La regenza grischuna ha approvà in project per segirar e per cataloghisar ils bains culturals audiovisuals. Plinavant ha ella consentì ad in contract cun las Viafiers federalas per l'utilisaziun da princip da las hallas da spetga da la Porta Alpina.
Segirar e cataloghisar ils bains culturals audiovisuals che sa refereschan al Grischun
Ils portafilms ed ils portatuns che sa refereschan al Grischun duain vegnir registrads e digitalisads per pudair vegnir rendids accessibels ad in vast public. La regenza ha approvà in project per segirar e per cataloghisar ils bains culturals audiovisuals dal Grischun durant ils onns 2013 fin 2016. La direcziun generala dal project ha l'uffizi da cultura, partiziun promoziun da la cultura; realisà vegn il project da la biblioteca chantunala. La finamira è quella da registrar en in inventari central ils portafilms ed ils portatuns ch'èn istoricamain impurtants e da segirar ils documents tut tenor lur grad da periclitaziun (d'als digitalisar), d'als cataloghisar e da metter a disposiziun publicamain las infurmaziuns en chaussa en in catalog online che sa chatta sin il portal da web, e quai sco ulteriur servetsch da la biblioteca chantunala.
En il Grischun datti in grond dumber da medias audiovisualas – saja quai en ils archivs culturals sco er en ils museums, tar instituziuns, tar collecziunadras e collecziunaders e tar persunas privatas. Fin l'onn 2016 pudessan – tenor stimaziuns – vegnir registrads e segirads circa 3500 documents. La consegna dals mediums audiovisuals a la biblioteca chantunala tras las proprietarias ed ils proprietaris respectivs ubain tras las titularas ed ils titulars dals dretgs vegn reglada cun cunvegnas.
Il project ha in credit limità dad en total maximalmain 2,4 milliuns francs. Resalvada resta l'approvaziun dal credit per ils onns 2014 fin 2016 tras il cussegl grond. Per las lavurs dal project durant l'onn 2013 (tranter auter far il concept ed il carnet d'obligaziuns sco er far retschertgas e priorisar ils inventaris da las medias) ha il cussegl grond gia approvà in credit en sia sessiun da december 2012.
Garantì il dretg d'utilisaziun da las hallas da spetga da la Porta Alpina
Per l'utilisaziun da las hallas da spetga da la Porta Alpina tras il chantun Grischun vegn fatg in contract cun las Viafiers federalas sco gestiunarias futuras e sco proprietarias dal tunnel da basa dal Gottard. La regenza ha approvà il contract d'utilisaziun cun las Viafiers federalas. Quest contract duai garantir – ord vista dal chantun – che las investiziuns ch'èn vegnidas fatgas enfin ussa en la Porta Alpina a Sedrun stettian eventualmain a disposiziun per in project futur, dal qual l'intent n'è oz anc betg cler e sto anc vegnir definì. Il dretg d'utilisaziun vegn concedì en spezial per las 4 hallas da spetga ch'èn vegnidas construidas en il rom da las investiziuns preliminaras da la Porta Alpina sco er per la garascha da mantegniment.
Tenor ina incarica da l'uffizi federal da traffic vegn integrada fin il pli tard l'onn 2014 ina fanestra da visitadras e visitaders en ina da las 4 hallas da spetga, sumegliantamain al tunnel dal Lötschberg. Questa fanestra duai permetter d'observar ils trens rapids en il tunnel da basa dal Gottard e pia laschar experimentar il manaschi dal tunnel da viafier il pli lung dal mund.
Anc 81 reviers forestals en il Grischun
La regenza ha approvà ina nova repartiziun dals reviers forestals. A partir dal 1. da schaner 2014 existan en il Grischun 81 reviers forestals (avant 107). Fusiuns da reviers forestals ad unitads pli grondas cun pliras selviculturas u cun plirs selviculturs da revier èn daventadas pussaivlas grazia a la revisiun da la lescha chantunala davart il guaud ch'è entrada en vigur l'avust 2013. Ultra da quai pon vegnir surdadas ed indemnisadas a las instituziuns ch'èn responsablas per ils reviers incumbensas suveranas da surveglianza, da controlla e d'execuziun. Resguardond las ulteriuras fusiuns da vischnancas èsi da far quint er en il futur cun midadas dals reviers forestals.
Adattà las ordinaziuns davart il dretg da pestga
L'ordinaziun chantunala da pestga e l'ordinaziun davart l'incassament da multas disciplinaras tar surpassaments dal dretg da pestga èn vegnidas revedidas parzialmain da la regenza. Las ordinaziuns dal dretg da pestga èn vegnidas adattadas formalmain a la revisiun parziala da la lescha chantunala da pestga ch'è vegnida concludida dal cussegl grond durant la sessiun d'avust 2013. En intginas paucas disposiziuns èn ellas vegnidas precisadas. Las ordinaziuns adattadas entran en vigur ensemen cun la revisiun parziala da la lescha chantunala da pestga.
Da vischnancas e da regiuns
- Ftan, Mon, Schiers: Las revisiuns da las leschas da taglia communalas da las vischnancas da Ftan, da Mon e da Schiers vegnan approvadas. Las novas disposiziuns pertutgan il subject da taglia da la taglia sin la part d'ierta e sin donaziuns.
- Valragn: Ils novs statuts da la "corporaziun da vischnancas Valragn" cun sedia ad Andeer vegnan approvads. Ils vegls statuts che dateschan da l'onn 1956 na correspundan en diversas parts betg pli al dretg surordinà.
Projects da vias
Incarica per reparar las punts sur la Scalascia
La regenza ha surdà l'incarica per projectar e per realisar la reparaziun da las punts sur la Scalascia sco part da la via dal Bernina per lung dal Lai da Puschlav. Ils custs totals importan 11 milliuns francs.
La via dal Bernina per lung dal Lai da Puschlav è vegnida construida durant l'emprima mesadad dals onns 1960. Dapi alura èn vegnidas realisadas vi da la via mo pitschnas lavurs da reparaziun e mesiras d'urgenza. Il traject da via na correspunda betg pli als standards odierns, demussa donns considerabels, e la capacitad da las construcziuns artifizialas è insuffizienta. Perquai vegn la via principala per lung dal Lai da Puschlav renovada pass per pass. Il sectur dal project ch'è vegnì surdà ussa cumpiglia las 5 punts sur la Scalascia sco er la platta da betun Scalascia che las collia. La via passa circa 20 meters sur il spievel mesaun da l'aua dal Lai da Puschlav e fin 20 meters sur il trassé da la Viafier retica. Ins quinta cun in temp da construcziun da circa 3 onns. La primavaira 2014 èsi previs da cumenzar cun las lavurs da construcziun.
Approvà in ulteriur traject parzial da la correcziun da la via tranter Giarsun ed Ardez vest
La regenza ha approvà in project parzial per la correcziun da la via d'Engiadina, il traject tranter Giarsun ed Ardez vest, kilometers 51,85 fin 52,46. Cuntrari a l'exposiziun dal project vegni desistì d'acquistar definitivamain las scarpas da la via vers la val sin quest traject. Questas scarpas restan en proprietad da las cunfinantas e dals cunfinants cun la via resp. da las gestiunarias e dals gestiunaris.
Per l'emprim traject dal project da la correcziun da la via davent da kilometer 50,98 sto vegnir fatga ina nova exposiziun dal project. Gia il settember 2011 aveva la regenza approvà il traject davent da kilometer 52,46 fin kilometer 54,82, il qual sa chatta per gronda part sin il territori da la vischnanca d'Ardez.
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun