La Regenza ha approvà in nov med d'instrucziun per las scolas primaras grischunas en tut las linguas da scola. Plinavant ha ella concedì contribuziuns chantunalas per mesiras da la tgira da monuments a Mulegns, Sent e Brusio. Ultra da quai sa participescha l'administraziun chantunala er quest onn puspè a l'acziun «bike to work».
Nov med d'instrucziun «InVista Grischun» per la scola primara en tut las linguas chantunalas per il rom natira, uman e societad
La Regenza ha approvà il concept detaglià per
elavurar il med d'instrucziun cumplettamain digital «InVista Grischun» per la
3. fin 6. classa en tut las linguas da scola. Ella ha autorisà l'Uffizi per la
scola populara ed il sport da surdar las incumbensas necessarias.
Il med
d'instrucziun vegn elavurà per il rom natira, uman e societad. El vegn redigì
en tudestg e suenter translatà dal tuttafatg u per part en las set linguas
sursilvan, puter, vallader, surmiran, sutsilvan, rumantsch grischun e talian.
Ils custs da quest project importan circa 1,7 milliuns francs.
© Schulverlag plus SA / Meds d'instrucziun dal
Grischun
La Regenza ha approvà il concept detaglià per elavurar il med d'instrucziun cumplettamain digital «InVista Grischun» per la 3. fin 6. classa en tut las linguas da scola.
Contribuziuns chantunalas per mesiras da la tgira da monuments a Mulegns, Sent e Brusio
La Regenza garantescha a la Nova Fundaziun Origen ina contribuziun
chantunala da maximalmain 252 040 francs per la renovaziun cumplessiva da
la chasa d'abitar «Villa franzosa» a Mulegns. La substanza architectonica
originala da l'edifizi, ch'è vegnì construì l'onn 1856, è per gronda part
mantegnida. La concepziun da la fatschada dal classicissem tardiv sco er
l'interiur caracteriseschan la chasa d'abitar, ch'è ina perditga impurtanta da
l'architectura d'auta burgaisia e da la cultura d'abitar dal 19avel
tschientaner en la val. Pervia da sia posiziun prominenta en il center dal vitg
è l'edifizi da gronda impurtanza per il maletg dal vitg da Mulegns.
© Archiv da la Tgira da monuments
Plinavant garantescha la Regenza ina contribuziun chantunala da
maximalmain 148 500 francs a la Corporaziun evangelica Sent per la
restauraziun da la chapellina dal clutger da la baselgia da Sent. La baselgia
da Sent è posiziunada sin ina pitschna collina a l'ur sut dal vitg ed è visibla
lunsch enturn en la val. Il nov clutger da baselgia ch'è vegnì construì enturn
l'onn 1900 è incumparabel. Sia chapellina ch'è perfurada fermamain surpiglia
ina funcziun monumentala. La construcziun da betun da la chapellina ha patì da
l'umiditad e da la schelira ed è en in nausch stadi. Pervia da tocs crudants ha
il sectur enturn baselgia stuì vegnir serrà gia avant intgins onns. Las
examinaziuns e las controllas dal material ch'èn vegnidas fatgas dapi lura
vegnan ussa integradas en in concept da restauraziun.
© Archiv da la Tgira da monuments
Plinavant garantescha la Regenza ina contribuziun chantunala da
maximalmain 108 000 francs a l'administraziun da la citad da Tirano per
sanar cumplettamain la baselgia da San Romerio a Brusio. La baselgia romana è
situada sin ina terrassa da grip lunsch si sur il Lago di Poschiavo. L'onn 1517
ha la baselgia da Santa Maria a Tirano surpiglià questa baselgia.
Ecclesiasticamain tutga ella oz tar la pravenda catolica da Brusio e tar
l'uvestgieu da Cuira. La pitschna
baselgia sa chatta a l'ur d'in grip. En il decurs dals tschientaners hai dà
pliras bovas giu da quest grip. Il cuntrafort ch'è vegnì installà durant
l'ultima restauraziun, ils onns 1951–52, ha subì donns considerabels durant ils
ultims onns e sto correspundentamain vegnir stabilisà e reparà.
© Archiv da la Tgira da monuments
La Regenza garantescha a la Nova Fundaziun Origen ina contribuziun chantunala da maximalmain 252 040 francs per la renovaziun cumplessiva da la chasa d'abitar «Villa franzosa» a Mulegns.
