Questa stad èn vegnidas stgarpadas sin la Mantogna ed en la Val Stussavgia en il territori da chatscha dal triep dal Beverin almain 15 chauras da muntaneras ch'èn stadas protegidas tras mesiras per la protecziun da muntaneras. Cun quest dumber è vegnida surpassada ina limita che classifitgescha il cumportament da quest triep da lufs sco problematic. Sin fundament da la basa legala ha il chantun Grischun instradà pass per regular il triep da lufs correspundent.
Las emprovas da DNA han identifitgà l'animal genitur masculin M92 sco chaschunader. Gia l'onn passà ha quest animal dà en egl en moda negativa cur ch'el ha stgarpà in grond dumber da nursas sin l'Alp da Stutz sur Spleia. Ussa ha quest luf cumenzà a stgarpar animals en muntaneras protegidas ed a dar vinavant quest cumportament a ses giuvens.
La confederaziun prescriva la moda da proceder
Cunter lufs e cunter trieps da lufs che demussan, cumpareglià cun auters lufs, in cumportament problematic e che chaschunan tras quai in grond donn malgrà ch'igl èn vegnidas prendidas mesiras per la protecziun da muntaneras, ston vegnir prendidas mesiras regulatoricas. Suenter ch'els han survegnì ordavant il consentiment da l'uffizi federal d'ambient (UFAM) pon ils chantuns prender per in tschert temp mesiras per regular il dumber da spezias d'animals protegids sco il luf (art. 4 al. 1 OChP). Il UFAM ha approvà la dumonda dal chantun Grischun ed ha ussa dà il consentiment per sajettar tut en tut quatter lufs dal triep dal Beverin, schanegiond ils animals geniturs. La permissiun per regular il dumber da lufs sa restrenscha al territori da chatscha dal triep da lufs dal Beverin. Ils lufs ston vegnir sajettads fin ils 31 da mars 2020.
Intervenziun da l'uffizi da chatscha e pestga dal Grischun
L'uffizi da chatscha e pestga dal Grischun (UCP) è sa preparà per questa intervenziun durant las emnas passadas. La surveglianza da chatscha vegn ad exequir la regulaziun correspundenta. Planisà è in proceder immediat. Quai è necessari per pudair anc differenziar ils animals geniturs dals lufs giuvens. Pli ditg ch'i vegn spetgà e pli difficil ch'i daventa da differenziar ils singuls lufs. Plinavant vegni empruvà da sajettar ils animals en il triep per cuntanscher tras quai in ulteriur effect spaventant. En general èsi da far quint che l'intervenziun vegn ad esser difficila, perquai ch'il triep è fitg mobil en il fratemp e sa trategna mintgamai mo per in curt temp en il medem lieu.
Il svilup prognostitgà è sa verifitgà
Ils models concernent il svilup da la populaziun da lufs en il chantun Grischun, ch'il UCP ha fatg suenter la cumparsa da l'emprim triep da lufs al Calanda l'onn 2012, èn sa cumprovads sco gists. Gia da quel temp èn furmaziuns d'ulteriurs trieps vegnidas prognostitgadas. Fin ussa han pudì vegnir furnidas cumprovas singulas da lufs en tut las parts dal chantun Grischun. Pervia da quai è la probabilitad gronda che ulteriurs trieps sa furmian. Il UCP è responsabel per il monitoring e per la protecziun dal luf. Sch'i vegn constatà – sco che quai è il cas tar il triep dal Beverin – che lufs e trieps da lufs mussan in cumportament problematic, sto il UCP surpigliar sia responsabladad ed intervegnir en la populaziun dals lufs en il Grischun, sche las premissas legalas per quai èn ademplidas.
Agiunta:
Regulaziun da lufs tenor l'ordinaziun dals 29 da favrer 1988 davart la chatscha e la protecziun dals mamifers ed utschels selvadis (ordinaziun da chatscha, OCP; CS 922.01):
Art. 4 Regulaziun dals dumbers da spezias protegidas
Art. 4bis Regulaziun da lufs
Infurmaziuns:
dr. Adrian Arquint, manader da l'uffizi da chatscha e pestga, tel. 081 257 38 92, e-mail
Adrian.Arquint@ajf.gr.ch
Gremi: uffizi da chatscha e pestga
Funtauna: rg uffizi da chatscha e pestga