En il rom da la nova politica regiunala ha la regenza grischuna prendì enconuschientscha dal segund program da realisaziun per ils onns 2012 fin 2015 ed ha tramess vinavant quest program a la Confederaziun. Ultra da quai ha la regenza mess en vigur ina revisiun parziala da l'ordinaziun davart la procedura d'admissiun a las scolas medias. En il Grischun vegnan qua tras resguardadas en l'avegnir duas linguas chantunalas tar la procedura d'admissiun. La finala ha la regenza formulà sia resposta da consultaziun tar la revisiun parziala planisada da l'ordinaziun federala da chatscha.
Il segund program da realisaziun tar la nova politica regiunala en il Grischun vegn inoltrà a la Confederaziun
En il rom da la nova politica regiunala da la Confederaziun ha la regenza grischuna prendì enconuschientscha dal program da realisaziun dal Grischun per ils onns 2012 fin 2015 ed ha tramess vinavant quel a la Confederaziun per laschar l'approvar. A medem temp è il departament d'economia publica e fatgs socials vegnì incumbensà da negoziar cun la Confederaziun la cunvegna da program per ils onns 2012 fin 2015.
Dapi l'onn 2008 realiseschan la Confederaziun ed ils chantuns la nova politica regiunala (NPR). In'emprima fasa da realisaziun vegn terminada l'onn 2011. Ils chantuns èn vegnids envidads da la Confederaziun d'inoltrar lur segund program da realisaziun. Cun il nov program da realisaziun vul il chantun metter ils proxims 4 onns ulteriurs impuls da creschientscha per l'economia grischuna. Quels duain en emprima lingia promover la midada da structura e l'innovaziun da l'economia grischuna d'export e rinforzar la cumpetitivitad dals motors da l'economia. Promovì duai er vegnir il svilup da las branschas d'export en ils secturs turissem, industria e servetschs, furmaziun e sanadad, energia sco er resursas natiralas. Per la perioda da program da 4 onns quinta il chantun cun custs da var 5,4 milliuns francs en media per onn.
La nova politica regiunala da la Confederaziun vul rinforzar la cumpetitivitad da singulas regiuns, stgaffir plazzas da lavur en las regiuns ed uschia er procurar ch'ils territoris decentrals restian populads. Sa basond sin ils programs da realisaziun chantunals fa la Confederaziun cunvegnas da program da plirs onns cun ils chantuns. Questas cunvegnas èn la basa per ina contribuziun pauschala da la Confederaziun. Ils chantuns ston sa participar a lur programs da realisaziun en la medema dimensiun finanziala sco la Confederaziun.
Tar la procedura d'admissiun a las scolas medias vegnan en l'avegnir puspè resguardadas duas linguas chantunalas
En il rom da la procedura d'admissiun al gimnasi inferiur vegnan en l'avegnir puspè resguardadas en il chantun Grischun duas linguas chantunalas tar tut las scolaras e tut ils scolars. Quai ha concludì la regenza cun metter en vigur per il 1. d'avust 2011 ina revisiun parziala correspundenta da l'ordinaziun davart la procedura d'admissiun a las scolas medias.
Sin fundament d'ina decisiun da la dretgira administrativa aveva la regenza adattà il matg 2009 ils roms linguistics che ston vegnir examinads tar la procedura d'admissiun al gimnasi inferiur. Da quel temp n'eri betg pussaivel da resguardar ina segunda lingua chantunala tar la procedura d'admissiun per las scolaras e per ils scolars tudestgs, sco quai ch'igl era il cas tar las scolaras e tar ils scolars rumantschs e talians. Durant ina fasa transitorica èn pervia da quai tut las scolaras e tut ils scolars vegnids examinads mo pli en lur emprima lingua. En il fratemp è la situaziun sa midada per las scolaras e per ils scolars tudestgs, uschia che duas linguas chantunalas pon vegnir resguardadas a partir da l'onn chalendar 2012 er per els tar la procedura d'admissiun al gimnasi inferiur.
Tar la procedura d'admissiun na vegni en l'avegnir dentant betg fatg dus examens separads en ils roms linguistics. Entant che l'emprima lingua vegn examinada sco fin ussa cun in examen d'admissiun en scrit, resulta la nota da la segunda lingua chantunala – ch'è relevanta per la procedura d'admissiun – da las prestaziuns da scola valitadas durant l'emprim semester da l'onn da scola current, per regla da la 6. classa primara.
La revisiun parziala da l'ordinaziun federala da chatscha vegn beneventada
La regenza grischuna beneventa las finamiras da la revisiun parziala da l'ordinaziun federala da chatscha. Quai menziunescha ella en sia resposta da consultaziun a la Confederaziun.
L'ordinaziun federala da chatscha duai vegnir adattada als basegns actuals. Per quest intent vul la Confederaziun rinforzar la protecziun da la selvaschina tras l'introducziun da zonas da paus per la selvaschina e pussibilitar als chantuns – en cas da conflicts considerabels – ina pratica pragmatica envers spezias protegidas, en spezial envers animals da rapina gronds. La regenza sustegna questas duas finamiras. Uschia po vegnir schluccada ed objectivada la discussiun en connex cun l'immigraziun d'animals da rapina gronds. Beneventadas vegnan er las meglieraziuns proponidas en ils secturs protecziun da la natira, protecziun da las spezias, protecziun dals animals e reducziun da donns da selvaschina.
La regenza refusa dentant ils plans da laschar cooperar l'Uffizi federal d'ambient tar la determinaziun da zonas da paus per la selvaschina. Il proceder individual dal chantun Grischun en quest sectur è sa cumprovà perfetgamain ed ina cooperaziun da la Confederaziun n'è ni necessaria ni giavischada. Quai fiss numnadamain collià cun custs sproporziunads e la finala er inutils. Perquai pretenda la regenza da stritgar senza cumpensaziun l'artitgel correspundent en il sboz. Plinavant stoi vegnir examinà anc pli detagliadamain, sche la registraziun da las zonas da paus per la selvaschina en chartas tematicas è adattada en la pratica.
Da vischnancas e da regiuns
- Fläsch: La revisiun parziala da la planisaziun locala, concludida da la vischnanca da Fläsch ils 13 da december 2010, vegn approvada.
- Vaz sut: La revisiun totala da la planisaziun locala da la vischnanca da Vaz sut dals 15 da december 2010 vegn approvada.
Projects da vias
La regenza ha approvà totalmain 1'444'000 francs per construir e per sanar il suandant traject da via:
- via da Samignun: lavurs d'impressari e da cuvrida, punt a spunda Pischöt
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun