En ses quint dal chantun 2010 po il Grischun preschentar in resultat excellent, e quai grazia a retgavs supplementars e grazia a custs stabils. Cuntrari al deficit budgetà da 35 milliuns francs demussa il resultat exact in surpli dal retgav da 108.6 milliuns francs. "La crisa finanziala ed economica n'ha per fortuna betg gì quellas consequenzas sin il chantun Grischun ch'ins temeva la stad 2009, il mument da la budgetaziun", constatescha il president da la regenza ed il directur da finanzas Martin Schmid cun plaschair. "Cunzunt megliers retgavs fiscals e contribuziuns da la confederaziun pli grondas han chaschunà il fitg bun quint annual. La disciplina constanta che la regenza e l'administraziun han applitgà pertutgant las expensas ha ultra da quai gì per consequenza ch'ils credits tenor il preventiv n'èn betg vegnids consumads dal tuttafatg", commentescha Martin Schmid il resultat zunt allegraivel.

Valurs da basa dal quint dal chantun 2010 

• Ils custs reals èn sa reducids envers il quint 2009 per 12.5 milliuns francs (-4.2 pertschient), entant ch'ils custs da persunal èn s'augmentads per 8 milliuns francs (+2.5 pertschient).
• Las atgnas contribuziuns a terzas persunas èn s'augmentadas envers il quint 2009 anc ina giada massivamain per 48.8 milliuns francs (+6.8 pertschient).
• Ils retgavs fiscals han surpassà il preventiv per 79.3 milliuns francs ed èn per 28 milliuns francs sur la valur da l'onn precedent.
• Ils retgavs da facultad èn sa sviluppads en ina moda allegraivla (rectifitgads per las posiziuns extraordinarias + 10.2 pertschient).
• Las investiziuns nettas han surpassà cun 210.3 milliuns francs per l'emprima giada la limita da 200 milliuns ed han cuntanschì ina nova valur maximala.

 
Quint current: Retgavs pli gronds e custs pli pitschens che budgetà
Dals custs totals da 2'397.8 milliuns francs e d'in retgav total da 2'517.3 milliuns francs resulta in surpli cumprovà dal retgav da 119.5 milliuns francs. Quest surpli correspunda a circa 5 pertschient dals custs totals. Sch'ins deducescha posiziuns extraordinarias en la dimensiun da 10.9 milliuns francs importa il resultat ordinari 108.6 milliuns francs. El è in pau pli pitschen ch'ils resultats correspundents dals onns precedents (2009 126.6 milliuns francs; 2008 175.9 milliuns francs). Ils retgavs fiscals chantunals èn vegnids considerads memia precautamain, sch'ins guarda enavos e sa basa sin las ipotesas conjuncturalas che la confederaziun ha prognostitgà la primavaira 2009 en connex cun la crisa finanziala ed economica. En cas da differentas parts impurtantas da las entradas federalas (p.ex. part dal retgav da la taglia federala directa, taglia anticipada, TTPDP) ha il chantun surpiglià las valurs dal preventiv ch'èn vegnidas applitgadas dal post cumpetent da l'administraziun federala. Quests retgavs èn resultads en ina dimensiun bainquant pli gronda che budgetà.

Quint d'investiziun: Il chantun ha dà ora passa 437 milliuns francs
Cun expensas da record da passa 437 milliuns francs ha il chantun augmentà sia activitad d'investiziun envers l'onn precedent per 9 pertschient. Tant per l'acquisiziun da bains reals (+21.1 milliuns francs) sco er per la concessiun da contribuziuns d'investiziun (+21.5 milliuns francs) ha il chantun dà ora cleramain dapli daners che l'onn precedent. Ultra da quai èn vegnids concedids dapli emprests da daners (+5.5 milliuns francs). Grazia a las entradas pli grondas n'è il preventiv da las investiziuns nettas dentant betg vegnì consumà (-22.4 milliuns francs).

Indicaturs: Maletg da la situaziun da facultad e da finanzas solida dal chantun
Ils indicaturs ils pli impurtants mussan medemamain in maletg positiv: Il quint da finanziaziun da las investiziuns nettas ha in surpli da 112.8 milliuns francs. Il grad d'atgna finanziaziun cuntanscha pia puspè ina valur excellenta da 153.6 pertschient. L'agen chapital cumprovà s'augmenta suenter l'attribuziun dal gudogn annual ad 1.1 milliardas francs e correspunda ad ina quota d'agen chapital da 53.3 pertschient. Quai vul dir che l'agen chapital cumprovà stat bun per passa la mesadad da tut las obligaziuns dal chantun. La facultad dal stadi netta per abitanta e per abitant dal Grischun munta a passa 6'300 francs.

Perspectiva: A curta vista pon ins esser optimist, a vista mesauna ston ins esser precaut
Per l'onn current 2011 vegni fatg quint cun in resultat positiv. La revisiun da la lescha da taglia 2009 (entrada en vigur per il 1. da schaner 2010) vegn per l'emprima giada ad esser senza effect giuridic l'onn 2011. A vista mesauna ston ins far quint cun perditas er da la vart da las entradas. Uschia n'è per exempel insumma betg pli segirada la part vi dal gudogn da la banca naziunala svizra d'annualmain circa 42 milliuns francs. Da la vart dals custs vegn il chantun confruntà cun expensas supplementaras essenzialas. Tar questas expensas tutgan las atgnas contribuziuns a terzas persunas, en spezial las prestaziuns supplementaras e la reducziun individuala da las premias. Proxims projects da refurma sco la finanziaziun dals ospitals vegnan ad engrevgiar supplementarmain las finanzas dal chantun. Agiuntads ston vegnir differents projects d'infrastructura ch'èn previs, sco la construcziun nova dal tunnel da l'Alvra cun ina participaziun als custs da vart dal chantun da 40 milliuns francs. La sessiun da zercladur 2011 vegn la regenza a suttametter al cussegl grond in project correspundent da lescha per pudair finanziar quest project. Ultra da quai sa reducescha l'agen chapital per 220 milliuns francs sin fundament da l'apport unic extraordinari al fond da gulivaziun da finanzas ch'è vegnì concludì dal cussegl grond la sessiun da favrer 2011. I daventa pia evident che las finanzas chantunalas pon vegnir tegnidas en equiliber mo, sch'i reussescha er en il futur da controllar l'augment da las expensas.

Il cussegl grond vegn a tractar il quint dal chantun 2010 en la sessiun da zercladur.

Ulteriuras infurmaziuns davart il quint dal chantun 2010 dattan:
- cusseglier guvernativ dr. Martin Schmid, schef dal departament da finanzas e vischnancas, 081 257 32 01
- Andrea Seifert, manader da l'administraziun da finanzas, 081 257 33 01
 

Gremi: departement da finanzas e vischnancas
Funtauna: rg departement da finanzas e vischnancas