La Regenza ha respundì la petiziun "Sostegno Ticinese al Moesano" da la regiun Moesa. Tala pretenda per la regiun Moesa – analogamain al chantun Tessin – mesiras pli severas che las mesiras federalas per cumbatter cunter il Coronavirus.
La Confederaziun ha declerà la situaziun extraordinaria ed ha relaschà mesiras correspundentas. Ils chantuns n'èn da princip betg autorisads da schluccar u d'augmentar las mesiras da la Confederaziun. En cas excepziunals po il Cussegl federal autorisar in chantun d'ordinar durant in tschert temp e per tschertas regiuns ina restricziun u la sistida da l'activitad da tschertas branschas economicas, sch'igl exista en in chantun in privel spezial per la sanadad da la populaziun pervia da la situaziun epidemiologica. La regiun Moesa respectivamain il Stab directiv regiunal ha concludì da betg far diever da questa excepziun.
Tuttina ha la Regenza chapientscha cumplaina per la situaziun en las vals dal sid e cunzunt en la regiun Moesa. Pervia da lur vischinanza cun il Tessin e cun l'Italia stattan las vals dal Grischun talian davant sfidas spezialas en connex cun il coronavirus. Perquai ha ina delegaziun da la Regenza e dal Stab directiv chantunal visità duas giadas la regiun e discutà la problematica cun deputadas e deputads e cun presidents communals. Las represchentantas ed ils represchentants han ludà la collavuraziun cun las autoritads chantunalas ed han confermà che regulaziuns localas per la Moesa hajan pudì vegnir realisadas fin ussa, cun excepziun da la pretensiun da serrar ils plazzals.
La regiun Moesa n'è betg suletta. Il chantun fa tut il pussaivel per realisar las mesiras da la Confederaziun uschia, ch'ellas pussibiliteschan er al sid dal chantun ina protecziun efficazia cunter in'ulteriura derasaziun dal virus. Plinavant ha la Regenza confermà ch'il provediment cun ospitals saja garantì per la regiun Moesa – sche necessari – er tras l'ospital da Tusaun e tras l'ospital chantunal a Cuira, en cas che las capacitads duvradas er en il chantun Tessin na bastassan betg pli.
La Moesa, nossas vals dal sid, il chantun, la Svizra e praticamain tut ils pajais dal mund èn actualmain confruntads cun las sfidas las pli grondas. Tuts cumbattan cunter il medem adversari e prendan mesiras rigurusas. La situaziun actuala metta nus tuts davant sfidas enormas. Nus avain buna speranza che nus vegnin a dumagnar cuminaivlamain questa situaziun difficila.

La Regenza ha prendì posiziun tar la petiziun "Tscherna da la furmaziun per tuts empè per paucs". Tenor la Lescha da scola han tut ils uffants en il chantun il dretg da frequentar la scola populara publica. Mintga uffant frequenta la scola da sia vischnanca da domicil. Grazia a quest princip – ch'è in element central er per il mantegniment e per la promoziun da las linguas chantunalas – pon tut las regiuns cuntanscher ina purschida da la scola populara publica. La scola populara grischuna ha trais differents plans d'instrucziun per las regiuns linguisticas che cumpiglian tut en tut set linguas da scola. En cas d'ina libra tscherna da la scola pudessan persunas responsablas per l'educaziun abitar en in territori linguistic, però laschar ir a scola lur uffants en in auter territori linguistic. La consequenza fiss ina periclitaziun dals idioms ed in indebliment da la plurilinguitad, cunzunt en territoris al cunfin linguistic. Pervia da la malsegirezza areguard il svilup dal dumber da scolaras e scolars e pervia da las cumplicaziuns vegniss surdumandada l'organisaziun e vegnissan indeblidas las structuras en consequenza da la libra tscherna da la furmaziun.
Per resumar poi vegnir constatà che la scola populara publica dal chantun Grischun furnescha prestaziuns centralas ch'èn d'appreziar. Tut en tut predomineschan las ristgas respectivamain ils dischavantatgs da las pretensiuns da la petiziun. Quella metta en dumonda valurs centralas da la scola populara sco er da la cultura grischuna e chaschuna custs supplementars, senza generar ina plivalur decisiva.

Il 1.daschaner 2020 è entrà en vigur il Reglament da renconuschientscha da la Conferenza svizra dals directurs chantunals da l'educaziun publica (CDEP) ch'era vegnì concludì da la radunanza plenara da la CDEP. Quest reglament sa basa da nov dal tuttafatg sin la structura dal Plan d'instrucziun21. Per pudair porscher a la Scola auta da pedagogia dal Grischun er vinavant studis renconuschids sin plaun naziunal han quests studis perquai stuì vegnir adattads per part. Per quest motiv vegn la Scola auta da pedagogia dal Grischun a porscher a partir da l'onn da studi 2021/22 in studi per il stgalim da la scolina. Quel amplifitgescha duas classas da la scolina cun la 1. e 2.classa dal stgalim primar (ciclus1 tenor il Plan d'instrucziun21). Quest studi vegn designà sco "studi extendì stgalim da la scolina". In segund studi cumpiglia il stgalim primar, pia la 1. fin 6.classa dal stgalim primar, e vegn designà sco "studi stgalim primar". Quest studi ademplescha las disposiziuns dal ciclus2 tenor il Plan d'instrucziun21, è dentant cumplettà cun la 1. e 2.classa primara.

La Regenza ha approvà il project per curreger la via da Stussavgia. La via da Stussavgia fa part da la rait chantunala da vias da colliaziun ed è la suletta colliaziun stradala che renda accessibla la Val Stussavgia.
Il perimeter dal project cumenza a Rinmatta e finescha en il sectur da Studahüschi. Sin quest traject na correspunda la ladezza da la via betg pli a las pretensiuns d'ozendi. Plinavant è la cuvrida donnegiada ed ha sfessas. La correcziun planisada prevesa d'optimar la geometria da la via, da schlargiar la via ad ina ladezza constanta da 4,20meters, da renovar la surstructura, l'allontanament da l'aua sco er las construcziuns artifizialas da la via ed uschia d'augmentar la segirezza dal traffic. Tut en tut custa il project circa 2,7milliuns francs.

©Uffizi federal da topografia

La Regenza ha concedì ina contribuziun chantunala da maximalmain 500 000 francs per il project "Digital Industry 2020-2021" da la Gritec SA. Il sectur da servetschs "Digital Industry", ch'è vegnì lantschà da la Gritec SA l'onn 2018, ha la finamira da porscher soluziuns da digitalisaziun specificas per process industrials e da daventar il partenari principal da quest sectur en Svizra ed en ils pajais vischinants da lingua tudestga. Per cuntanscher questa finamira planisescha la Gritec SA da stgaffir 13plazzas a Grüsch fin l'onn 2025 e da realisar differents projects.