L'administraziun chantunala sa participescha a l'acziun «bike to work 2024»
L'administraziun
chantunala sa participescha il zercladur 2024 a l'acziun «bike to work» da la
Pro Velo Svizra. La Regenza ha surdà l'organisaziun a l'Uffizi per la natira e
l'ambient, a l'Uffizi da sanadad, a l'Uffizi da persunal ed a l'Uffizi da
construcziun bassa sco post spezialisà per il traffic betg motorisà. En il rom
da questa acziun vegnan las collavuraturas ed ils collavuraturs envidads da sa
participar ad in'equipa da quatter e da prender il velo per ir a lavurar, e
quai durant almain la mesadad dals dis da lavur d'in mais.
Dapi l'emprima ediziun, l'onn 2010, è l'administraziun
chantunala dal Grischun sa participada mintga onn a questa acziun. Il dumber
creschent da participantas e participants ed il dumber da kilometers fatgs
mussan, ch'il velo daventa adina pli bainvis er tar las collavuraturas ed ils
collavuraturs dal chantun.
L'administraziun chantunala sa participescha il zercladur 2024 a l'acziun «bike to work» da la Pro Velo Svizra.
Glisch verda per la correcziun da la via dal pass dal Lucmagn
La Regenza ha approvà la correcziun da la via
dal pass dal Lucmagn sin il traject Stgegia, al nord dal lai da fermada da
Sontga Maria. Quest traject, ch'è situà curt avant il cunfin chantunal, na
correspunda betg pli als standards da traffic e da segirezza che valan ozendi
per vias principalas chantunalas e duai vegnir schlargià a 6 meters, quai
che correspunda al profil traversal regular. Pervia da la topografia cun
paraids-crap e cun pitgas da sustegn da la vart da la muntogna èsi previs da
schlargiar la via da la vart da la val. Per consequenza dovri sin l'entir
perimeter dal project novas construcziuns da sustegn. Ultra da quai duai vegnir
renovada la punt Stgegia ch'è en in stadi manglus. Tut en tut custa il project
circa 5,1 milliuns francs.
La via
dal Lucmagn maina davent da Mustér tras la Val Medel e sur il pass dal Lucmagn
fin al cunfin cun il Tessin. Ella renda accessiblas la fracziun Mumpé Medel en
la vischnanca da Mustér sco er la vischnanca da Medel/Lucmagn ed è a medem temp
ina colliaziun impurtanta tranter il chantun Grischun ed il chantun Tessin.
La Regenza ha approvà la correcziun da la via dal pass dal Lucmagn sin il traject Stgegia, al nord dal lai da fermada da Sontga Maria.
Approvà la transmissiun da la concessiun dal dretg da las auas per l'ovra idraulica Lüen sco er la sanaziun da las auas restantas e la renovaziun da la serra a Pradapunt
La Regenza ha approvà la transmissiun da la concessiun dal dretg da las
auas per l'ovra idraulica Lüen da l'anteriura Corporaziun da vischnancas ovra
electrica Lüen a la Arosa Energie. Envers l'Arosa Energie dispona la Regenza –
sin basa dal dretg d'utilisaziun transmess – la sanaziun da l'aua restanta per
l'ovra electrica Lüen. Supplementarmain ha la Regenza approvà il project per
renovar la serra a Pradapunt, per che la sanaziun architectonica concernent
l'aua restanta e la protecziun dals peschs possia vegnir realisada.
Maletg: la serra d'accumulaziun actuala da
l'ovra idraulica Lüen a Pradapunt
© Rapport tecnic entegra sa
La Regenza ha approvà la transmissiun da la concessiun dal dretg da las auas per l'ovra idraulica Lüen da l'anteriura Corporaziun da vischnancas ovra electrica Lüen a la Arosa Energie.
Prendì enconuschientscha d'ina petiziun per reintroducir il post da polizia en la vischnanca da Bregaglia
La Regenza ha prendì
enconuschientscha da la petiziun concernent «Il ripristino del posto di polizia
sul Comune di Bregaglia». La petiziun ch'è vegnida suttascritta da tut en tut
1041 persunas, è vegnida inoltrada ils 5 da december 2023 a la Regenza. Ella
pretenda in augment da la segirezza en la val, temps d'intervenziun pli curts
sco er ina preschientscha en cas da catastrofas da la natira (bovas / lavinas).
Cun integrar il punct central da svilup «Segirezza en il territori da cunfin ed
als cunfins naziunals» en il Program da la Regenza 2025–2028 è la finamira da
la petiziun per gronda part gia vegnida resguardada. Suenter avair examinà il
provediment da polizia regiunal en las vals dal sid, vegn ins a stuair decider,
co ch'ins vul proceder vinavant.
La Regenza ha prendì enconuschientscha da la petiziun concernent «Il ripristino del posto di polizia sul Comune di Bregaglia».
