Cun 11,5 trieps è il dumber da trieps da lufs restà constant l'onn 2024. Cun in dumber total da 213 stgarpadas d'animals da niz ha l'Uffizi da chatscha e pestga registrà pli paucs animals stgarpads ch'il 2023. Per l'emprima giada è la populaziun da lufs vegnida regulada proactivamain en Svizra, quai gia a partir dal 1. da settember 2024 fin ils 31 da schaner 2025. Durant questa perioda ha la surveglianza da chatscha sajettà – cun il sustegn da las chatschadras e dals chatschaders – tut en tut 48 lufs en il chantun. La regulaziun proactiva serva a la reducziun da donns d'animals da niz durant la proxima perioda da pasculaziun.
Cun 11,5 trieps è il dumber da trieps restà tuttina sco l'onn 2023. En quest connex èn er vegnids resguardads ils trieps che sa movan per part sur ils cunfins (trais trieps transcunfinals vegnan quintads sco mezs trieps). En il decurs da l'onn ha l'Uffizi da chatscha e pestga (UCP) constatà ultra da quai, che dus trieps da lufs – Beverin e Glattwang – n'existan betg pli, cumpareglià cun l'onn avant. In connex direct cun la regulaziun hai dà qua mo tar il triep dal Beverin. A medem temp èn sa furmads trais novs trieps da lufs: Calanda, Älpelti e Forcola. In svilup positiv han ins constatà en connex cun las stgarpadas d'animals da niz confermadas en il chantun. Cun 213 animals stgarpads è quest dumber per la segunda giada en fila stà pli bass che l'onn avant (267 animals).
Prelevà per gronda part ils trieps da lufs problematics
En il rom da la regulaziun dal luf proactiva 2024/2025 ha il UCP dumandà l'Uffizi federal d'ambient (UFAM) da pudair prelevar cumplettamain ils trieps dal Vorab, dal Corn da Lantsch e dal Fuorn, quai pervia da lur cumportament problematic pertutgant stgarpadas d'animals da niz. Il UFAM ha approvà las dumondas ed i èn vegnids sajettads otg, set e 15 lufs da quests trieps. «Sin basa da las infurmaziuns che nus avain a disposiziun, partin nus dal fatg, ch'ils dus trieps dal Vorab e dal Fuorn n'existan betg pli sco trieps. Betg clera n'è la situaziun fin ussa anc tar il triep dal Corn da Lantsch», di Arno Puorger, manader da la partiziun Animals da rapina gronds tar l'Uffizi da chatscha e pestga.
Durant il temp da regulaziun èn vegnids sajettads en sis auters trieps (Stagias, Moesola, Calderas, Muchetta, Rügiul ed Älpelti) 17 lufs sco er in luf singul (en il territori da Valragn, Muntogna da Schons, Val Stussavgia). Pervia da las grondas stentas da la surveglianza da chatscha e grazia al sustegn da las chatschadras e dals chatschaders han ins uschia pudì prelevar tut en tut 48 lufs. 44 da quests lufs èn vegnids sajettads da la surveglianza chantunala da chatscha. En il rom da la chatscha auta e da la chatscha speziala 2024 en ils territoris da prelevaziun da trieps han ils guardiaselvaschina gì il sustegn da chatschadras e chatschaders autorisads. Durant la chatscha auta han las chatschadras ed ils chatschaders sajettà dus lufs e durant la chatscha speziala 2024 dus ulteriurs lufs.
La populaziun da lufs resta garantida
L'onn passà ha il UCP constatà var 70 chagniels lufs en ils 11,5 trieps. La populaziun da lufs resta garantida, malgrà ch'il dumber da prelevaziuns è pli grond che l'onn avant. Ulteriurs detagls davart la populaziun da lufs e davart la realisaziun da la regulaziun èn preschentads sin il «Fegl d'infurmaziun davart la preschientscha e la regulaziun dal luf 2024/2025».
La regulaziun proactiva na po anc betg vegnir evaluada
La finamira da la regulaziun proactiva è ina coexistenza durabla da l'uman e dal luf, senza periclitar la populaziun da lufs en il territori alpin. Per pudair evaluar las mesiras da regulaziun, ston tant las mesiras da la protecziun da muntaneras sco er quellas da la regulaziun vegnir realisadas durant plirs onns. Plinavant ston vegnir rimnadas experientschas e datas correspundentas. Er cun la regulaziun dal luf proactiva ha la protecziun da muntaneras vinavant ina impurtanza centrala en connex cun la prevenziun da donns d'animals da niz.
Agiuntas:
Fegl d'infurmaziun davart la preschientscha e la regulaziun dal luf 2024/2025
Charta
Infurmaziuns:
Arno Puorger, manader da la partiziun Animals da rapina gronds, Uffizi da chatscha e pestga, tel. +41 81 257 87 67 (cuntanschibel da las 08.30 fin las 10.00), e‑mail Arno.Puorger@ajf.gr.ch
Responsabladad: Uffizi da chatscha e pestgai