La qualitad da l'aria en las stanzas da scola ha ina influenza sin il dumber d'infecziuns cun il coronavirus en scola. Quai vegn cumprovà per l'emprima giada tras in project da pilot ch'è vegnì realisà en 150 stanzas da scola da la scola populara. Il project da pilot mussa er che la qualitad da l'aria è manglusa en bleras stanzas da scola. Er durant l'enviern èsi perquai impurtant da dar regularmain aria a las stanzas da scola. Per franar l'unda d'infecziun actuala en il Grischun extenda il chantun l'obligatori da mascrinas, che vala davent da la 3. classa primara en las scolas grischunas, sin tut las regiuns sco er sin il stgalim secundar II. La mesira entra en vigur ils 13 da december 2021 e vala fin ils 23 da schaner 2022.
Cun 300 sensurs da CO2 ha l'Uffizi da sanadad dal Grischun mesirà la qualitad da l'aria en 150 stanzas da scola grischunas. Quai en collavuraziun cun perscrutadras e perscrutaders dal Empa. A maun da la concentraziun da CO2 ch'è vegnida mesirada en l'aria, ha pudì vegnir stimada la part da l'aria expirada en in stanza. A medem temp èsi vegnì guardà quants tests da corona positivs ch'igl ha dà en questas stanzas da scola. L'evaluaziun mussa: en stanzas da scola cun ina nauscha qualitad da l'aria èn dapli scolaras, scolars e persunas d'instrucziun s'infectads cun il coronavirus ch'en stanzas, nua ch'i vegn dà regularmain aria.
En connex cun la transmissiun da SARS-CoV-2 giogan erosols ina rolla centrala: persunas ch'èn infectadas cun il nov coronavirus, expireschan betg mo CO2, mabain er erosols che cuntegnan virus. Pli blers da tals erosols che circuleschan en ina stanza, e pli grond è il privel che autras persunas en questa stanza s'infecteschian medemamain – cunzunt, sch'ellas èn durant in temp pli lung en questa stanza. Gia dapi in temp pli lung avevan ins perquai supponì che la qualitad da l'aria en las stanzas da scola haja ina influenza sin ils dumbers d'infecziuns en las scolas. Il project da pilot en il Grischun cumprova ussa per l'emprima giada er statisticamain quest connex.
Ina nauscha qualitad da l'aria ha consequenzas negativas per l'emprender
Las mesiraziuns da la qualitad da l'aria vegnan fatgas dapi l'october 2021 en 150 stanzas da scola da 59 scolas primaras grischunas. En mintga stanza èn mintgamai vegnids installads dus sensurs da CO2. L'emprima evaluaziun – cun unitads da datas ch'èn vegnidas relevadas tranter il 1. ed ils 19 da november 2021 – è ussa avant maun. Uschia han ins pudì constatar ch'i dat in connex statistic tranter ils dumbers da cas resultads en las classas da scola a chaschun dals tests emnils e la concentraziun da CO2 mesirada: en stanzas da scola che na vegnan betg ventiladas bain èn vegnidas infectadas cleramain dapli persunas cun SARS-CoV-2. Las concentraziuns da CO2 mesiradas mussan ultra da quai che la gronda part da las stanzas da scola examinadas ha valurs augmentadas. 60 pertschient da las stanzas da scola han ina concentraziun da CO2 da passa 2000 ppm (parts per milliun). Concentraziuns da CO2 augmentadas pon avair effects negativs sin la capacitad cognitiva ed uschia sin la capacitad d'emprender.
Proteger ils uffants ed ils giuvenils cunter infecziuns
Erupziuns en las scolas èn in motiv per la situaziun actuala da COVID-19 en il chantun Grischun ed en Svizra. Pervia da quai vegn il focus mess sin il cumbat cunter la pandemia en las stanzas da scola. Per proteger las scolaras ed ils scolars, las emprendistas ed ils emprendists, las studentas ed ils students sco er il persunal d'instrucziun cunter ulteriuras erupziuns ed uschia per pudair cuntinuar cun l'instrucziun da preschientscha, ston vegnir reducidas las infecziuns en las stanzas da scola. Er durant l'enviern èsi perquai impurtant da dar regularmain aria a las stanzas da scola. Questa mesira immediata po vegnir realisada svelt e facilmain.
Dar regularmain aria – er durant l'enviern
Per cumbatter l'unda actuala da la pandemia èsi fitg impurtant da meglierar la qualitad da l'aria en bleras stanzas da scola grischunas. La qualitad da l'aria en las stanzas è er ina premissa essenziala per stgaffir in ambient d'emprender optimal. Per tegnair la concentraziun da CO2 sin in nivel bass stoi vegnir dà regularmain ed effizientamain aria. Malgrà las temperaturas bassas ordavert durant la stagiun fraida d'enviern èsi urgentamain necessari d'avrir regularmain las fanestras.
Obligatori da mascrinas da durada limitada en las scolas grischunas
A la protecziun dals uffants e dals giuvenils sto vegnir dada in'attenziun speziala, e quai tant per impedir las consequenzas da lunga durada che resultan da las infecziuns sco er per evitar l'instrucziun a distanza. Pervia da cas da malsogna tar las persunas d'instrucziun sco er tar las scolaras ed ils scolars n'è ina instrucziun da preschientscha regulara però betg pli pussaivla senza mesiras. L'evaluaziun dals dumbers da cas da las ultimas emnas mussa ch'in terz dals cas positivs sa chatta en la classa da vegliadetgna da las persunas da 0 fin 19 onns. Grazia a l'obligatori da mascrinas en las instituziuns da furmaziun grischunas èsi pussaivel da cuntinuar cun l'instrucziun e da garantir la furmaziun a tut las scolaras ed ils scolars, a tut las emprendistas ed ils emprendists sco er a tut las studentas ed ils students.
Perquai extenda il chantun Grischun l'obligatori da mascrinas, che vala davent da la 3. classa primara en las scolas grischunas, sin tut las regiuns sco er sin il stgalim secundar II (scolas professiunalas spezialisadas, centers da curs intermanaschials, lavuratoris d'emprendissadi, purschidas transitoricas, scolas medias sco er manaschis d'abitar e d'alimentaziun) e sin il gimnasi inferiur. Quest obligatori vala per tut las persunas. La mesira entra en vigur ils 13 da december 2021 e vala fin ils 23 da schaner 2022.
Ils concepts da protecziun èn d'adattar correspundentamain. Mez schaner 2022 vegn la situaziun giuditgada da nov ed i vegn decidì davart l'ulteriur proceder.
Excepziuns da l'obligatori da mascrinas:
- scolaras e scolars dal 1. ciclus (scolina fin e cun 2. classa primara)
- situaziuns, nua che l'instrucziun vegniss engrevgiada considerablamain, sch'ins stuess purtar ina mascrina; en talas situaziuns sto però vegnir observada la distanza dad 1,5 meters u sto la protecziun vegnir garantida tras autras mesiras
- lecziuns en ils secturs da sport, da musica, da chant e da teater, sche la distanza dad 1,5 meters po vegnir observada
- las instituziuns da la scolaziun speziala pon fixar sur las medias ed ils medis da l'instituziun – en cunvegnientscha cun la media chantunala respectivamain il medi chantunal – excepziuns motivadas da l'obligatori da mascrinas
- activitads d'uniuns en stabiliments da las instituziuns da furmaziun, uschenavant che naginas autras prescripziuns federalas u chantunalas na pretendan da stuair purtar ina mascrina
- en ils manaschis da restauraziun da las instituziuns da furmaziun (p.ex. mensas, cantinas, cafetarias, manaschis d'abitar e d'alimentaziun) valan ils agens concepts da protecziun; per giasts externs valan supplementarmain las prescripziuns federalas e chantunalas per la gastronomia. Ils giasts na ston betg purtar ina mascrina, uschenavant ch'els sesan vi d'ina maisa
- per persunas che pon cumprovar ch'ellas na pon betg purtar ina mascrina per motivs spezials (particularmain per motivs medicinals) ston vegnir prendidas autras mesiras da protecziun cunter infecziuns
Agiunta:
Tips per dar aria en stanzas da scola
Fotografias agiuntadas:
©Mattias Nutt
Foto 2
Infurmaziuns:
Post da communicaziun per il coronavirus dal chantun Grischun, e‑mail kfsmedien@amz.gr.ch, tel. +41 79 716 22 95 (mo per collavuraturas e collavuraturs da las medias)
Responsabladad: Stab directiv chantunal / Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient