Il chantun desista da far recurs tar il tribunal federal svizzer cunter la sentenzia da la dretgira administrativa dal 1. da settember 2015. Las schanzas che la dretgira suprema entria en in recurs e respundia la dumonda giuridica centrala vegnan resguardadas sco memia pitschnas. Vi da la concepziun giuridica vertenta dal chantun pertutgant questa fatschenta na sa mida nagut tras la sentenzia da la dretgira administrativa. La dumonda, sch'i dastga avair en ina vischnanca fusiunada sper ina vischnanca burgaisa er ina (u pliras) associaziun burgaisa, resta per entant giuridicamain betg respundida.

Fatgs precedents
Il 1. da schaner 2014 han fusiunà 13 vischnancas politicas dals conturns da Glion a la nova vischnanca da Glion. D'ina fusiun da las vischnancas politicas èn tenor il dretg chantunal er pertutgadas las vischnancas burgaisas. Sche las vischnancas politicas fusiuneschan, vala la fusiun automaticamain er per las vischnancas burgaisas che sa chattan en il perimeter da fusiun. Sche questas vischnancas burgaisas sa schlian en il rom d'ina fusiun da las vischnancas politicas, po la facultad burgaisa vegnir externalisada en associaziuns burgaisas. La legislaziun chantunala respectiva è vegnida communitgada repetidamain a la vischnanca burgaisa da Glion ed a las autras vischnancas burgaisas ch'èn pertutgadas dal project da fusiun da Glion.

Savend che betg tut las vischnancas burgaisas dal perimeter da fusiun Glion avevan concludì ina schliaziun, pia ch'i vegnia a dar en la nova vischnanca da Glion ina nova vischnanca burgaisa, ha la vischnanca burgaisa da Glion envidà per ils 16 da december 2013 ad ina radunanza. Ina tractanda da la radunanza è stada tranter auter la "fundaziun d'ina associaziun burgaisa cun il transferiment immediat da tut las activas e passivas da la vischnanca burgaisa da Glion a l'associaziun". A medem temp èsi vegnì proponì a la radunanza da burgais d'approvar in sboz dals statuts per l'associaziun sco er da dissolver la vischnanca burgaisa. En il senn d'ina onestadad ha il chantun signalisà ordavant a la radunanza ch'el stoppia intervegnir tenor il dretg da surveglianza, sche talas conclusiuns vegnian prendidas. El ha communitgà che la radunanza na saja gia or dal punct da vista formal betg cumpetenta da decider. Plinavant vegnian prendids conclus che cuntradian al dretg chantunal.
Pervia da questa infurmaziun n'ha la radunanza da burgais prendì ils 16 da december nagins conclus. Empè da quai han ils burgais preschents pretendì da convocar ina radunanza da burgais ils 30 da december 2013 ed han deliberà la glista da tractandas. Las tractandas correspundevan a quellas da la radunanza dals 16 da december 2013, eran però vegnidas cumplettadas cun la tractanda "elecziuns". Sco annunzià è la regenza intervegnida tenor il dretg da surveglianza cunter l'intenziun d'ina excorporaziun ed ha scumandà a la vischnanca burgaisa da Glion da transferir sia facultad ad in'associaziun burgaisa. Cunter questas ordinaziuns tenor il dretg da surveglianza da la regenza ha la vischnanca burgaisa da Glion resp. l'associaziun burgaisa fatg recurs tar la dretgira administrativa. Cun la sentenzia dal 1. da settember 2015 ha la dretgira administrativa approvà il recurs.

Sentenzia da la dretgira administrativa dal 1. da settember 2015
En sias consideraziuns sa restrenscha la dretgira unicamain a la dumonda, sche la suprastanza da l'anteriura vischnanca burgaisa da Glion saja stada cumpetenta d'agir e da decider cun transferir la facultad a l'associaziun burgaisa da Glion. A l'avis da la dretgira ha l'incapacitad d'agir e da decider da la suprastanza da la vischnanca burgaisa che la regenza ha constatà mo pudì sa referir als conclus (silsuenter betg prendids) dals 16 da december 2013 e betg a tals dals 30 da december 2013. Cuntrari a l'avis da la regenza na saja la conclusiun dals 16 da december 2013 pertutgant la convocaziun da la radunanza da burgais per ils 30 da december 2015 betg illegala. Ma er sche l'invitaziun a questa radunanza da burgais avess d'esser stada manglusa, sajan ils conclus ch'èn vegnids prendids en quella radunanza mo contestabels e betg nunvalaivels. Ils dretgs da participaziun d'ina moda u l'autra dals commembers da la vischnanca burgaisa na sajan mai stads periclitads. Perquai na saja ina invitaziun, che na saja er betg vegnida fatga eventualmain en moda formalmain correcta, betg ina mancanza gronda ed essenziala.
En la dumonda giuridica materiala ed atgnamain centrala da questa dispita giuridica, sch'i dastga dar tant ina vischnanca burgaisa sco er in'associaziun burgaisa a medem temp en ina vischnanca (quai che la regenza neghescha), n'è la dretgira betg entrada. Ella è sa restrenschida en sias consideraziuns unicamain a la dumonda formal-giuridica. En l'interess d'ina transparenza giuridica giavischabla è quai da deplorar.

Renunzia da far in recurs
La regenza ha analisà conscienziusamain la sentenzia ed è – suenter avair ponderà las schanzas d'in process – arrivada a l'enconuschientscha ch'ella na veglia far nagin recurs tar il tribunal federal. Per ella èsi plitgunsch improbabel ch'il tribunal federal entria insumma en il recurs (1). Sche quai fiss tuttina il cas, s'occupass il tribunal cun gronda probabilitad er mo da la dumonda, sche la vischnanca burgaisa ha ils 30 da december 2013 insumma pudì prender conclus legalmain valaivels, e betg, sch'ils conclus sco tals sajan legalmain valaivels. Quest ultim punct neghescha la regenza vinavant. La sentenzia na s'exprima gea gist betg davart la chaussa, uschia ch'i dat vinavant differentas concepziuns giuridicas. Sch'igl avess da resultar la medema situaziun en il futur, na tardivass il chantun betg d'intervegnir tenor il dretg da surveglianza. Sche la dumonda giuridica averta duai vegnir sclerida en ina procedura specifica, vul dir en ina procedura tenor il dretg da surveglianza cunter l'associaziun burgaisa da Glion, sto vegnir decidì entaifer temp util.

Cun la proxima revisiun totala da la lescha da vischnancas vegni er profità per sondar in basegn d'agir tar la legislaziun en quai che concerna las vischnancas burgaisas e lur externalisaziuns da facultad e per precisar quella legislaziun. La procedura da consultaziun duai cumenzar l'onn proxim.

(1) Tenor l'art. 95 da la lescha federala davart il tribunal federal (LTF; CS 173.110) po vegnir crititgada cun il recurs la violaziun dal dretg federal (lit. a), dal dretg internaziunal (lit. b), da dretgs constituziunals chantunals (lit. c), da disposiziuns chantunalas davart il dretg da votar politic da las burgaisas e dals burgais e davart las elecziuns e las votaziuns dal pievel (lit. e) sco er dal dretg interchantunal. L'applicaziun dal dretg chantunal sco tal na po betg furmar il motiv dal recurs davant il tribunal federal.


Infurmaziuns:
- cussegliera guvernativa Barbara Janom Steiner, scheffa dal departament da finanzas e vischnancas, tel. 081 257 32 01, e-mail: Barbara.Janom@dfg.gr.ch
- Thomas Kollegger, manader da l'uffizi da vischnancas, tel.  081 257 23 81, e-mail: Thomas.Kollegger@afg.gr.ch


Gremi: departament da finanzas e vischnancas
Funtauna: rg departament da finanzas e vischnancas