La Regenza ha concludì da cuntinuar cun il Fond chantunal per promover projects innovativs ed interpresas giuvnas fin l'onn 2027. Il fond ch'exista dapi l'onn 2018, ha l'intent da sustegnair projects innovativs ed interpresas innovativas che rinforzan il Grischun sco lieu economic e che stgaffeschan – cunzunt tras resursas indigenas – valurisaziun, enconuschientschas e plazzas da lavur per il chantun Grischun. Il focus principal ha en quest connex la promoziun d'interpresas giuvnas. L'optimaziun da la promoziun d'interpresas giuvnas è ina mesira dal Program da la Regenza 2021 fin 2024. Tras las purschidas chantunalas da promoziun duain las interpresas giuvnas vegnir sustegnidas e colliadas cun las purschidas naziunalas.

Dapi l'instituziun dal fond èn differents projects vegnids promovids ed assistids sur il Fond d'innovaziun. Quests projects eran vegnids surpigliads da l'activitad da l'anteriura Fundaziun grischuna per innovaziun, svilup e perscrutaziun. La Fundaziun grischuna per innovaziun, svilup e perscrutaziun è vegnida schliada per la fin da l'onn 2017 ed è vegnida transferida en il Fond d'innovaziun.

©Muntagnard
La marca da moda grischuna persistenta «Muntagnard» vegn promovida ed assistida sur il Fond d'innovaziun

Per il project a favur dal svilup regiunal da la Cadi ha la Regenza deliberà ina contribuziun chantunala da maximalmain var 2,2 milliuns francs. Premess vegni ch'er la Confederaziun concedia ina contribuziun da maximalmain var 2,4 milliuns francs a favur dal project cuminaivel per il svilup regiunal (PSR). In PSR cumpiglia mesiras che vegnan realisadas da differents acturs e ch'èn accordadas ina cun l'autra. La finamira centrala da questa collavuraziun regiunala è quella da stgaffir valurisaziun en la regiun, quai per lung da l'entira chadaina d'elavuraziun, davent da l'agricultura sur l'elavuraziun fin a las consumentas ed als consuments finals. Grazia a la collavuraziun en il PSR duai il potenzial en la regiun vegnir exaurì e purtar meglras entradas en l'agricultura. Ils custs totals subvenziunabels da quest project importan var 8,7 milliuns francs.

Il PSR Cadi cumpiglia differents projects parzials en la regiun tranter Breil e l'Alpsu: la renovaziun da la chascharia da Breil actualisond ses indrizs, l'engrondiment e la construcziun nova dals locals da fatschenta da la mazlaria Pally, la renovaziun e l'engrondiment da la butia dal bain puril «Stizunetta» a Mompé Medel, l'instituziun d'ina organisaziun centrala da commerzialisaziun e da distribuziun sco er l'introducziun d'in secretariat. In ulteriur project parzial è la construcziun d'in implant da biogas sin in bain puril a Curaglia. Il sustegn finanzial da quest project parzial n'è betg cuntegnì en la calculaziun dals custs subvenziunabels. El duai vegnir fixà en il rom da l'actuala revisiun da l'Ordinaziun davart la promoziun da la producziun d'electricitad or d'energias regenerablas.

Visualisaziun da la chascharia da Breil

La Regenza ha approvà il «Project da protecziun cunter crudada da crappa Tuf-Crusch» a Mustér, che duai augmentar la segirezza per las utilisadras ed utilisaders da la via dal Lucmagn. Il territori «Tuf-Crusch» è situà en ils trajects da via libers da la chavorgia dal Rain da Medel ed è marcà da taissas paraids-crap e da grippa. Regularmain crodan crappa e blocca sin ils vials e pericliteschan la via ed il traffic.

Ils ultims 2 onns èn vegnidas registradas duas crudadas da blocca che han tangà directamain la via. Il traffic ha per part stuì vegnir fermà. La primavaira 2020 è il vial da la vart da la muntogna restà serrà durant plirs mais suenter l'eveniment. En consequenza da quests cas è vegnida fatga l'onn passà in'analisa detagliada dals privels e da las ristgas geologicas. En il rom dal project qua avant maun èsi previs tranter auter d'allontanar grippa e da montar in sumbrival da raits. Il project vegn realisà en ina etappa da construcziun ed è budgetà cun var 500 000 francs.