Il chantun Grischun ha gì l'onn 2013 in resultat total ch'è negativ suenter 9 onns cun rendaquints positivs. Il surpli dal retgav importa 34 milliuns francs. Budgetà era in deficit da 52 milliuns. Il resultat total è vegnì engrevgià tras rectificaziuns da la valur sin las investiziuns finanzialas. Questas rectificaziuns han importà var 73 milliuns. Per exempel ha la valur da bilantscha da las aczias da la Repower stuì vegnir reducida per 102 milliuns a 245 milliuns pervia da la valur da martgà ch'è stada pli bassa la fin da l'onn. Senza questas rectificaziuns da la valur resulta in surpli dal retgav da stgars 40 milliuns. Quai è praticamain sin il nivel da l'onn passà. Las finanzas publicas èn anc adina en equiliber.
Quint economic: ina cumprova differenziada dal gudogn e da la perdita tras il MAC2
Il quint annual è vegnì fatg per l'emprima giada tenor il nov dretg da finanzas e pia tenor il model armonisà da contabilitad MAC2. Il quint economic ha da nov trais stgalims. Sin l'emprim stgalim mussa el il success operativ, sin il segund stgalim il resultat extraordinari e sin il terz stgalim il success total che transfurma l'agen chapital. La directura da finanzas Barbara Janom Steiner ha fatg perquai in giudicament cumplessiv dal resultat annual. "Il chantun ha obtegnì sin l'emprim stgalim in surpli dal retgav da 40 milliuns. Quest resultat è allegraivel. El po vegnir cumpareglià cun il surpli dal retgav da l'onn 2012 che importava 44 milliuns. Pir las grondas rectificaziuns da la valur tar las investiziuns finanzialas en il resultat extraordinari han chaschunà in resultat total ch'è negativ," ha declerà la scheffa dal departament da finanzas e vischnancas.
Las entradas fiscalas dal chantun èn s'augmentadas envers l'onn precedent per 16 milliuns (+2,3 %) a 704 milliuns. Meglier èn sa sviluppadas qua cunzunt las taglias sin las entradas e sin la facultad da las persunas natiralas (+17 miu.). Ina leva diminuziun han gì las taglias sin il gudogn tras la vendita da bains immobigliars. Passa 44 milliuns han pudì vegnir cudeschads. La diminuziun a 35 milliuns ch'ins temeva en il preventiv n'ha betg gì lieu. Las consequenzas negativas respectivas da l'iniziativa cunter las abitaziuns secundaras n'èn anc betg sa mussadas fin ussa.
La distribuziun dal gudogn da la banca naziunala (16 miu.) e las indemnisaziuns (173 miu.) restan sin il nivel da l'onn precedent. Il preventiv è vegnì surpassà cleramain. Tar las indemnisaziuns tutgan las taxas, las restituziuns e las multas incassadas.
Ils custs da persunal èn bain s'augmentads en cumparegliaziun cun l'onn precedent per 1,3 pertschient. Quest augment è d'attribuir al fatg ch'il persunal da las autoritads per la protecziun d'uffants e da creschids è vegnì integrà en il quint per l'emprima giada per in onn entir. Ils credits tenor preventiv per il persunal n'èn betg vegnids exaurids per passa 9 milliuns.
Ils custs materials pli bass en cumparegliaziun cun il preventiv (-17 miu.) èn d'attribuir oravant tut al fatg ch'i n'è betg vegnì fatg diever dals meds finanzials federals en il sectur dals servetschs da terzas persunas (-11 miu.) e ch'ils custs da material e da rauba (-5 miu.) è stads pli bass. Quai mussa ch'ils departaments ed ils posts da servetsch fan diever spargnusamain dals meds finanzials approvads.
Las atgnas contribuziuns a terzas persunas èn muntadas a 894 milliuns. Tras quai è il preventiv vegnì sutpassà per 3 milliuns. Las contribuziuns als ospitals (+12 miu.) èn s'augmentadas marcantamain. Cun contribuziuns da 217 milliuns è il preventiv vegnì surpassà per 23 milliuns. Ils custs sa basan qua anc adina sin las tariffas provisoricas ch'èn l'object da proceduras giudizialas currentas.
Quint d'investiziun: investiziuns nettas pli bassas
Las investiziuns nettas èn muntadas a 161 milliuns. Ellas importan pia cleramain main che l'onn precedent (175 miu.) e main che budgetà (223 miu.). En cumparegliaziun cun il preventiv èn s'accumuladas damain expensas (-38 miu.) e dapli entradas (+24 miu.). Il chantun ha investì main che previs en las investiziuns materialas (-26 miu., oravant tut projects da construcziun, POLYCOM), ha dà main emprests (-11 miu.) ed ha pajà main contribuziuns d'investiziun (-20 miu.). Concernent las contribuziuns d'investiziun èsi sa mussà en il quint che la garanzia da las contribuziuns ch'è relevanta per il credit effectuescha credits main exaurids. La divergenza envers il preventiv sto dentant vegnir giuditgada sco in effect introductiv da la midada da sistem.
Quint da las vias
Il quint da las vias ha gì in surpli d'entradas dad 1,6 milliuns. La facultad da questa finanziaziun speziala importa ussa 90 milliuns.
Preventiv e planisaziun da finanzas: perspectivas turblas
La situaziun chantunala actuala da las finanzas e da la facultad ha anc ina buna constituziun. Ma las perspectivas tenor la planisaziun da finanzas èn dentant turblas. Il plan da finanzas 2015–2017 ch'è vegnì repassà l'atun passà, quinta cun in surpli d'expensas da 73 fin 97 milliuns. En il meglier cas stagnescha la vart da la rendita. Perditas considerablas n'èn betg exclusas, en spezial en connex cun la quota da gudogn da la banca naziunala, en connex cun la gulivaziun da finanzas da la confederaziun (NGF) u en connex cun ils retgavs da taglia. Da la vart dals custs èsi da far quint cun ils enconuschents chaschunaders da custs che sa chattan en ils secturs dinamics sco particularmain ils ospitals, ils fatgs socials e la furmaziun. Sin basa da questa situaziun da partenza èsi necessari da far ina budgetaziun restrictiva per che las valurs directivas dal cussegl grond possian vegnir observadas er vinavant.
Il cussegl grond vegn a tractar il quint statal dal chantun 2013 en la sessiun da zercladur 2014.
Dumondas davart il quint statal dal chantun 2013 As respundan gugent:
- cussegliera guvernativa Barbara Janom Steiner, scheffa dal departament da finanzas e vischnancas,
barbara.janom@dfg.gr.ch, tel. 081 257 32 01
- Andrea Seifert, manader da l'administraziun da finanzas,
andrea.seifert@five.gr.ch, tel. 081 257 33 01
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun