La regenza propona al cussegl grond da recumandar al pievel da refusar l'iniziativa chantunala "Per la reducziun dal cussegl grond – 90 bastan". Plinavant vul la regenza desister er d'ina cuntraproposta a l'iniziativa. Quai resulta da la missiva da la regenza al cussegl grond. Quel vegn a tractar la fatschenta probablamain en la sessiun d'october 2019.

Ils 12 da settember 2018 han las represchentantas ed ils represchentants dal comité d'iniziativa inoltrà l'iniziativa dal pievel "Per la reducziun dal cussegl grond – 90 bastan" cun 4359 suttascripziuns valaivlas a la chanzlia chantunala. Questa iniziativa era vegnida lantschada da la partida socialdemocratica. Ella è vegnida redigida sco proposta generala da far ina midada constituziunala e cuntegna trais pretensiuns:

• Sco emprim duai vegnir reducì il dumber da sezs dal cussegl grond dad actualmain 120 sin 90.
• Sco segund duain vegnir adattads ils circuls electorals a la nova grondezza dal parlament. Quai cun guardar che l'egualitad da la forza electorala vegnia garantida.
• Sco terz duai il cussegl grond vegnir elegì per l'emprima giada l'onn 2022 tenor sia nova grondezza.

Reducziun dal cussegl grond
La pretensiun principala da l'iniziativa, la reducziun dal cussegl grond, è gia stada pliras giadas sin l'agenda politica. Gia en il rom da la refurma dal parlament (2002) e da la revisiun totala da la constituziun chantunala (2003) èsi vegnì renunzià ad ina reducziun. Er l'iniziativa dal pievel "Cussegl grond – 80 bastan" inoltrada ils 25 da settember 2006 è vegnida refusada tant dal cussegl grond sco er dal suveran grischun (votaziun dal pievel dals 24 da favrer 2008). E pir dacurt, durant la sessiun d'avust 2017, ha il cussegl grond refusà cleramain d'acceptar l'incumbensa da la fracziun da la PS concernent la reducziun dal cussegl grond.

Suenter questas decisiuns n'èn resultads nagins novs aspects essenzials per la regenza, ch'avessan rendì la reducziun dal cussegl grond raschunaivla u schizunt necessaria. Sch'il cussegl grond vegniss reducì, na represchentass sia cumposiziun – tenor l'avis da la regenza – betg pli la diversitad linguistica e culturala e la structura regiunala dal vast chantun. La funcziun dal cussegl grond sco represchentanza dal pievel vegniss restrenschida considerablamain. Er per motivs da l'effizienza e da la funcziunalitad na s'impona betg ina reducziun dal dumber da commembers. Il Grischun posseda in parlament da milissa che funcziuna e che lavura en moda effizienta. Quest parlament è en cas d'ademplir las incumbensas ch'el ha obtegnì tras la constituziun e tras la legislaziun, e quai a custs raschunaivels. Gia per quests motivs sto l'iniziativa vegnir refusada.

Adattaziun dals circuls electorals e consequenzas per il sistem electoral actual
Sche l'iniziativa vegniss acceptada, avess quai er consequenzas per il sistem electoral actual, perquai che l'iniziativa pretenda – ultra da la reducziun dal cussegl grond – er in'adattaziun dals circuls electorals resguardond l'egualitad da la forza electorala. Sche la procedura electorala da maiorz dad oz vegniss mantegnida, stuess vegnir midada la divisiun dals circuls electorals. Ina midada a la procedura electorala da proporz fiss er pussaivla. Er en quest cas stuess vegnir midada la divisiun dals circuls electorals, ed i duvrass ultra da quai ina nova metoda per reparter ils sezs. Las votantas ed ils votants grischuns han confermà il sistem electoral actual en ina retscha da votaziuns dal pievel, l'ultima giada ils 3 da mars 2013. Dal punct da vista da la politica da stadi pari dispitaivel da tschentar puspè – sur ina reducziun dal cussegl grond – indirectamain la dumonda davart il sistem electoral, ch'è vegnida decidida pir dacurt. Il Grischun posseda in sistem electoral legitimà politicamain ed adattà a sias relaziuns ed a ses basegns. Er sut quest aspect sto l'iniziativa vegnir refusada.

Ulteriur proceder
Ina votaziun dal pievel davart l'iniziativa qua avant maun ha lieu, sch'il cussegl grond refusa l'iniziativa cun u senza cuntraproposta, u sch'el approva l'iniziativa e concluda latiers ina cuntraproposta. Sch'il cussegl grond accepta l'iniziativa senza cuntraproposta, n'ha betg lieu ina votaziun dal pievel.

Elecziuns da renovaziun 2022
Sche l'iniziativa vegniss acceptada, stuessan las proximas elecziuns da renovaziun dal cussegl grond vegnir realisadas l'onn 2022 tenor la nova grondezza dal cussegl grond, premess che la midada constituziunala necessaria silsuenter (cun ina segunda votaziun dal pievel obligatorica) e che la legislaziun executiva sco er las mesiras organisatoricas necessarias pudessan avair lieu a temp. Tut tenor l'andament da quest process pudessi resultar che las elecziuns da renovaziun na reussissan betg malgrà tut las stentas. En quest cas stuessan vegnir organisadas las elecziuns dal cussegl grond 2022 anc cun la grondezza dal parlament actuala e cun il sistem electoral dad oz en ils 39 circuls electorals.

Agiunta:
Missiva


Infurmaziuns:
president da la regenza, dr. Jon Domenic Parolini, tel. 081 257 27 01 (cuntanschibel da las 10.00 – 11.00), e-mail Jondomenic.Parolini@ekud.gr.ch


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala