En il chantun Grischun profitan uffants e giuvenils d'ina vasta purschida da promoziun. La protecziun d'uffants e da giuvenils, la furmaziun en scola ed en la professiun sco er purschidas da tgira cumplementara a la famiglia procuran per ina promoziun cumplessiva. Ultra da quests secturs reglads tras lescha ha er la promoziun d'uffants e da giuvenils en il sectur da temp liber chattà dapli interess public dapi ils onns 1990. La regenza preschenta en in rapport al cussegl grond la situaziun en il chantun Grischun.
Il rapport da la regenza sa concentrescha – tenor ina incumbensa al cussegl grond acceptada il settember 2011 – sin la promoziun ordaifer la scola d'uffants e da giuvenils. Cumpareglià cun las incumbensas legalas regladas cumplessivamain dal chantun en ils secturs da la protecziun d'uffants e da giuvenils sco er cumpareglià cun la furmaziun en scola ed en la professiun è quai in sectur specific che sa referescha en emprima lingia a purschidas da temp liber.
En il chantun Grischun datti diversas purschidas da lavur cun uffants e cun giuvenils communala, da las baselgias e da federaziuns sco er numerusas purschidas da temp liber d'ulteriuras instituziuns responsablas privatas. Questas purschidas èn fitg differentas en vista als basegns alternants dals giuvenils ed en vista a las differentas structuras communalas.
Particularmain en las regiuns ruralas èn ils uffants ed ils giuvenils integrads pli fitg en l'atgna vischnanca ed en las structuras d'ina vischinanza, ed els organiseschan per gronda part independentamain lur activitads da temp liber. Purschidas structuradas resultan plitost en las vischnancas da center perquai ch'ellas chattan dapli resun là e perquai ch'ellas cuntanschan er in dumber commensurà d'uffants e da giuvenils. Ultra da quai èn persunas giuvnas fitg mobilas oz, ed ellas pon er profitar da las purschidas da las vischnancas vischinas.
Sustegn professiunal per concepir purschidas da temp liber
La promoziun d'uffants e da giuvenils en il chantun Grischun è sa sviluppada vinavant ils ultims onns. Ultra da las prestaziuns considerablas che las vischnancas furneschan, ademplescha il chantun er incumbensas da coordinaziun e da sustegn. Questas incumbensas vegnan excorporadas cun agid d'ina incarica da prestaziun a jugend.gr, la federaziun tetgala da la lavur da giuventetgna dal Grischun. Uschia gida in post spezialisà las vischnancas, las regiuns e.u.v. a concepir ed ad amplifitgar la promoziun d'uffants e da giuvenils en il sectur da temp liber.
L'urden social e statal svizzer tegna fermamain quint da l'autodeterminaziun e da l'atgna responsabladad. Sch'ins surpiglia quai per la promoziun d'uffants e da giuvenils, han en emprima lingia las persunas cun la pussanza dals geniturs la responsabladad per in svilup optimal. Ellas decidan er quant fitg che lur uffants profitan da las differentas purschidas da promoziun en il sectur d'ordaifer la scola. Per attribuir e per ademplir incumbensas statalas vala dal rest il princip da la subsidiaritad. La cumpetenza per promover uffants e giuvenils en il sectur da temp liber è pia – en vista als differents basegns regiunals ed en vista a la vischinanza necessaria cun ils uffants e cun ils giuvenils – cun dretg quella da las vischnancas. In'execuziun da las incumbensas unitara e prescritta dal chantun fiss main flexibla e main effectiva. Er en l'avegnir duai vegnir mantegnì l'adempliment vertent, voluntar e flexibel da las incumbensas sin il champ da la promoziun d'uffants e da giuvenils tras las vischnancas. Or dal puntg da vista dal chantun na s'imponan pia naginas mesiras spezialas.
Il cussegl grond vegn a tractar il rapport da la regenza en la sessiun da zercladur 2014.
Agiunta:
Link tar il rapport davart la promoziun d'uffants e da giuvenils en il chantun Grischun (
rumantsch /
tudestg /
talian).
Infurmaziuns:
cusseglier guvernativ Hansjörg Trachsel, schef dal departament d'economia publica e fatgs socials, tel. 081 257 23 01, e-mail:
Hansjoerg.Trachsel@dvs.gr.ch
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun