Per ils dis da festa e per la stagiun d'enviern ha la Regenza deliberà in concept da protecziun general. Quel cumpiglia mesiras restrictivas temporaras per reuniuns, per occurrenzas publicas e privatas sco er per manaschis da gastronomia. Per regiuns en il chantun ch'èn pertutgadas spezialmain ferm da COVID-19 vegn realisada ina strategia da test generala.

Il concept da protecziun general per il Grischun duai franar l'epidemia, garantir la stagiun d'enviern en las regiuns turisticas e pussibilitar festivitads en il ravugl privat sur Nadal e Bumaun. 

Il Grischun ha blers cas 
En tut la Svizra è il dumber da cas sa diminuì mo pli levamain durant ils ultims dis. En il Grischun s'augmentan las cifras schizunt levamain u stagneschan sin in aut nivel. Actualmain sa chattan en il chantun Grischun 734 persunas en isolaziun e 1076 persunas en quarantina. Dapi l'october è il dumber da mortoris pli che sa dublegià. Passa la mesadad da las persunas cun in test positiv na sa betg, nua ch'ella è s'infectada.

En il chantun vegnan registrads mintga di en media var 100 cas novs. La cifra da reproducziun importa en il Grischun en media 0,97. Quai vul dir che praticamain mintga persuna cun in test positiv infectescha in'ulteriura persuna. Quai è la cifra da reproducziun la tschintgavel auta da tut la Svizra. Senza ulteriuras mesiras exista oravant tut il privel ch'ils ospitals arrivian a lur cunfins durant la stagiun d'enviern.

Pachet da mesiras
Pervia da questa situaziun da partenza ha il Stab directiv chantunal (SDC) elavurà per incumbensa da la Regenza in concept da protecziun general per dumagnar la pandemia da COVID-19. Da venderdi, ils 4 da december, fin e cun ils 17 da december 2020, valan las suandantas mesiras:

• Reuniuns ed inscunters da pli che 10 persunas en il rom privat ed en la publicitad èn scumandads.
• Occurrenzas ed activitads en locals publics e privats cun pli che 10 persunas èn scumandadas. Exceptadas da quai èn occurrenzas e radunanzas politicas. Servetschs divins religius e sepulturas pon vegnir salvads cun maximalmain 50 persunas, sch'i vegnan observadas strictamain las reglas da la distanza sociala e resguardads ils concepts da protecziun.
• Manaschis da restauraziun – er tals en ils territoris da skis – restan serrads fin e cun ils 17 da december 2020. Excepziuns datti per manaschis da take-away, per furniziuns a chasa, per cantinas e per restaurants dals hotels per lur giasts sco er per manaschis sumegliants.
• Serrads restan lieus da divertiment e dal temp liber sco kinos, teaters, museums, bibliotecas, manaschis da club, centers da wellness, stabiliments da sport sin glatsch e.u.v. In'excepziun furman stabiliments da temp liber sut tschiel avert e stabiliments da wellness per ils giasts da l'hotel.
• Activitads da sport en locals publics e privats cun dapli che 10 persunas èn scumandadas. In'excepziun furman activitads sportivas cun uffants sut 16 onns ed il sport professiunal.
• Per scolas publicas e privatas vala fin ils 23 da december 2020 in'obligaziun da purtar ina mascrina sin tut l'areal da scola. Exceptads da quai èn scolaras e scolars da la scolina e da la scola primara.

Mardi, ils 15 da december 2020, vegn la situaziun valitada da nov ed i vegn decidì davart l'ulteriur proceder. Las disposiziuns detagliadas pon vegnir consultadas en il conclus da la Regenza agiuntà.

La branscha pertutgada survegn sustegn
Perquai ch'i sa tracta da mesiras uffizialas ordinadas a curta vista, han tut ils manaschis pertutgads il dretg da survegnir ina indemnisaziun per lavur reducida. Il temp da spetga da 10 dis croda. Il dretg vala a partir dal di che la dumonda vegn inoltrada. In dretg retroactiv na datti betg: pervia da quai èsi impurtant d'inoltrar la dumonda uschè svelt sco pussaivel. Plinavant han persunas pertutgadas il dretg da survegnir – en il rom da l'Ordinaziun federala davart COVID-19 – ina indemnisaziun per la perdita da gudogn chaschunada dal coronavirus, perquai ch'ils manaschis èn vegnids serrads sin ordinaziun uffiziala dal chantun. Il dretg da survegnir ina indemnisaziun sto vegnir fatg valair cun il formular "Annunzia per l'indemnisaziun da la perdita da gudogn pervia dal coronavirus" tar la cassa da cumpensaziun ch'è cumpetenta per la persuna che ha il dretg da survegnir questa indemnisaziun.

Ultra da quai vegn il chantun Grischun a sustegnair interpresas, ch'èn pertutgadas spezialmain tenor l'Ordinaziun federala davart cas da direzza, en furma da contribuziuns che na ston betg vegnir pajadas enavos. Ils detagls che concernan l'Ordinaziun davart cas da direzza vegnan communitgads mez december.

Nova strategia da test per il Grischun 
Ultra da las restricziuns da la vita publica prevesa la strategia generala tests sin tschertas surfatschas e tests da controlla. En il rom d'in project da pilot vegnan fatgs tests voluntars cun l'entira populaziun da las regiuns Malögia (regiun turistica gronda), Bernina (blers cas) ed Engiadina Bassa/Val Müstair, e quai tranter ils 11 ed ils 13 da december 2020. Quai er per survegnir in maletg da la situaziun mumentana da las persunas asintomaticas e per pudair prender mesiras cun cleras finamiras. Cun quest project da pilot vegnan stgaffidas supplementarmain las premissas per far en cas da basegn (ulteriur u nov augment dal dumber da cas) in test sin la surfatscha da l'entir chantun.

Ultra da quai duain da nov vegnir fatgs tests sistematics e periodics en ils manaschis da telefericas u d'hotellaria, en las professiuns da sanadad, tar las persunas d'instrucziun u tar autras gruppas professiunalas cun blers contacts socials sco er tar las visitadras ed ils visitaders da chasas da tgira e d'ospitals. Quai gida ad identifitgar persunas asintomaticas e d'interrumper chadainas da transmissiun.

Agiunta:
conclus da la Regenza dals 2 da december 2020

Fegl uffizial:
Coronavirus (COVID-19): Mesiras a partir da venderdi, ils 4 da december 2020, a las 23.00

Infurmaziuns:
Post da communicaziun per il coronavirus dal chantun Grischun, e-mail kfsmedien@amz.gr.ch,
tel. +41 79 716 22 95 (exclusivamain per collavuraturas e collavuraturs da las medias)