Cun la missiva tar la revisiun totala da la Lescha davart il traffic public en il chantun Grischun ha la Regenza suttamess al Cussegl grond in fundament prospectiv per sviluppar vinavant il traffic public en il Grischun. Tut las regiuns e vischnancas en il chantun duain profitar d'ina meglra purschida dal traffic public. Quella na duai betg mo resguardar e promover sistematicamain novas furmas da mobilitad e novas tecnologias, mabain er la concepziun d'areals da staziun e da purschidas turisticas specificas. Cun la revisiun totala vegn plinavant stgaffida la basa per augmentar la transparenza en il rom da la planisaziun a media vista ed en il rom da la regulaziun a lunga vista dal traffic public.
La Lescha vertenta davart il traffic public en il chantun Grischun datescha da l'onn 1993. Dapi ch'ella è en vigur èn ils basegns da mobilitad da la societad e da l'economia sa midads cuntinuadamain e sa sviluppan permanentamain vinavant. Il medem vala per ils conturns ch'èn caracterisads dal progress tecnologic e per las cundiziuns generalas specificas giuridicas e politicas da la Confederaziun e dal chantun. Betg mo ils concepts da purschida «Retica 30» e «Retica 30+», ch'èn vegnids sviluppads per il traffic public en il Grischun, tegnan quint exemplaricamain da quest fatg, mabain er l'acquisiziun da nov material rullant la pli gronda dapi che la Viafier retica exista, ch'è vegnida fatga ils ultims onns en etappas en il sectur dal traffic da viafier. La finamira da questas planisaziuns ed investiziuns è quella da rinforzar il traffic public sco sistem general da traffic e da sviluppar vinavant el en moda attractiva, persistenta e commensurada per ademplir ils basegns da mobilitad da las persunas indigenas e dals giasts.
Cooperaziun pli ferma da las regiuns en il process da planisaziun chantunal
Cun la revisiun totala da la Lescha davart il traffic public duai l'avertura cun il traffic public, ch'è fitg impurtanta per tut las regiuns e valladas dal Grischun, survegnir in fundament nov e prospectiv. Ultra da quai duai en l'avegnir l'avertura vegnir sviluppada vinavant e cumplettada sin basa d'ina procedura participativa pli vasta en las regiuns. Per concepir ils uraris duai la populaziun grischuna cooperar sco fin ussa sur las regiuns d'urari ed articular ses basegns. Da nov e supplementarmain duain las vischnancas, las regiuns e las corporaziuns da vischnancas vegnir integradas pli fitg en la planisaziun da la purschida a media vista che vegn elavurada en il rom dal concept chantunal dal traffic public. Ed er areguard la planisaziun a lunga vista da la futura infrastructura duain ellas pudair sa far valair. En quest connex duain plinavant er las interpresas da transport ch'èn activas en il chantun, vegnir consultadas commensuradamain.
Finanzià vegn il traffic public en il chantun percunter per gronda part tras la Confederaziun e tras il chantun. Quai na vegn betg a sa midar. Correspundentamain duain las vischnancas stuair finanziar er en l'avegnir mo en cas singuls eventualas averturas supplementaras. Ellas restan dentant vinavant cumpetentas per planisar, per metter a disposiziun e per finanziar il traffic local.
Promoziun supplementara dal traffic public
La structura existenta da la promoziun dal traffic public è sa cumprovada da princip e vegn sviluppada vinavant. En l'avegnir e da nov duai il chantun pudair sustegnair manaschis d'emprova. Cun quels duain vegnir experimentads novs concepts e novas purschidas sin il martgà. Per exempel duai il chantun pudair promover novas furmas da mobilitad cun la finamira da sviluppar vinavant il sistem general da traffic sco er da satisfar en moda progressiva als basegns che sa midan sin tut il territori chantunal. En quest connex poi sa tractar da novas tecnologias che vegnan sviluppadas en il rom da la digitalisaziun, da novas cumbinaziuns da purtaders da mobilitad u da novs sistems da tracziun per il traffic public sco per exempel motors electrics e motors d'idrogen.
Sustegn sistematic a favur dal Plan d'acziun Green Deal per il Grischun
L'avertura cun il traffic public, che vegn garantida e sviluppada vinavant cun la revisiun totala da la Lescha davart il traffic public, duai cuntanscher che persunas midian anc pli savens al traffic public e ch'ils transports da rauba vegnian transferids dapli sin il traffic public. Tras quai e cun la promoziun da novs sistems da tracziun en vehichels dal traffic public gidan las adattaziuns en las leschas plinavant a reducir l'emissiun da CO2 che vegn chaschunada en general da la mobilitad ed en spezial dals vehichels dal traffic public da bus.
Il Cussegl grond vegn a tractar il project previsiblamain en la sessiun d'avust 2022.
Agiuntas:
Infurmaziuns:
- Cusseglier guvernativ dr. Mario Cavigelli, schef dal Departament d'infrastructura, energia e mobilitad, tel. +41 81 257 36 01, e-mail Mario.Cavigelli@diem.gr.ch
- Thomas Schmid, manader da l'Uffizi d'energia e da traffic, tel. +41 81 257 36 21, e-mail Thomas.Schmid@aev.gr.ch
Responsabladad: Regenza