La chatscha surpiglia ina funcziun impurtanta areguard il mantegniment da populaziuns d'animals selvadis saunas ed adattadas al spazi da viver. Pia furnescha ella er ina contribuziun impurtanta a favur d'in guaud da protecziun saun. Durant l'onn da chatscha current han las chatschadras ed ils chatschaders grischuns prestà buna lavur ed han demussà in fitg grond engaschament, betg mo per viver lur passiun, mabain er per ademplir questa incumbensa en il servetsch da la generalitad. En il Grischun èn vegnids sajettads l'onn 2021 tut en tut 5393 tschiervs, 2376 chavriels, 2976 chamutschs e 64 portgs selvadis.

Perquai che l'aura è stada miaivla e cunquai ch'i n'ha betg dà grondas navaglias, è la preda da la chatscha auta il settember stada pli pitschna che l'onn precedent. Per cuntanscher las finamiras da regulaziun èsi vegnì fatg ina planisaziun fitg ambiziusa per sajettar tschiervs e chavriels feminins il november ed il december.

Quasi cuntanschì las cifras da prelevaziun
Tranter auter grazia a las bunas cundiziuns da l'aura il november ed il december han las chatschadras ed ils chatschaders grischuns bunamain pudì ademplir las grondas aspectativas. Dal cumenzament da la chatscha auta il settember fin la fin da la chatscha speziala il december han las chatschadras ed ils chatschaders pudì sajettar var 5400 tschiervs. Decisiva per ademplir las finamiras tar la preda da tschiervs e da chavriels è il dumber d'animals feminins. Cun 3002 tschiervs feminins sajettads han ins bunamain cuntanschì il plan da sajettar almain 3177 tschiervs feminins. Il plan è vegnì ademplì a 95 pertschient. Plinavant èn vegnids sajettads tut en tut 2376 chavriels, 244 da quels a la chatscha speziala. Qua è il plan da prelevaziun vegnì ademplì a 98 pertschient. En las singulas regiuns vegn la surveglianza da chatscha a sajettar anc singuls animals en cas da basegn. Las dumbraziuns da las populaziuns da selvaschina d'ungla da l'onn proxim vegnan a mussar, sche questas populaziuns han pudì vegnir reducidas en ils territoris, nua che la selvaschina chaschuna gronds donns vi dal guaud.

Lavur pretensiusa da las chatschadras e dals chatschaders
Danovamain èsi sa mussà ch'il success da chatscha dependa zunt fitg da facturs betg influenzabels, sco per exempel las relaziuns da l'aura u la disponibladad da tschiervs en il spazi da viver d'enviern. Perquai che quest spazi da viver sa chatta per regla en la vischinanza dals abitadis, percorscha la populaziun pli fitg la chatscha a la fin da l'atun. Perquai èsi impurtant che las vischnancas grischunas – sco proprietarias da guaud las pli impurtantas – sustegnian la lavur da las chatschadras e dals chatschaders, er en cas da cundiziuns difficilas. Mo uschia pon vegnir cuntanschidas las finamiras cuminaivlas.

Analisar la situaziun per sviluppar vinavant la chatscha
Differentas cundiziuns generalas che han ina influenza sin la chatscha èn sa midadas fermamain, per exempel il clima, ils disturbis dal spazi da viver dals animals selvadis ed oravant tut er il luf ch'è pli e pli preschent. Oz correspunda la chatscha grischuna ad auts princips da la biologia da selvaschina, da l'ecologia e da la protecziun dals animals. Per che la chatscha grischuna satisfetschia er en l'avegnir a quest standard, per ch'ella restia attractiva e possia ademplir sias incumbensas, vegnan examinads differents aspects da la chatscha grischuna sin basa da las experientschas fatgas durant ils ultims onns. Per quest intent ha lieu in barat d'opiniuns cun l'Uniun grischuna da chatschadras e chatschaders da patenta e cun ulteriuras gruppas da contact. Sche necessari vegnan fixadas prioritads per agir a curta vista fin a lunga vista.

Infurmaziuns:

• Adrian Arquint, manader da l'Uffizi da chatscha e pestga, tel. +41 81 257 38 92 (cuntanschibla per telefon tranter las 10.00 e las 12.00), e‑mail Adrian.Arquint@ajf.gr.ch
• Urban Maissen, selvicultur chantunal, Uffizi da guaud e privels da la natira, tel. +41 79 475 52 11 (cuntanschibla per telefon tranter las 10.00 e las 12.00), e‑mail Urban.Maissen@awn.gr.ch