A chaschun da sia ultima sesida ha la regenza grischuna repartì las contribuziuns da la dieschma d'alcohol sco er da las taxas da patenta d'alcohol. Plinavant ha ella decidì davart l'utilisaziun da la collecta da la rogaziun federala 2016 ed ha approvà il project cunter crudada da crappa Surplatta.
Model da quotas per promover energias regenerablas
La regenza grischuna ha prendì posiziun tar la midada da l'ordinaziun federala d'energia. Tenor l'uffizi federal d'energia (UFE) duai il supplement da rait per l'indemnisaziun per cuvrir ils custs da la furniziun d'electricitad (ICF) e per l'indemnisaziun unica vegnir auzà per il 1. da schaner 2017 dad actualmain 1,3 raps/kWh ad 1,5 raps/kWh. Uschia duain star a disposiziun annualmain 115 milliuns francs supplementars per promover energias regenerablas. La regenza approvescha questa adattaziun, premess ch'i vegnia prendì en mira da midar proximamain ad in sistem da promoziun tenor il basegn dal martgà, sco alternativa a la promoziun actuala da las energias regenerablas. Uschia duai la ICF vegnir remplazzada tras in model da quotas.
La ICF è in instrument da la confederaziun che garantescha a las producentas ed als producents d'electricitad ord funtaunas regenerablas in pretsch che correspunda a lur custs da producziun. Exceptada da questa promoziun è dentant la forza idraulica gronda che cumpiglia ina part impurtanta da las ovras electricas grischunas. Tenor l'avis da la regenza grischuna èsi fitg impurtant ed er fitg urgent da repassar il model da promoziun actual. La ICF duai vegnir remplazzada tras in sistem da promoziun tenor il basegn dal martgà che duai garantir l'existenza da la forza idraulica indigena ed uschia stabilisar il fundament da la strategia d'energia 2050 da la confederaziun.
La conferenza da las regenzas dals chantuns alpins (CRCA) ha elavurà en quest connex la proposta concreta "Curaschi per il model da quotas" che la regenza sustegna cumplainamain. Quel propona da remplazzar la ICF a partir da l'onn 2020 tras in model da quotas, tenor il qual las consumentas ed ils consuments finals resp. lur interpresas da provediment ston cuvrir ina part definida da lur consum d'electricitad cun energia regenerabla svizra. La quota correspundenta vegn augmentada periodicamain sin basa da las finamiras politicas, per cuntanscher l'onn 2050 en il cas optimal ina quota da 100 pertschient. In model da quotas sumegliant è gia vegnì applitgà cun success en Svezia ed en Norvegia.
"Curaschi per il model da quotas" da la conferenza da las regenzas dals chantuns alpins (CRCA)
Repartì las contribuziuns da la dieschma d'alcohol e da las taxas da patenta d'alcohol
17 organisaziuns, instituziuns, uniuns, federaziuns e fundaziuns d'utilitad publica survegnan quest onn ina contribuziun or dal retgav da las taxas da patenta d'alcohol dal chantun. Pajads vegnan var 546 000 francs. Tenor la lescha d'ustaria vegn il retgav net dal chantun or da la taglia dal commerzi en detagl cun bavrondas destilladas duvrà ad in terz per intents d'utilitad publica ed a dus terzs per la promoziun dal turissem.
Ultra da quai vegnan pajads ora en il chantun Grischun passa 690 000 francs da la dieschma d'alcohol da la confederaziun. Ils meds finanzials vegnan impundids en emprima lingia per prevegnir e per tractar problems d'alcohol. La segunda prioritad ha la tematica da las drogas illegalas e la terza prioritad la problematica da l'abus da tubac e da medicaments. Tenor la lescha d'alcohol survegnan ils chantuns 10 pertschient dal retgav net da l'administraziun federala d'alcohol (dieschma d'alcohol).
Collecta da la rogaziun federala 2016
Tenor il conclus da la regenza vegn concedì mintgamai in terz dal retgav da la collecta da la rogaziun federala 2016 a l'Uniun grischuna per la promoziun da persunas cun in impediment spiertal "Insieme", a l'organisaziun "Agid a sasez Grischun" ed al project "eins zu eins" da la Crusch cotschna dal Grischun. Il di da la rogaziun federala è ils 18 da settember 2016. Il di da la rogaziun federala vegn fatga en tut las baselgias dal chantun ina collecta per intents d'utilitad publica. L'utilisaziun vegn determinada da la regenza.
1,98 milliuns francs per il project cunter crudada da crappa Surplatta
La regenza ha approvà il project cunter crudada da crappa Surplatta da la vischnanca da Glion ed ha concedì ina contribuziun da maximalmain 1,98 milliuns francs.
Ils ultims onns hai dà bleras crudadas da grippa sin il traject da la via da Val S. Pieder tranter Mulin da Pitasch e l'access da Duin. Il project avant maun ha la finamira da garantir la protecziun da la via chantunala. Per quest intent vegnan installadas raits cunter crudada da crappa d'ina lunghezza totala da ca. 400 meters, rempars da terra d'ina lunghezza totala da 220 meters sco er segiraziuns da grippa d'ina surfatscha totala da ca. 800 meters quadrat.
Territori pertutgà Surplatta (© Andrea Guler, tur gmbh)
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun