Il rapport davart il guaud e davart la selvaschina è l'instrument chantunal il pli impurtant per giuditgar la tematica pretensiusa dal guaud e da la selvaschina sin plaun regiunal, per fixar las mesiras necessarias e per communitgar quellas. Cun il nov rapport davart il guaud e davart la selvaschina da la Val dal Rain/Scanvetg-Tumleastga/Mantogna-Stussavgia è vegnì revedì il rapport da l'onn 2007. Ils donns da selvaschina en il guaud èn s'augmentads ils ultims onns.

In guaud da protecziun saun e bain structurà garantescha ina segirezza duraivla a la populaziun grischuna. Quest guaud è a medem temp er il spazi da viver da blers animals selvadis. Uschespert ch'il cumportament da quests animals selvadis fa donns sproporziunads al guaud, preparan ils posts chantunals cumpetents rapports regiunals davart il guaud e davart la selvaschina, quai integrond las vischnancas sco proprietarias da guaud e sa basond sin il dretg federal respectiv. La finamira principala dal rapport davart il guaud e davart la selvaschina Val dal Rain/Scanvetg-Tumleastga/Mantogna-Stussavgia è quella da regiuvinar il guaud. En emprima lingia duai questa finamira vegnir cuntanschida tras mesiras da chatscha, tras mesiras selviculturalas e tras ulteriuras mesiras che influenzeschan il spazi da viver dals animals selvadis.

L'analisa ha revelà surfatschas problematicas
Il rapport davart il guaud e davart la selvaschina da la Val dal Rain/Scanvetg-Tumleastga/Mantogna-Stussavgia sa cumpona d'in rapport parzial davart il guaud, d'in rapport parzial davart la selvaschina sco er d'ina sintesa che cuntegna las mesiras fixadas. Il rapport è documentà cun basas cartograficas. Il rapport parzial davart la selvaschina declera ils svilups da las populaziuns da las spezias da selvaschina d'ungla (tschierv, chavriel, chamutsch e capricorn) en la regiun dapi l'onn 2007 e la planisaziun da chatscha che sa basa sin quels. En il rapport parzial davart il guaud èn descrits il svilup dal guaud ed ils svilups da las spezias da bostgs las pli impurtantas.

Sa basond sin il giudicament da l'influenza da la selvaschina en il rapport parzial davart il guaud vegnan designadas las surfatschas, nua che l'influenza actuala da la selvaschina d'ungla è uschè gronda, ch'ina regiuvinaziun natirala dal guaud n'è betg pli garantida e nua che la funcziun dal guaud vegn pia messa en dumonda u almain restrenschida fermamain. Questas surfatschas vegnan designadas sco surfatschas problematicas. Entant ch'i na dat nagins problems pervia da l'influenza da la selvaschina d'ungla sin 48 pertschient da la surfatscha da guaud e ch'il guaud po pia ademplir sia funcziun, è en il fratemp la part da surfatschas problematicas s'augmentada a 52 pertschient en il territori da Val dal Rain/Scanvetg-Tumleastga-Stussavgia. Quai correspunda a pli ch'ina duplicaziun cumpareglià cun las surfatschas problematicas cumprovadas l'onn 2007. Sin in zic main che la mesadad da questas surfatschas problematicas ston ins schliar urgentamain e cun prioritad quests problems. Questas surfatschas vegnan designadas sco surfatschas d'agir.

Il rapport davart il guaud e davart la selvaschina è vegnì suttamess a las proprietarias ed als proprietaris da guaud sco er a las secziuns da chatschaders per la consultaziun. El è vegnì preschentà e discutà a chaschun da quatter occurrenzas d'infurmaziun. Las posiziuns vegnan integradas en il rapport, sch'ellas èn utilas. Ils documents pon vegnir consultads e chargiads giu da la pagina d'internet da l'Uffizi da guaud e privels da la natira.

In guaud saun pretenda mesiras
Mo in guaud bain structurà e ritg da spezias è pront per la midada dal clima en curs. Impurtantas spezias da bostgs che reageschan en moda sensibla sin ruissas – sco l'aviez, il ruver puschlà u ruver tardiv, il ruver cumin u ruver tempriv, l'ischi da muntogna u il tigl – èn da gronda impurtanza en in guaud natiral e ston vegnir mantegnidas. Ultra da las intervenziuns tras la selvicultura è ina mesira impurtanta quella d'adattar las populaziuns da selvaschina d'ungla a las capacitads dal spazi da viver en il guaud. Cun auts plans da prelevaziun per il territori pertutgà duai la chatscha grischuna reducir ulteriuramain las populaziuns da tschiervs e da chavriels. Nua che quai è necessari, vulan ins er cuntanscher ina reducziun da la populaziun da chamutschs en il guaud, quai cun fixar mesiras da chatscha regiunalas u localas. Per cuntanscher las finamiras da chatscha giogan la finala er ils territoris scumandads per la chatscha ina rolla decisiva cun lur mesiras per regular la populaziun da tschiervs.

Las mesiras da la cultivaziun dal guaud e la reducziun da las populaziuns da selvaschina han decisivamain in meglier effect, sche las vischnancas, sco proprietarias da guaud, garanteschan e mantegnan spazis da viver adattads e nundisturbads per la selvaschina. Decisiv èsi medemamain che las proprietarias da guaud fetschian tut quai ch'ellas pon per meglierar la situaziun tranter il guaud e la selvaschina, saja quai cun diriger las purschidas turisticas, cun planisar projects da construcziun ed occurrenzas sco er cun stgaffir e cun far valair zonas da paus per la selvaschina.

Tgira dal guaud e dals biotops
La tgira dals spazis da viver è da gronda impurtanza per il guaud e per la selvaschina. Cun agid d'intervenziuns en il guaud da protecziun u cun agid da mesiras per promover e per mantegnair la biodiversitad forestala, vegnan regiuvinads e tgirads guauds sco er mantegnids e promovids spezias e biotops particulars. En il rom da concepts da tgira en collavuraziun cun las chatschadras ed ils chatschaders po vegnir mantegnida ed er meglierada la qualitad dals spazis da viver da la selvaschina, per exempel cun tgirar onn per onn surfatschas da tegnair liber.

Collavuraziun decisiva
Per meglierar la situaziun tranter il guaud e la selvaschina prestan la chatscha e la cultivaziun dal guaud ina contribuziun impurtanta. Ultra da quai èsi però er decisiv che tut las autras gruppas d'interess sustegnian e realiseschian las mesiras. Latiers tutgan en emprima lingia las vischnancas, il turissem e l'agricultura.

Agiunta:

rapport davart il guaud e davart la selvaschina da la Val dal Rain/Scanvetg-Tumleastga/Mantogna-Stussavgia

Infurmaziuns:

• Cusseglier guvernativ dr. Mario Cavigelli, schef dal Departament d'infrastructura, energia e mobilitad, tel. +41 81 257 36 01, e‑mail Mario.Cavigelli@diem.gr.ch
• Lukas Kobler, substitut dal selvicultur chantunal, Uffizi da guaud e privels da la natira, tel. +41 81 257 50 21, e‑mail Lukas.Kobler@awn.gr.ch
• Adrian Arquint, manader da l'Uffizi da chatscha e pestga, tel. +41 81 257 38 91, e‑mail Adrian.Arquint@ajf.gr.ch

Responsabladad: Departament d'infrastructura, energia e mobilitad