En il rom dal program da giubileum «500 onns Stadi liber da las Trais Lias» ha lieu a Malögia ina dieta internaziunala. Cun la collavuraziun d'istoricras e d'istorichers prominents sco er da persunas spezialisadas da las scienzas socialas vegn dilucidà il svilup dal Stadi liber da las Trais Lias sco precursur dal chantun Grischun. A persunas interessadas porscha questa occurrenza l'occasiun unica da s'occupar cun l'istorgia da 500 onns dal Grischun sco er cun la relaziun dal chantun cun ses vischins sco er cun sias anteriuras regiuns subditas. La dieta ha lieu ils 8 ed ils 9 da zercladur 2024 a Malögia. La participaziun è gratuita.
Sut il tema «La Brev da federaziun da las Trais Lias da 1524 en l'istorgia ed en la cultura da memoria dal Grischun e da ses vischins. Perspectivas regiunalas, naziunalas ed europeicas» envidan la Società Storica Bregaglia, il Centro Giacometti, la Scola auta spezialisada dal Grischun / Bregaglia Lab e Bregaglia Engiadina Turissem ils 8 ed ils 9 da zercladur 2024 a la dieta internaziunala a Malögia. En il center stat l'istorgia da 500 onns dal Grischun. Cun sigillar la Brev da federaziun ils 23 da settember 1524 era vegnì mess il fundament per il chantun Grischun d'ozendi.
Referentas e referents da renum da trais pajais
Cun prof. Hannes Siegrist, istoricher e sociolog sco er cun nov ulteriuras istoricras ed istorichers da la Svizra, da la Germania e da l'Italia preschenta la dieta internaziunala ina gruppa d'expertas e d'experts prominents. La gruppa dilucidescha l'istorgia e la cultura da memoria dal Grischun e da ses vischins en il context svizzer, talian ed europeic.
Las dumondas directivas da la dieta scientifica èn:
- Tge significaziun istorica duain ins dar a la Brev da federaziun da las Trais Lias da 1524?
- Tge rolla gioga quella u ha quella giugà en l'istoriografia, en la politica da regurdanza ed en la cultura da memoria dal Grischun sco er da la Lumbardia, da la Svizra, da l'Italia e da l'Europa?
Las iniziantas ed ils iniziants da la dieta han la finamira da rinforzar la conscienza per l'istorgia en las anteriuras regiuns da las Trais Lias (Lia Grischa (pli tard Lia sura), Lia da la Chadé, Lia da las Diesch Dretgiras). La dieta sa mova en in rom vast da l'istorgia grischuna en il context svizzer, talian ed europeic. En il focus èn plinavant las valladas dal sid dal Grischun sco la Bregaglia, il Puschlav e l'Engiadin'Ota sco er las anteriuras regiuns subditas, numnadamain la Vuclina, Chiavenna, Bormio e la part sura dal Lai da Como.
Participaziun gratuita
La dieta ha lieu ils 8 ed ils 9 da zercladur 2024 en l'hotel Maloja Palace a Malögia. Ils referats e las discussiuns vegnan tegnids per tudestg e per talian cun translaziun simultana. La participaziun è gratuita, in'annunzia vegn giavischada.
Dapli infurmaziuns:
Questa e tut las autras numerusas activitads da giubileum en tut las regiuns linguisticas pon vegnir consultadas da tut temp sut https://500.gr.ch/rum.
Infurmaziuns:
- President da la Regenza dr. Jon Domenic Parolini, schef dal Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient, e‑mail Jondomenic.Parolini@ekud.gr.ch
- Marco Giacometti, co-organisatur da la dieta internaziunala a Malögia, tel. +41 81 834 01 40 (cuntanschibel da las 08.00 fin las 18.00), e‑mail giacometti@centrogiacometti.ch
- Daniel Camenisch, manader dal project 500 onns Stadi liber da las Trais Lias, tel. +41 78 659 63 60 (cuntanschibel da las 10.00 fin las 11.00), e‑mail camenisch@vinavant.ch
Responsabladad: Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient