Oz infurmescha l'Uffizi per la natira e l'ambient (UNA) a la Dieta spezialisada da construcziun davart pass necessaris en direcziun d'ina economia circulara e davart la strategia da biodiversitad dal Grischun. Il vast public che sa cumpona da represchentanzas da las vischnancas, da persunas responsablas per la construcziun d'instituziuns, da represchentanzas da l'administraziun chantunala, da planisadras e planisaders, d'architectas ed architects sco er d'ulteriuras persunas spezialisadas da la construcziun, survegn ultra da quai infurmaziuns impurtantas dal dretg d'ambient che ston vegnir observadas tar proceduras per la permissiun da construcziun.
A maun dal sectur da construcziun pon ins cumprovar, che l'economia lineara n'è ni persistenta ni ha vistas per il futur. Mintga onn dovra la Svizra var 60 milliuns tonnas materials da construcziun ed i resultan var 17 milliuns tonnas material da destrucziun e var 50 milliuns tonnas material da stgavament. La massa da material che vegn depositada temporarmain en Svizra importa en il fratemp passa 3,5 milliardas tonnas ed almain per ils proxims onns n'èsi betg da prevesair ina fin da l'augment.
L'explotaziun da las resursas necessarias sco glera, sablun u chaltschina è colliada cun grondas intervenziuns en la cuntrada. I daventa adina pli difficil d'avrir novs territoris d'explotaziun, perquai che blers dals lieus potenzials vegnan gia duvrads autramain u èn protegids e perquai che l'opposiziun en la populaziun s'augmenta. Per ils medems motivs n'èsi savens er betg pussaivel da metter a disposiziun spazi da deposit. Qua èn las sfidas dentant anc pli grondas.
Serrar ils ciclus da la materia
Ina soluziun pussaivla per quests problems è l'economia circulara. Cun serrar las circulaziuns da material vegnan remplazzadas las resursas primaras tras materials da construcziun secundars ed a medem temp vegn schanegià il spazi da deposit prezius. Damain explotaziun da material e damain ruments schanegian l'ambient, dovran main energia grischa e reduceschan las emissiuns grischas da CO2. Quai èn pia mesiras che prestan ina contribuziun a la protecziun dal clima. La dumonda n'è damai betg: Deponer u reciclar? Mabain: Tge ruments da construcziun pon vegnir reutilisads supplementarmain?
Il pli grond regulatur per meglierar la bilantscha ecologica dal sectur da construcziun n'è dentant betg il recicladi, mabain l'evitar ruments. Tar ils process reciclar, reparar, reutilisar e parter (guardar illustraziun 1), datti in enorm potenzial ecologic che na vegn betg utilisà. Per il sectur da construcziun vul quai dir, che structuras d'edifizis bain mantegnidas duain vegnir utilisadas uschè ditg sco pussaivel. Ozendi vegnan edifizis savens disfatgs per motivs da rendita ditg avant la scadenza da lur durada da vita e remplazzads tras novs, enstagl ch'els vegnissan sanads ed engrondids. Plinavant pon er parts d'edifizis sco purtaders d'atschal, elements da fatschadas, ischs e fanestras u parts da las construcziuns d'interiurs vegnir allontanadas senza destrucziun e vegnir reutilisadas.
Substanzas nuschaivlas ston davent!
Ina premissa fundamentala per la producziun persistenta da materials da construcziun reciclads è quella d'allontanar las substanzas nuschaivlas. Per quest intent ston vegnir eruidas las substanzas da construcziun nuschaivlas gia avant che cumenzar cun las lavurs da construcziun. Cun l'introducziun da la decleranza electronica da dismessa per ruments da construcziun (eEBA) il zercladur 2021 ha il UNA – sa basond sin las pretensiuns legalas – gia fatg in pass impurtant en direcziun d'elavurar in concept da dismessa per l'entir chantun. Quest concept cuntegna er l'eruida e l'allontanament da las substanzas nuschaivlas. La eEBA infurmescha ils construiders davart tut ils pass necessaris e distgargia considerablamain l'autoritad da permissiun en sia activitad da controlla.
Reciclar na funcziuna betg, na datti betg!
Per promover ils materials da construcziun reciclads han il UNA cun l'explotaziun da las resursas, l'Uffizi chantunal da construcziun auta (UCA) e l'Uffizi chantunal da construcziun bassa (UCB) tras surdadas da construcziuns e la Federaziun grischuna da l'industria da betun e da glera (FGBG) sco producent da material da construcziun collià lur sfidas ed experientschas. Ord questa collavuraziun è resultada la broschura «Material da construcziun mineral reciclà». La broschura po vegnir empustada sut technik@vbbk.ch u chargiada giu directamain sut www.vbbk.ch.
Promover la biodiversitad e fermar la spariziun da las spezias
In ulteriur tema central da la Dieta spezialisada da construcziun 2022 è la biodiversitad. Ella cumpiglia tut las spezias da creatiras, lur diversitad genetica, la diversitad da spazis da viver sco er ils process che han in effect en e tranter quests plauns. Durant ils ultims 20 onns ha la perdita da la biodiversitad bain pudì vegnir franada, dentant betg fermada. La perdita da chapital natiral è colliada cun custs considerabels e cun dischavantatgs economics. Ecosistems stabils èn ina premissa centrala per la producziun agricula sco er per las utilisaziuns forestalas e da pestga. Ina natira intacta è il chapital da tschep per il turissem da stad. La diversitad augmenta plinavant la resistenza dals sistems ecologics cunter influenzas externas sco la midada dal clima, spezias invasivas e bler auter pli.
Strategia da biodiversitad dal Grischun
Er en il Grischun è la biodiversitad sut squitsch. Il pli ferm è quai il cas en connex cun ils spazis da viver liads a l'aua (guardar illustraziun 2) e tar las spezias che dependan da quest spazi da viver. Ultra da quai è la biodiversitad fitg differenta per lung las zonas d'autezza (guardar illustraziun 3). Il chapital natiral duai vegnir mantegnì en Grischun cun agid da 20 fin 30 mesiras concretas ed orientadas als resultats che vegnan armonisadas sin plaun regiunal. Questas mesiras han il sustegn da las acturas e dals acturs relevants. Per ils conflicts tranter ils basegns d'utilisaziun ed ils basegns da protecziun duain vegnir chattadas soluziuns raschunaivlas. Il potenzial da la collavuraziun tranter la protecziun d'ambient, il guaud, la chatscha e la pestga sco er l'agricultura ed il turissem duai vegnir sfruttà meglier. Igl è ina finamira declerada dal process strategic da stgaffir ina chapientscha cuminaivla e cumplessiva davart la biodiversitad en il Grischun, da nizzegiar las sinergias tras ina collavuraziun pli stretga ed eventualmain er da persvader novas acturas e novs acturs.
Agiuntas:
Infurmaziuns:
Remo Fehr, manader da l'Uffizi per la natira e l'ambient, tel. +41 81 257 29 41, e-mail
Remo.Fehr@anu.gr.ch
Responsabladad: Uffizi per la natira e l'ambient