milliuns en il resultat extraordinari.

Medemamain en il resultat extraordinari èn cuntegnidas las prelevaziuns or da las reservas concernent il tunnel da l'Alvra da la Viafier retica (+2,2 miu.) e concernent las infrastructuras relevantas per il sistem (+4,8 miu.).

Il surpli dal retgav augmenta l'agen chapital
Il resultat total (3. stgalim) sco summa dal resultat operativ (1. stgalim) e dal resultat extraordinari (2. stgalim) è 53,6 milliuns. L'agen chapital cumprovà importa 2,5 milliardas suenter la cudeschaziun dal gudogn. 496 milliuns da quellas èn agen chapital disponibel (onn precedent 418 miu.). Las ulteriuras 2,0 milliardas èn liadas en la facultad administrativa, en investiziuns finanzialas sco er en finanziaziuns spezialas ed en prefinanziaziuns.

Autas investiziuns nettas
Las investiziuns nettas importan l'onn da gestiun 227,0 milliuns. Ellas sutpassan per 12,7 milliuns la valur da l'onn precedent ed èn cleramain sut las investiziuns nettas planisadas fitg autas tenor il preventiv da 302,4 milliuns (-75,4 miu.). Per ils projects currents da la construcziun auta e bassa sco er per ulteriuras investiziuns materialas èn resultadas expensas da totalmain 194,0 milliuns (onn precedent -0,3 miu.; preventiv -27,9 miu.). D'attribuir è quest sutpassament principalmain a la construcziun bassa per ils motivs ch'èn numnads en il chapitel davart il quint da las vias. Sut las valurs en il preventiv èn er restadas las atgnas contribuziuns d'investiziun a terzas persunas (-22,2 miu.). Il motiv èn savens retardaments tar ils projects d'investiziun respectivs da terzas persunas.

Perspectiva
Il preventiv 2020 mussa tut en tut in deficit da 33 milliuns. Per l'onn current 2020 dastga vegnir quintà anc ina giada cun in bun resultat operativ. Grazia ad ina distribuziun dal gudogn extraordinariamain gronda da la BNS ed ad ina dividenda da giubileum da la BCG l'onn 2020 èn gia enconuschentas meglieraziuns substanzialas dal retgav cumpareglià cun il preventiv. Consequenzas engrevgiantas d'ina dimensiun anc betg quantifitgabla vegnan ad avair la situaziun actuala cun il coronavirus sco er las mesiras chantunalas da sustegn per l'economia. Las grevezzas supplementaras pervia da la realisaziun da la refurma da l'imposiziun da taglia sin interpresas e da la finanziaziun da la AVS (RFFA) en il chantun Grischun e las perditas dal retgav pervia da las adattaziuns vi da la gulivaziun da finanzas federala vegnan ad avair consequenzas pir a partir da l'onn 2021. Il resultat da l'onn 2019 fitg bun e la cunvegna supplementara cun la BNS per las distribuziuns dal gudogn ils onns 2020 e 2021 porschan ina buna basa er per il preventiv 2021. Il rom finanzial per l'ulteriur svilup sa preschenta tuttina pli e pli stretg. Cun la disciplina d'expensas necessaria e cun mesiras sistematicas per augmentar la qualitad dal preventiv sa laschan dumagnar las sfidas ed observar las valurs directivas da la politica da finanzas 2021–2024 dal Cussegl grond er durant quests onns.

Il Cussegl grond vegn a tractar il quint annual 2019 en la sessiun da zercladur 2020.

Agiunta:
Preschentaziun
Bilantscha
Quint economic
Quint d'investiziun

Infurmaziuns:
president da la Regenza dr. Christian Rathgeb, schef dal Departament da finanzas e vischnancas, tel. 081 257 32 01, e-mail Christian.Rathgeb@dfg.gr.ch

Gremi: Departament da finanzas e vischnancas
Funtauna: rg Departament da finanzas e vischnancas