Dapi il 1. da schaner 2014 è en vigur la politica agrara 2014-2017. Sco nov instrument prevesa ella la promoziun da la qualitad da la cuntrada en las regiuns. Per las cuntradas cultivadas multifaras en il Grischun è quai ina gronda schanza. Sut la direcziun da l'uffizi d'agricultura e da geoinfurmaziun (UAG) èn vegnids elavurads l'onn passà 17 projects regiunals a favur da la qualitad da la cuntrada, quai che permetta da realisar ils projects a partir da l'onn 2014 en tut las regiuns dal chantun.
Tras la nova politica agrara da la confederaziun vegnan concedids a partir da l'onn 2014 per l'emprima giada pajaments directs per prestaziuns a favur da la qualitad da la cuntrada sin las surfatschas utilisadas da l'agricultura ed en il territori d'alpegiada. Valentin Luzi, il manader da la partiziun "mesiras agriculas" tar il UAG, è cuntent cun l'engaschi da las singulas instituziuns purtadras che han mintgamai incumbensà en lur regiun ina gruppa da project cun l'elavuraziun dal project. Tut en tut èn vegnids elavurads en il Grischun 17 projects, ch'èn vegnids inoltrads al UAG fin la fin da december 2013 entaifer il termin fixà. Als projects han cooperà persunas interessadas da la regiun respectiva. La responsabladad per ils singuls projects è vegnida surpigliada da las uniuns purilas localas, d'ina corporaziun regiunala, d'ina fundaziun e da singuls parcs natirals. Ils custs da var 1,5 milliuns francs per elavurar ils projects èn vegnids finanziads tras contribuziuns federalas, chantunalas e communalas sco er tras agens meds e tras atgnas prestaziuns da las instituziuns purtadras. Ils 17 projects basegnan contribuziuns annualas da 12,4 milliuns francs, a las qualas la confederaziun sa participescha cun 90 pertschient ed il chantun cun 10 pertschient.
Ensemen cun in rapport chantunal inoltrescha il chantun ils projects fin la fin da schaner a l'uffizi federal d'agricultura (UFAG). Uschespert che l'approvaziun dal UFAG è avant maun, po il Grischun cumenzar a realisar ils projects a favur da la qualitad da la cuntrada.
Finamiras per la cuntrada e visiuns
Las visiuns formuladas en las gruppas da project cuntegnan tuttas la decleraziun cuminaivla ch'ina cuntrada multifara, averta e tgirada duaja vegnir furmada tras in'agricultura viva e productiva. Per tut las persunas participadas èsi er impurtant da promover e da mantegnair ina cuntrada cultivada natirala sco spazi da recreaziun per la populaziun e per il turissem. Las cuntradas en il Grischun èn caracterisadas da prads e pastgiras fitg structuradas, da la cultivaziun dad ers, da curtins da pumera cun bist aut, da prads sitgs, dad aclas e dad alps.
En mintga project èn vegnidas fixadas las unitads regiunalas da la cuntrada, ed en la procedura da cooperaziun èn vegnidas definidas ensemen cun la populaziun las finamiras per mantegnair, per tgirar e per tegnair avert las cuntradas tipicas. Las mesiras per promover la qualitad da la cuntrada pon vegnir realisadas mo sin las surfatschas utilisadas da l'agricultura ed en il territori d'alpegiada e na cuntegnan naginas contribuziuns ad infrastructuras.
Schanza per il Grischun
En il rom da l'elavuraziun dals projects èsi sa mussà ch'il Grischun dispona d'ina cuntrada cultivada fitg multifara e ritga. Las surfatschas vegnan cultivadas e tgiradas da las puras e dals purs grischuns. Surfatschas perifericas e mal accessiblas vegnan tegnidas avertas grazia a questa tgira e stattan uschia er a disposiziun a l'utilisaziun turistica. Grazia al nov instrument da promoziun a favur da la qualitad da la cuntrada èsi pussaivel d'indemnisar en l'avegnir en mintga regiun las lavurs ed ils custs supplementars a favur d'ina cuntrada cultivada multifara. Plinavant vegni er garantì che las cuntradas regiunalas en il Grischun sa sviluppan vinavant en il rom da las finamiras definidas per la cuntrada.
Remartga:
Davart quest tema stat a disposiziun in video sut
www.gr.ch.
Infurmaziuns:
- Valentin Luzi, uffizi d'agricultura e da geoinfurmaziun, tel. 081 257 24 01
- Barbara Dönz, uniun purila grischuna, tel. 078 851 27 36
Gremi: uffizi d'agricultura e da geoinfurmaziun
Funtauna: rg uffizi d'agricultura e da geoinfurmaziun