La Regenza ha dà la permissiun per construir trais implants fotovoltaics gronds en Surselva. I sa tracta dal project «Vorab» en la vischnanca da Laax sco er dals projects «Nalps» e «Scharinas» en la vischnanca da Tujetsch. Tuts trais projects sa basan sin l'art. 71a da la Lescha d'energia, l'uschenumnà Solarexpress, ch'è en vigur mo fin la fin da l'onn 2025. Quest artitgel è vegnì stgaffì dal Parlament federal l'atun 2022 cun la finamira da pudair realisar uschè svelt e nuncumplitgà sco pussaivel implants fotovoltaics gronds autalpins.

Il project da la Repower SA e da la Weisse Arena SA en la vischinanza da la staziun da muntogna «Vorab» sin 2600 m s.m. han las votantas ed ils votants da la vischnanca da Laax approvà a chaschun da la radunanza communala dals 13 da fanadur 2023. Sin ina surfatscha da stgars 50 hectaras duain 21 000 moduls solars producir electricitad per var 2400 chasadas. Quai èn var 12 uras gigawatt per onn (GWh/a) – cun ina cumpart d'electricitad producida durant l'enviern (1. d'october fin 31 da mars) da stgars 5 GWh/a.

Ils projects «Scharinas» e «Nalps» ha il suveran da la vischnanca da Tujetsch approvà a chaschun da la radunanza communala dals 18 d'avust 2023. La firma energia alpina vul realisar in implant fotovoltaic grond alpin en il territori Scharinas / Cuolm Val. Sin ina surfatscha da bundant 30 hectaras duain 45 000 moduls producir electricitad per var 5800 chasadas. Quai èn var 29 GWh/a – cun ina cumpart d'electricitad producida durant l'enviern da circa 13 GWh/a. En la vischinanza dal lai d'accumulaziun da Nalps planisescha la Nalp Solar SA in implant fotovoltaic grond cun var 19 000 moduls solars sin ina surfatscha da circa 10 hectaras. Planisada è ina producziun totala per 2200 chasadas. Quai correspunda a stgars 11 GWh/a – cun ina cumpart d'electricitad producida durant l'enviern da var 4 GWh/a.

Fotografia Vorab: ©Bartholet

Fotografia Scharinas: ©Energia Alpina

Fotografia Nalps: ©Axpo

La Regenza ha approvà in'adattaziun dal Plan directiv chantunal per determinar il territori d'energia da vent «Oldis» (part B) a Cuira. Il Plan directiv Energia vegn actualmain reelavurà. En quel è l'areal «Oldis» vegnì evaluà sco territori adattà per energia da vent ed è stà ina part da l'exposiziun publica da l'onn 2023. Perquai ch'il project e la planisaziun èn gia avanzads fitg bain, vegn la determinaziun dal territori d'energia da vent tratga enavant. En il sboz dal plan directiv èsi vegnì menziunà, che la realisaziun sa refereschia al project.

La Calandawind SA, che maina dapi il 2013 il «Oldis I» a Haldenstein, planisescha in segund implant d'energia da vent circa 750 meters al sid da l'implant existent. Ensemen duain ils dus implants producir fin 12 uras gigawatt electricitad per onn cun la forza dal vent.

La Regenza ha approvà in project collectiv da differentas vischnancas cun il titel «Sanaziun d'averturas e prevenziun cunter incendis da guaud 2024». Per quest intent ha ella concedì ina contribuziun chantunala da maximalmain 14 milliuns francs.

Il project cumpiglia la sanaziun da totalmain 51,4 kilometers vias da guaud, da maschinas e da jeeps, ch'èn repartids sin 84 objects singuls. Tras quai vegn meglierada l'avertura da circa 10 350 hectaras guauds da protecziun e da circa 3350 hectaras ulteriurs guauds. Plinavant cumpiglia quest project collectiv la construcziun d'in batschigl d'aua da stizzar fieu a Fläsch, la sanaziun da la serra d'aua da stizzar fieu a Bever sco er la cumpra da material d'equipament da pumpiers specific per cumbatter incendis da guaud.

Differentas organisaziuns, instituziuns, uniuns, federaziuns e fundaziuns d'utilitad publica survegnan quest onn ina contribuziun da totalmain 401 500 francs or dal retgav da las taxas da patenta d'alcohol. Tenor la Lescha d'ustaria vegnan in terz dal retgav net dal chantun or da la taglia dal commerzi en detagl cun bavrondas destilladas duvrà per intents d'utilitad publica e dus terzs per la promoziun dal turissem.

Ultra da quai vegnan pajads ora en il chantun Grischun tut en tut 714 259 francs or da la dieschma d'alcohol da la Confederaziun. Ils meds finanzials vegnan duvrads per mesiras d'infurmaziun che duain gidar a prevegnir cunter problems d'alcohol sco er cunter l'abus da drogas, da narcotics e da medicaments. Plinavant vegnan ils meds finanzials impundids per mesiras che servan ad assister uffants e giuvenils da famiglias cun problems da dependenza d'alcohol sco er per programs che sa drizzan a gruppas da ristga. Ultra da quai vegnan cofinanziads posts da cussegliaziun spezialisads sco er instituziuns d'assistenza e da tractament per persunas dependentas d'alcohol, da tissis enivrants, da medicaments e da drogas. Tenor la Lescha d'alcohol survegnan ils chantuns 10 pertschient dal retgav net da l'Administraziun federala d'alcohol (dieschma d'alcohol).