La Regenza ha approvà il sboz d'in contract da cumpra tranter la vischnanca burgaisa da Domat e la LJH Immo SA per metter a disposiziun terren en il parc industrial Vial a Domat. La vischnanca burgaisa da Domat venda a la LJH Immo SA la parcella da chantun al nordost da l'areal cun ina surfatscha da 6477 meters quadrat. La parcella vegn pia – uschenavant ch'ella pertutga il dretg da construcziun dal chantun vi da l'areal industrial – relaschada en la dimensiun da 6271 meters quadrat or dal dretg da construcziun. La LJH Immo SA investescha tranter 12 e 15 milliuns francs en il project che cumpiglia la domiciliaziun da quatter firmas. Grazia al project da construcziun vegn la part nord da l'areal utilisada en moda optimala. Quatter firmas ch'èn orientadas a l'export e che sviluppan products u indrizs da high tech innovativs e productivs pon uschia expander ed extender lur producziun en il Grischun. Il dumber da collavuraturas e collavuraturs da las quatter interpresas duai vegnir augmentà a vista mesauna fin a lunga vista dad 85 sin passa 140 plazzas a temp cumplain. La valurisaziun che vegn generada directamain ed indirectamain dal project è da gronda impurtanza per l'economia publica dal chantun Grischun.

La Regenza ha surdà a las suandantas instituziuns l'incarica da prestaziun 2021–2024 sco scola media privata:

• Academia Engiadina

• Scola media evangelica Schiers

• Gimnasi e claustra da Mustér

• Scola media spezialisada e commerziala dal Center da furmaziun Surselva

• Institut autalpin Ftan

• Lyceum alpinum Zuoz

• Scola media svizra alpina Tavau

• Fundaziun gimnasi da sport Tavau

Ina cundiziun generala impurtanta per las incaricas da prestaziun è la promoziun da linguas. La Scola auta da pedagogia dal Grischun elavura in concept general per in «Center da linguas». Quel vegn ad organisar curs da lingua tranter auter per rumantsch e per talian sco er etablir e sviluppar vinavant il certificat da lingua per il rumantsch. Las scolas medias vegnan integradas en questa lavur da concept. Plinavant ha la Scola chantunala grischuna (SCG) lantschà – en collavuraziun cun l'Uffizi per la furmaziun media-superiura – il project «DistancE-Learning per e cun las scolas medias privatas» per promover il rumantsch. Il project ha la finamira da render accessibels facilmain elements d'instrucziun da la SCG a las scolas medias privatas – independentamain dal lieu – cun ils instruments da la digitalisaziun che stattan a disposiziun. Er la via viceversa è imaginabla. Plinavant oblighescha la Regenza las scolas medias privatas – en il rom da las incaricas da prestaziun – da realisar ulteriuras mesiras per promover il rumantsch ed il talian. En quest connex duai vegnir resguardada en spezial la realitad linguistica da la regiun, nua che la scola sa chatta mintgamai.

La Regenza ha garantì ina contribuziun a la fundaziun per il palantschieu sura da la baselgia da Ziràn per il plan da tgira 2021–2023 da la baselgia evangelica Son Martin a Ziràn. La Confederaziun ed il chantun sa participeschan cun mintgamai var 58 400 francs a la finanziaziun dal plan da tgira. Ils custs totals importan circa 305 000 francs.

Il palantschieu sura romanic da la baselgia evangelica Son Martin a Ziràn è il palantschieu sura da lain figurativ il pli vegl ch'è mantegnì quasi cumplettamain da l'art occidental. Il palantschieu sura cun maletgs, che datescha da l'onn 1114, cumpiglia tut en tut 153 quadrets singuls en colur ch'èn circumdads da roms cun musters. Ils onns 1939 fin 1940 è vegnida fatga ina restauraziun cumplessiva. Il palantschieu sura è vegnì segirà ils onns 1971 fin 1972, 1994 e 2003 fin 2004. Dapi l'onn 2009 vala in plan da tgira per mintgamai 3 onns. La finamira da quel èsi che restauraturs identifitgeschian a temp donns futurs vi da las tavlas sco er vi da las picturas muralas. Igl è stringentamain necessari da controllar e d'observar quest bain cultural particular.

Foto 2 / Foto 3

La Regenza ha approvà la revisiun parziala da la planisaziun locala da Trimmis, concludida da la vischnanca ils 25 da zercladur 2020. Cun quai èn stgaffidas las premissas da la planisaziun dal territori per far la concepziun finala previsa dal territori d'explotaziun da gera en las zonas umidas dal Rain a Trimmis.

Igl è previs da concepir la pli gronda part dal territori d'explotaziun da gera sco biotop. En in sectur pli pitschen duai vegnir furmà in lai. La part sidost da quel duai servir sco lai da far bogn. Per pudair construir ils edifizis necessaris vegn la zona per edifizis e per stabiliments publics existenta adattada ed engrondida per circa 7811 meters quadrat. Plinavant vegn il territori d'abitadi extendì per var 711 meters quadrat.

Las zonas umidas dal Rain a Trimmis, nua ch'i duai vegnir concepì en l'avegnir in areal protecziun da la natira / guaud (vart sanestra da la fotografia) ed ina part lai da far bogn / puzs da peschs (vart dretga da la fotografia)

La Regenza ha approvà in project per construir rempars per il torrent Chummerbach da la vischnanca da Tavau. Il torrent ha in intschess da var 6,5 kilometers quadrat e maina directamain en la Landwasser. Ditg n'èn vegnids construids nagins rempars per il torrent. Pervia d'ina bova capitada l'onn 1998, che ha chaschunà donns en abitadis e vi d'infrastructuras, è alura vegnì construì in collectur da gera. Per quest intent è in traject dal torrent sut il collectur vegnì segirà cun traversas e cun rempars da las rivas. Malgrà che quest sistem da rempars è sa cumprovà bain dapi lura, èn sa mussads tscherts deficits a chaschun da las ultimas controllas tecnicas. Il fanadur 2020 ha in ferm urizi donnegià ils rempars. Per garantir la protecziun cunter aua gronda er en l'avegnir duain vegnir reparads e modifitgads ils rempars construids. Tranter auter duai vegnir schlargià il letg da l'aual da fin ussa 8 meters a da nov fin 25 meters. La Confederaziun ed il chantun sa participeschan a la finanziaziun dal project cun contribuziuns per la correcziun da curs d'aua. La contribuziun federala importa 1 015 000 francs e la contribuziun chantunala 580 000 francs. Ultra dal project per la correcziun dals curs d'aua vegn er protegida la Landwasserstrasse. Perquai ha la Regenza approvà tenor la Lescha davart las vias er ina contribuziun chantunala supplementara da 130 500 francs per ils rempars. Ils custs totals dal project importan circa 2,9 milliuns francs.

La Regenza ha approvà in project per construir rempars per il torrent Bildjibach a Tavau. A chaschun d'in ferm urizi il fanadur 2020 ha il sistem da rempars existent pudì resister ed ademplir ses intent. Ils abitadis vischins ed ils stabiliments d'infrastructura n'èn betg vegnids donnegiads. A chaschun da l'ultima controlla tecnica dal sistem existent èn dentant sa mussads tscherts deficits. L'aua gronda da la stad 2020 ha chaschunà donns vi da parts dals rempars dal torrent. Per garantir la protecziun cunter aua gronda er en il futur duain vegnir sanads ils rempars. La Confederaziun ed il chantun sa participeschan a la finanziaziun dal project cun contribuziuns per la correcziun da curs d'aua. La contribuziun federala importa var 605 000 francs e la contribuziun chantunala var 346 000 francs. Ultra dal project per la correcziun dals curs d'aua vegn er protegida la Landwasserstrasse. Perquai ha la Regenza approvà tenor la Lescha davart las vias er ina contribuziun chantunala supplementara da var 78 000 francs per ils rempars. Ils custs totals dal project importan circa 1,7 milliuns francs.

La Regenza ha approvà il project collectiv "Reparaziun d'ovras da protecziun 2021" da differentas vischnancas, da la Viafier retica e da l'Uffizi da construcziun bassa dal Grischun. Il project ha la finamira da conservar ovras da protecziun existentas cunter privels da la natira mantegnend il standard oriund sco er da meglierar l'effect da quests stabiliments. Pertutgads da quest project collectiv èn 35 objects. Per quai ha la Regenza concedì ina contribuziun chantunala da var 4,5 milliuns francs.

Glista dals projects d'ovras da protecziun 2021

La Regenza ha approvà il project collectiv per la selvicultura 2021 cun custs totals da circa 26 milliuns francs. Il project collectiv è vegnì elavurà en collavuraziun cun var 200 proprietarias e proprietaris da guauds publics e privats. Sin totalmain 2922 hectaras vegn mantegnì il guaud da protecziun, promovida la diversitad da las spezias e tgirà il guaud giuven. Ultra da quai vegnan fatgs tagls da laina en territoris che n'èn betg bain accessibels. Finanzià vegn quest project tras meds da la Confederaziun, dal chantun sco er da las proprietarias e dals proprietaris dals guauds pertutgads.

La Regenza ha fixà il termin per las elecziuns da la Regenza e dal Cussegl grond da l'onn 2022. Las elecziuns da renovaziun da la Regenza han lieu dumengia, ils 15 da matg 2022, per la perioda d'uffizi dal 1. da schaner 2023 fin ils 31 da december 2026. Il medem di han er lieu las elecziuns dal Cussegl grond per la perioda d'uffizi da l'emprim di da la sessiun d'avust 2022 fin al cumenzament da la sessiun d'avust 2026. La repartiziun dals sezs dal Cussegl grond sin ils circuls electorals vegn la Regenza previsiblamain a concluder il settember 2021.

In eventual segund scrutini per las elecziuns da la Regenza è previs per dumengia, ils 12 da zercladur 2022.