La regenza ha prendì enconuschientscha dal rapport tar il concept chantunal d'energia e vul eruir ulteriuras mesiras per reducir duraivlamain il consum d'energia en il Grischun. Plinavant ha ella dà glisch verda per in nov resort da vacanzas en Val Müstair.

Per cuntanscher duraivlamain las finamiras d'energia dal chantun dovri in'adattaziun da las prescripziuns energeticas en la lescha chantunala d'energia
La regenza ha prendì enconuschientscha dal rapport tar il concept d'energia. L'intent dal concept d'energia è quel da cuntanscher a lunga vista las finamiras per reducir il consum d'energia, ch'èn francadas en la lescha e fixadas dal cussegl grond. Il concept vegn elavurà mintgamai per ina perioda da 4 onns e cuntegna tant ina descripziun dal stadi actual sco er ina perspectiva. Ultra da quai definescha il concept d'energia las mesiras che ston vegnir prendidas e numna ils meds finanzials statals ch'èn necessaris.
Il rapport mussa ch'il consum d'energia total per persuna è restà tal e qual en il chantun Grischun durant ils ultims onns e sa chatta sur la media svizra. Quai è d'attribuir cunzunt a la topografia dal chantun Grischun. In edifizi en l'Engiadin'ota ch'è situada in zic pli aut, dovra per exempel circa la dubla quantitad d'energia cumpareglià cun in edifizi da medema architectura en la Val dal Rain. Ultra da quai contribueschan las prestaziuns da la branscha turistica (hotels, telefericas ed infrastructura correspundenta) medemamain ad in consum d'energia pli aut en cumparegliaziun cun autras regiuns. Tuttina resulta dal consum d'energia ch'è vegnì giustà sin il medem nivel, in'assimilaziun al nivel svizzer che mussa in lev augment. Plinavant mussa il rapport che las finamiras da la lescha d'energia grischuna per l'onn 2020 na vegnan betg cuntanschidas malgrà las mesiras ch'èn vegnidas prendidas ils ultims onns. Oravant tut la finamira da reducziun che vegn definida per la pli gronda part da la rata da las sanaziuns energeticas dals edifizis existents, na dastgass betg vegnir cuntanschida. Pervia da quai ston vegnir eruidas ulteriuras mesiras, per ch'il consum d'energia possia vegnir reducì duraivlamain.
Sin basa da las enconuschientschas che resultan dal rapport è la regenza arrivada a la conclusiun ch'ils instruments actuals n'èn betg suffizients per pudair cuntanscher er en l'avegnir las finamiras chantunalas d'energia. Per cuntanscher las finamiras chantunalas, ma er per realisar la strategia d'energia 2050 da la confederaziun sto la lescha d'energia dal chantun Grischun vegnir adattada al stadi da la tecnica.

Rapport tar il concept d'energia

Nov resort da vacanzas per in svilup positiv en Val Müstair
La regenza ha approvà la revisiun parziala da la planisaziun locala, ch'è vegnida concludida da la vischnanca da Val Müstair ils 14 da settember 2018. Questa revisiun stgaffescha las premissas per realisar in resort da vacanzas en il territori "Prà Chalchera". Il resort è previs directamain sper la staziun da val d'in nov implant turistic da transport ch'è planisà sco apportader en il territori da skis "Minschuns" empè da l'avertura stradala dad oz. La procedura da permissiun correspundenta per la teleferica è actualmain anc pendenta tar l'uffizi federal da traffic.
Il resort planisà "La Sassa" da quatter stailas plus è concepì sco vitg da vacanzas. Il project general duai vegnir realisà en trais etappas e cumpiglia chombras d'hotel, abitaziuns da vacanzas explotadas, ina recepziun, in restaurant, in sectur public da spa e da wellness sco er ina butia d'artitgels da sport. En in'emprima etappa duain vegnir construids 3 edifizis cun 38 chombras d'hotel (76 letgs), 5 suitas d'hotel (24 letgs) ed 11 abitaziuns (var 56 letgs) sco er ina garascha sutterrana cun var 100 parcadis. Suenter la realisaziun da las etappas 2 e 3 èn previs en il stadi final 6 edifizis cun var 320 letgs da giasts.
Cun construir il resort da vacanzas duai vegnir franà il svilup regressiv en il turissem da la Val Müstair, cunzunt en connex cun las pernottaziuns. Consequenzas da la construcziun duain esser in augment da l'attractivitad da la val, il mantegniment da las plazzas da lavur existentas e la creaziun da novas plazzas da lavur.

©domenig Architekten, Cuira 

Contribuziun chantunala per il teater d'amaturs grischun
La regenza ha concedì ina contribuziun chantunala da maximalmain 118 000 francs a favur da la l'uniun grischuna per il teater popular (UTP) per ils onns 2020 fin 2023. La lescha per promover la cultura prevesa da promover – cun contribuziuns periodicas annualas – tschertas instituziuns culturalas ch'èn d'impurtanza surregiunala.
La UTP è la federaziun chantunala dal teater d'amaturs grischun, che reunescha actualmain 66 gruppas da teater d'amaturs (uniuns da teater, teaters d'uffants e da giuvenils) cun var 1500 acturas ed acturs. Il champ d'incumbensas da la UTP cumpiglia la colliaziun vers anen e vers anora, la coordinaziun e l'administraziun, la cussegliaziun en la tscherna dals tocs sco er la furmaziun supplementara da las uniuns e da lur commembras e commembers. Cun il festival da teater a Tusaun ha la UTP plinavant creà ina plattafurma per il teater d'amaturs, che chatta dapi onns gronda attenziun suror ils cunfins chantunals.

Il teater Muntanellas al festival da teater 2018

La furmaziun supplementara per pedagogia curativa da scola cuntinuescha
La regenza ha incumbensà la scola auta da pedagogia dal Grischun (SAPGR) d'organisar – en collavuraziun cun la scola auta interchantunala da pedagogia curativa a Turitg (SAPC) – in ulteriur ciclus da scolaziun en pedagogia curativa da scola. Cun questa incumbensa cuntinuescha la purschida da furmaziun supplementara existenta a partir da l'atun 2020. Ils custs totals per il curs da 2020 fin 2022 importan circa 990 000 francs.

Novs texts da leger en sutsilvan per la 4. fin 6. classa
La regenza ha approvà la translaziun da texts da leger per la 4. fin 6. classa dal stgalim primar en l'idiom sutsilvan e l'integraziun da quels texts en la pagina d'internet www.lectura46rg.ch. Per sutsilvan stattan a disposiziun fitg paucs cudeschs e texts da leger per quest stgalim da vegliadetgna pervia dal pitschen intschess da l'idiom. Per ina buna instrucziun e per svegliar il regl da leger da las scolaras e dals scolars èn texts da leger variads dentant essenzials. Perquai vegnan translatads 52 texts da leger d'ina dimensiun da 300 fin 12 000 segns dal rumantsch grischun en l'idiom sutsilvan. Suenter la translaziun vegnan ils texts integrads en la pagina d'internet www.lectura46rg.ch. Questa pagina d'internet vegn adattada tecnicamain uschia, ch'ella po recepir – ultra dals texts en rumantsch grischun – er quels en sutsilvan. A medem temp vegn actualisada er la pagina d'internet www.lectura56.ch che vegn duvrada da las scolas en Surselva. Uschia daventan las duas paginas d'internet tranter auter cumpatiblas cun il telefonin. Ils custs per translatar e per preparar ils texts da leger sco er per actualisar ils programs muntan a 31 000 francs.


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun