Il nov studi da valurisaziun davart il turissem grischun mussa: Il turissem generescha ina valurisaziun brutta da 4,05 milliardas francs en il Grischun. Uschia contribuescha quest sectur ina cumpart da 26,5 pertschient a la prestaziun economica dal chantun.

L'Uffizi per economia e turissem (UET) ha fatg ensemen cun la firma EBP Svizra in studi cumplessiv davart la valurisaziun dal turissem grischun. Tant la vart da la purschida sco er la vart da la dumonda da l'economia turistica dal Grischun èn vegnidas eruidas ed analisadas. Il studi ha revelà ils suandants resultats principals:

• 4,05 milliardas francs valurisaziun brutta
  En il chantun Grischun vegn pli che mintga quart franc generà en il turissem.
• 31,3 pertschient da las persunas occupadas han in connex cun il turissem
  Mintga terz equivalent a temp cumplain ch'è occupà en il Grischun ha in connex direct u indirect cun il turissem.
• 23,8 milliuns frequenzas da giasts
  Il Grischun noda mintga onn 4,7 milliuns giasts dal di e 19,1 milliuns pernottaziuns; 5,5 milliuns da quellas vegnan generadas en l'hotellaria.
• 11 600 francs investiziuns per abitaziun secundara ed onn
  En las abitaziuns secundaras grischunas resultan mintga onn expensas d'en media 11 600 francs per acquisiziuns, investiziuns e renovaziuns.

Impurtanza regiunalmain differenta dal sectur turistic
Bunamain in terz da la valurisaziun turistica dal Grischun, che importa tut en tut 4,05 milliardas francs, vegn realisà en la regiun d'analisa Engiadina / vals dal sid (regiuns Engiadina Bassa / Val Müstair, Malögia e Bernina). La segunda regiun da gronda muntada è la Val dal Rain Grischuna (regiun Plaun, Landquart e Plessur, senza las vischnancas d'Arosa e da Churwalden). La gronda impurtanza da questa regiun – che n'è a l'emprima egliada betg ina regiun cun orientaziun turistica – resulta per 90 pertschient d'ina valurisaziun directa ed indirecta ordaifer las branschas dals furniturs da prestaziuns turisticas, sco er tras prestaziuns preliminaras e tras effects posteriurs dal turissem.

Illustraziun 1: Valurisaziun turistica tenor branschas e tenor regiuns

La pli gronda cumpart da la valurisaziun turistica contribuescha la gruppa da branschas «ulteriurs servetschs», quai cun 1,67 milliardas francs (illustraziun 1). Questa gruppa cumpiglia tranter auter il commerzi a l'engrossa, il sectur d'architectura e d'immobiglias, ils furniturs da servetschs finanzials sco er ils fatgs da sanadad. Lura suonda la gruppa da branschas «furniturs da prestaziuns turisticas» (che cumpiglia l'alloschament, la gastronomia ed il traffic), quai cun ina valurisaziun da stgars 1,4 milliardas francs.

Entaifer questa gruppa da branschas generescha la branscha d'alloschament la pli gronda valurisaziun turistica. Sco segunda branscha suonda il traffic che cumpiglia tranter auter er il manaschi da las telefericas (illustraziun 2). Ultra da questa perspectiva sin las branschas cuntegna il rapport tar il studi da valurisaziun er ils resultats da l'analisa ord vista da las interpresas da telefericas (telefericas, incl. manaschis accessorics: hotels, scolas da skis, restaurants da muntogna e.u.v.). Quests resultats èn vegnids elavurads en il rom d'ina incumbensa supplementara da las Telefericas dal Grischun e publitgads gia il december 2023.

Illustraziun 2: Valurisaziun turistica en las branschas centralas dal turissem, tenor regiuns

Quasi mintga terza plazza da lavur ha in connex cun il turissem
Cun circa 33 000 equivalents a temp cumplain è quai ina gronda cumpart da l'economia publica dal Grischun, che resulta da la l'occupaziun directa u indirecta en il turissem (illustraziun 3). Quasi in terz da las persunas occupadas en il chantun han in connex direct u indirect cun il turissem. Cun 31,3 pertschient è la cumpart dal turissem – cumpareglià cun la forza da lavur – pli gronda en il Grischun ch'en il chantun Vallais (29 pertschient, 2014), en il chantun Berna (7,8 pertschient, 2018) ed en il chantun Tessin (12 pertschient, 2014).

Illustraziun 3: Valurisaziun turistica tenor branschas e tenor regiuns

Bunamain 20 milliuns pernottaziuns en il Grischun
La vasta enquista dals giasts da pernottaziun e dals giasts dal di ha mussà, ch'i vegnan generadas mintga onn 19,1 milliuns pernottaziuns en il Grischun. Quai vul dir, ch'i resulta – supplementarmain a las circa 5,5 milliuns pernottaziuns en hotels – ina cumpart considerabla da las frequenzas da giasts en las abitaziuns da vacanzas en atgna utilisaziun, en la parahotellaria sco er en furma da pernottaziuns tar persunas enconuschentas. Ultra da quai visitan mintga onn 4,7 milliuns giasts dal di las regiuns dal Grischun. La media da las expensas per giast e per di en il Grischun s'extenda da 260 francs per giasts d'hotel, sur 89 francs per giasts dal di fin a 54 francs per giasts en abitaziuns da vacanzas en atgna utilisaziun.

Passa trais quarts da las abitaziuns secundaras na vegnan betg explotadas turisticamain
En l'entir chantun vegnan 78 pertschient da las abitaziuns secundaras utilisadas exclusivamain da las proprietarias e dals proprietaris sezs. Il motiv principal per betg dar en locaziun l'atgna abitaziun secundara a terzas persunas èn la sfera privata e la flexibilitad giavischada per l'atgna utilisaziun. En l'entir chantun vegnan per onn e per object investids ed dads or en media 11 600 francs. Pli che 84 pertschient da questas expensas vegnan fatgas entaifer il chantun. Regiunalmain datti grondas differenzas areguard l'autezza da las investiziuns. Durant la pandemia è l'utilisaziun da las abitaziuns secundaras per intents da homeoffice sa dublegiada. En l'avegnir pon 36 pertschient da las proprietarias e dals proprietaris s'imaginar da lavurar en lur abitaziun secundara.

Basa da datas unica davart il turissem en il Grischun
Durant la stagiun da stad 2022 e durant la stagiun d'enviern 2022/2023 han ins interrogà bunamain 21 000 giasts e persunas indigenas davart lur segiurn e davart la moda e maniera, co ch'els dattan or lur daners. Cumplementarmain èn pli che 8300 proprietarias e proprietaris d'abitaziuns secundaras sa participads ad in'enquista online davart il cumportament d'utilisaziun e d'investiziun pertutgant lur object da vacanzas. Plinavant han ins er interrogà ina schelta d'interpresas grischunas da differentas branschas. Il nov studi da valurisaziun davart il turissem ha uschia ina basa da datas fundada, ch'è en questa furma unica en l'entira Svizra.

Tut ils detagls dal studi da valurisaziun sco er la funcziun da chargiar giu il rapport curt chattais Vus directamain en il rapport interactiv sut: www.wertschoepfung-tourismus-graubuenden.ch

Infurmaziuns:

• Cusseglier guvernativ Marcus Caduff, schef dal Departament d'economia publica e fatgs socials, tel. +41 81 257 23 01, (cuntanschibel per telefon da las 13.00 fin las 14.00), e‑mail Marcus.Caduff@dvs.gr.ch
• Luzius Stricker, manader da la partiziun Datas e statistica, Uffizi per economia e turissem, tel. +41 81 257 23 74 (cuntanschibel da las 14.00 fin las 17.00), e‑mail Luzius.Stricker@awt.gr.ch

Responsabladad: Departament d'economia publica e fatgs socials

Indicaziuns tecnicas davart il studi

Sis regiuns d'analisa

Enquista dals giasts en dus pass (zercladur 2022 – mars 2023)

• 20 754 persunas dumandadas (da quai 17 667 giasts) – al lieu tras intervistaders da giasts
• 4350 respostas ord l'enquista posteriura – enquista follow up online

Enquista da las proprietarias e dals proprietaris d'abitaziuns secundaras (avrigl 2022 – avrigl 2023)

• 8371 questiunaris èn vegnids emplenids (online)
• Spediziun tras las organisaziuns turisticas regiunalas e tras las vischnancas

Enquista da las interpresas (schaner – avrigl 2023)

• Interrogà 1120 interpresas en las branschas alloschament, gastronomia, commerzi, construcziun, servetschs, cultura, sport e divertiment
• 32 interpresas da telefericas han cooperà (retschertga cumpletta factica)

Parameters davart l'incumbensa Studi da valurisaziun turistica Grischun
Incumbensader: Uffizi per economia e turissem dal Grischun (UET), Cuira
Incumbensada: EBP Svizra SA, Turitg
Durada dal project: schaner 2022 – schaner 2024 (2 onns)