La regenza pretenda ina soluziun transitorica per segirar la forza idraulica e transferescha ils meds finanzials d'ina fundaziun d'innovaziun en in fond chantunal d'innovaziun. Ultra da quai ha ella approvà duas revisiuns d'ordinaziuns.
La strategia d'energia 2050 sco emprim pass impurtant per la forza idraulica
La regenza ha surdà ina brev a la presidenta da la confederaziun Doris Leuthard. Il motiv per questa brev èn la proxima votaziun dal pievel davart la nova lescha d'energia e las tractativas actualas da la cumissiun per ambient, planisaziun dal territori ed energia dal cussegl naziunal. La pitga purtanta da la strategia d'energia 2050 che stat en discussiun è la forza idraulica. Il Grischun sco chombra d'aua è pertutgà spezialmain dal project.
La regenza grischuna sustegna la nova lescha d'energia ed il pachet da mesiras ch'ella cuntegna per la strategia d'energia 2050. Per la forza idraulica è ella in emprim pass en la dretga direcziun. Igl è però evident che las mesiras na bastan betg per stgaffir las medemas premissas per la forza idraulica gronda svizra. Perquai pretenda la regenza sco mesira cumplementara ch'i vegnia introducida svelt ina premia da provediment da basa da durada limitada per energias regenerablas che duai vegnir incassada dals gestiunaris da las raits da distribuziun tar ils consuments finals e pajada en en in fond da gulivaziun. Cun questa premia da provediment da basa per energias regenerablas vegniss stgaffì in mecanissem da gulivaziun tranter ils consuments finals e las ovras electricas cun la finamira da rinforzar la forza idraulica ensemen cun las ulteriuras energias regenerablas e da prestar ina contribuziun impurtanta per segirar il provediment da la Svizra suenter che l'energia atomara è vegnida bandunada pass per pass.
La decisiun prendida il mardi da la cumissiun per ambient, planisaziun dal territori ed energia (CAPTE) dal cussegl naziunal da garantir il provediment da basa cun electricitad en il futur liantamain tras la forza idraulica e da vulair approfundar vinavant la concepziun da las tariffas d'electricitad va en la direcziun preferida da la regenza grischuna. En collavuraziun cun la conferenza da las regenzas dals chantuns alpins (CRCA) e cun la conferenza dals directurs chantunals d'energia (CDEn) vegn ella a sustegnair energicamain la via instradada da la CAPTE dal cussegl naziunal.
Ultra da quai punctuescha la regenza danovamain en la brev a la presidenta da la confederaziun ch'il chantun Grischun e sias vischnancas na sajan – ensemen cun ils auters chantuns d'aua – betg en cas da purtar las sfidas da la forza idraulica sur la regulaziun dal tschains d'aua che duai vegnir fixada da nov l'onn 2020, e quai unilateralmain a lur disfavur. Envers la confederaziun formulescha ella sias aspectativas che las sfidas da la forza idraulica e da la segirezza dal provediment che dependa da tala vegnian prendidas per mauns solidaricamain en il senn da la coesiun naziunala.
La fundaziun d'innovaziun vegn midada en in fond d'innovaziun
La regenza transferescha ils meds finanzials da la fundaziun grischuna per innovaziun, svilup e perscrutaziun en in fond chantunal d'innovaziun. Il chantun cuntinuescha cun l'activitad da promoziun da la fundaziun d'innovaziun sa basond sin la lescha per il svilup economic.
La fundaziun d'innovaziun è vegnida stgaffida il december 2007 cun in chapital da 30 milliuns francs. Ils meds finanzials restants da la fundaziun grischuna per innovaziun, svilup e perscrutaziun en l'import da var 1,1 milliuns francs vegnan transferids en in fond chantunal d'innovaziun per il 1. da schaner 2018. En quel van er las restituziuns dals credits concedids fin ussa. La fundaziun d'innovaziun smetta sia activitad ed il fond vegn administrà en il futur dal chantun che tgira er vinavant ils var 60 projects currents.
La vasta activitad da promoziun d'enfin ussa da la fundaziun d'innovaziun duai vegnir focussada: En il center stat la promoziun d'interpresas giuvnas, en spezial da start-ups d'orientaziun tecnologica. Dumondas da promoziun per projects innovativs pon vegnir inoltradas tar l'uffizi per economia e turissem. La regenza engrazia per l'activitad engaschada e per las experientschas positivas da la fundaziun d'innovaziun e stgaffescha cun il fond la basa per promover vinavant projects innovativs en il Grischun.
Link:
Instruments da promoziun dal chantun grischun
Contribuziun per in sistem interchantunal d'innovaziun
La regenza ha approvà la fusiun dals chantuns da la Svizra orientala al secretariat interchantunal SIR Ost. Il sistem d'innovaziun regiunal (SIR) è sa sviluppà or da la nova politica regiunala (NPR) da la confederaziun. Quella prevesa en spezial er la promoziun da sistems da valurisaziun industrials artisanals. Sut quest aspect duain la promoziun da l'innovaziun ed il transfer da savida e da tecnologia vegnir fatgs en ils chantuns spezialmain tras ina collavuraziun interchantunala. Cun la fusiun al SIR Ost adempleschan ils chantuns Grischun, Appenzell Dador, Appenzell Dadens, Glaruna, Schaffusa, Son Gagl e Turgovia quest giavisch.
Cun il SIR pretendì e sustegnì da la confederaziun duai vegnir pussibilità ad interpresas pitschnas e mesaunas (IPM) in access pli simpel a las purschidas en il sectur dal transfer da savida e da tecnologia (TST). Uschia pon las interpresas daventar pli innovativas e pli cumpetitivas. Finanzià vegn il SIR Ost dals chantuns participads che sustegnan il project en furma da contribuziuns NPR. Il chantun Grischun conceda tut en tut maximalmain 400 000 francs, dals quals va la mesadad a donn e cust da la confederaziun.
Contribuziun da construcziun per sanar la chasa da scola da la scola industriala a Glion
La regenza ha approvà il project per sanar e per engrondir la chasa da scola da la scola industriala a Glion. Per quai garantescha ella a la regiun Surselva sco purtadra da la scola ina contribuziun da construcziun da maximalmain 1,92 milliuns francs. La garanzia vegn fatga cun la resalva expressiva che la proprietad vi da la chasa da la scola industriala vegnia transferida da la vischnanca da Glion a la regiun Surselva. Il transferiment da proprietad sto cumpigliar almain la part da l'edifizi da la scola professiunala artisanala.
Il project prevesa da sanar ils locals generals, ils locals da curs, ils locals da tecnica e la scola professiunala spezialisada. La contribuziun dal chantun vegn pajada mo cun la resalva ch'il cussegl grond approveschia il preventiv.
Rempars da deviaziun per proteger la Val Strem
La regenza grischuna ha approvà il project da la vischnanca da Tujetsch per proteger la Val Strem cunter aua gronda e garantescha per quai ina contribuziun chantunala da maximalmain 375 000 francs. Il project prevesa da construir tschintg rempars da deviaziun che han ina lunghezza totala da 300 meters e che duain reducir la situaziun da privel vi da la costa vest dal Cuolm da Vi.
Ils 14 da mars 2016 hai dà en questa regiun ina crudada da grippa cun in volumen da var 200 chasas d'ina famiglia. Dapi lura exista il privel ch'il Strem pudess mobilisar quantitads da crappa e gera pli gronda. Tar quest scenari exista il privel ch'il flum pudess ir sur la riva ora e periclitar uschia la serenera ed ils implants electrics.
Nova lescha organisescha l'incassament da la taglia d'exemziun dal servetsch militar
La lescha introductiva tar la lescha federala davart la taxa d'exemziun dal servetsch militar dals 19 d'october 2016 vegn messa en vigur per il 1. da matg 2017.
Ella remplazza l'ordinaziun executiva vertenta tar la lescha federala davart la taglia d'exemziun dal servetsch militar ch'il cussegl grond aveva relaschà l'onn 1960. La nova lescha s'adatta a las prescripziuns vertentas dal dretg federal e regla l'organisaziun e las incumbensas per incassar la taglia d'exemziun dal servetsch militar.
Revisiun da trais ordinaziuns da chatscha
La regenza ha approvà la revisiun da trais ordinaziuns da chatscha. Cun l'ordinaziun da la regenza davart la chatscha vegn reglada d'ina vart la consegna da la carta da giasts. Tenor quella sto la chatschadra u il chatschader ospitant retrair la carta da giasts tar l'uffizi da chatscha e pestga e la sto alura surdar al giast da chatscha. Il giast da chatscha sto alura preschentar la carta da giasts tar il post d'emissiun da patentas, per ch'il di, durant il qual il giast va a chatscha, possia vegnir inscrit.
En la lescha chantunala da chatscha revedida è da l'autra vart francà in scumond da pavlar selvaschina. En il rom d'ina revisiun totala è ultra da quai vegnida adattada correspundentamain l'ordinaziun chantunala davart la tgira da la selvaschina. Tar la cultivaziun da prads betg duvrads na stat ussa betg pli en il center la racolta da fain per la selvaschina, mabain il tegnair liber prads betg duvrads sco surfatschas da pasculaziun per la selvaschina.
Cun la revisiun da l'ordinaziun per prevegnir ed indemnisar donns da selvaschina en il guaud èn mo vegnidas fatgas adattaziuns formalas ch'èn vegnidas chaschunadas da la revisiun parziala da la lescha chantunala da chatscha.
Las trais ordinaziuns menziunadas entran en vigur il 1. da zercladur respectivamain ils 15 da zercladur 2017.
Revisiun parziala da l'ordinaziun chantunala davart il guaud
La regenza ha approvà la revisiun parziala da l'ordinaziun chantunala davart il guaud. Il motiv per questa revisiun parziala èn duas disposiziuns novas en l'ordinaziun federala davart il guaud. La lescha davart il guaud revedida e l'ordinaziun davart il guaud respectiva da la confederaziun èn entradas en vigur il cumenzament da l'onn 2017. Perquai è er la noziun nova dal "donn da guaud" vegnì surpiglià en il dretg chantunal. Sco donns da guaud valan donns che pericliteschan considerablamain il guaud en sias funcziuns e che vegnan chaschunads d'eveniments da la natira u d'organissems nuschaivels.
Fin ussa ha l'uffizi da guaud e privels da la natira pudì laschar inscriver l'obligaziun da cumpensaziun en il register funsil en cas da runcadas cun ina durada da pli che 10 onns. Da nov vala quai er en cas da mesiras a favur da la protecziun da la natira e da la cuntrada sco er en cas da prescripziuns d'utilisaziun sco la protecziun cunter aua gronda u l'augment da la valur da biotops.
La revisiun da l'ordinaziun chantunala davart il guaud entra en vigur il 1. da fanadur 2017.
Fixà ils termins per las elecziuns 2018
L'onn 2018 ston vegnir realisadas las proximas elecziuns da renovaziun da la regenza e dal cussegl grond. Las elecziuns da renovaziun da la regenza han lieu dumengia, ils 10 da zercladur 2018, per la perioda d'uffizi dal 1. da schaner 2019 fin ils 31 da december 2022. In eventual segund scrutini è previs per dumengia, il 1. da fanadur 2018. Ils medems termins valan er per las elecziuns dal cussegl grond per la perioda d'uffizi da l'emprim di da la sessiun d'avust 2018 fin al cumenzament da la sessiun d'avust 2022.
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun