La Regenza stgaffescha in post spezialisà e da coordinaziun per l'egualitad e per ils dretgs da las persunas cun impediments. Cun coordinar e cun accumpagnar differentas activitads entaifer ed ordaifer l'administraziun chantunala sco er cun sensibilisar la societad per ils giavischs da las persunas cun impediments rinforza quest post ils dretgs da las persunas cun impediments.
En il rom da l'incumbensa Holzinger-Loretz concernent il maletg directiv «Viver cun impediments» ha il Cussegl grond – en la sessiun da december 2020 – incumbensà da far in'analisa da la situaziun areguard las purschidas a favur da las persunas cun impediments, e quai a maun da la finamira da la Convenziun da l'ONU per ils dretgs da las persunas cun impediments (CRPD). La finamira da la CRPD è quella, che persunas cun impediments possian far valair lur dretgs da medema maniera sco persunas senza impediments. La Convenziun na stgaffescha nagins dretgs spezials per las persunas cun impediments, mabain surpiglia ils dretgs fundamentals dals differents instruments dals dretgs umans ed als transferescha en la situaziun speziala da las persunas cun impediments, quai cun specifitgar e cun concretisar la realisaziun dals dretgs.
Activitads multifaras a favur da las persunas cun impediments
L'analisa da la situaziun ha dà in bun attestat al chantun Grischun. En il Grischun vegnan gia realisadas diversas activitads multifaras a favur da las persunas cun impediments. En cumparegliaziun cun ils ulteriurs chantuns da la Conferenza da las directuras e dals directurs chantunals dals affars socials da la Svizra orientala e dal chantun Turitg (CDAS ost+Turitg) sa posiziunescha il chantun Grischun cun sias cundiziuns generalas e cun sias activitads en in plaz sur la media. Las fermezzas sa mussan en ina purschida multifara d'abitar e da lavurar, en la scola integrativa sco er en ils secturs dal sport e da la cultura.
Per incumbensa da la Regenza ha la Interface Politikstudien Forschung und Beratung SA da Lucerna fatg l'analisa da la situaziun. Ils resultats èn vegnids retschertgads cun differentas metodas (enquistas online, analisa da documents, intervistas, lavuratoris) en l'administraziun, tar ils furniturs da prestaziuns e tar las federaziuns sco er tar las persunas cun impediments.
Nov post spezialisà e da coordinaziun a partir da l'onn 2025
Cun stgaffir in post spezialisà e da coordinaziun per l'egualitad e per ils dretgs da las persunas cun impediments fa il chantun Grischun in pass impurtant per resguardar anc pli fitg ed en moda coordinada ils interess da las persunas cun impediments sco er per infurmar e per sensibilisar la societad concernent ils giavischs da las persunas cun impediments.
Ina incumbensa dal post spezialisà e da coordinaziun è er quella, d'elavurar ulteriuramain las recumandaziuns da prender mesiras, che resultan da l'analisa da la situaziun e d'adattar lur realisaziun en furma adequata. Il post spezialisà chantunal documentescha la realisaziun da las mesiras en in rapport e suttametta quest rapport periodicamain a la Regenza per prender enconuschientscha.
Dis d'acziun per ils dretgs da las persunas cun impediments er en il Grischun
La Convenziun da l'ONU per ils dretgs da las persunas cun impediments (CRPD) è en vigur en Svizra dapi l'onn 2014. A chaschun da ses giubileum da 10 onns han lieu dals 15 da matg fin ils 15 da zercladur 2024 en l'entira Svizra ils Dis d'acziun naziunals per ils dretgs da las persunas cun impediments. Er en il Grischun ha lieu in'emprima occurrenza da sensibilisaziun impurtanta. Ils Dis d'acziun daventan giagls e multifars. Acziuns en ils secturs dal sport, da la cultura e dal temp liber, dal turissem, da la furmaziun e da la lavur, da la mobilitad e da la sanadad èn en planisaziun. La pagina d'internet www.futur-inclusiun.ch/gr infurmescha davart las differentas activitads.
Agiunta:
Analisa da la situaziun, analisa dal basegn e recumandaziuns da prender mesiras areguard il stadi da realisaziun da la Convenziun da l'ONU per ils dretgs da las persunas cun impediments en il chantun Grischun
Infurmaziuns:
Cusseglier guvernativ Marcus Caduff, schef dal Departament d'economia publica e fatgs socials, tel. +41 81 257 23 01 (cuntanschibel per telefon da las 13.30 fin las 14.30), e‑mail Marcus.Caduff@dvs.gr.ch
Responsabladad: Regenza