Grazia a la renovaziun da la cunvegna da prestaziun cun il Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient (DECA) po la Centrala grischuna da dunnas cuntinuar ed extender sia purschida da cussegliaziun. Il Center da cussegliaziun lavur e professiun da la Centrala da dunnas sa drizza a dunnas ed ad umens ed è in servetsch che cumplettescha las purschidas existentas dal Post da stab per l'egualitad da las schanzas per dunnas ed umens.

È la disditga da vart da la patruna u dal patrun giustifitgada u è ella ina discriminaziun pervia da la schlattaina? Co duain ins proceder en cas da mulestas sexualas a la plazza da lavur? Tge dretgs han dunnas durant la gravidanza e durant il temp da la protecziun da maternitad? Dapi l'onn 1997 cusseglia il Center da cussegliaziun lavur e professiun da la Centrala grischuna da dunnas lavurantas e lavurants sco er patrunas e patruns davart questas ed ulteriuras dumondas. Questa purschida nunbirocratica, favuraivla e qualifitgada serra ina largia impurtanta per persunas che dovran cussegliaziun en secturs sco il dretg da lavur u il dretg d'assicuranza sociala. La purschida è enconuschenta e francada bain en la populaziun. Per gronda part fan dunnas diever da questa cussegliaziun, ma pli e pli savens er umens. Tenor la statistica èn vegnids fatgs l'onn 2023 tut en tut 419 discurs da cussegliaziun cun 132 persunas. La pli gronda part da las cussegliaziuns è da natira giuridica. Quai premetta ina gronda cumpetenza ed experientscha en dumondas giuridicas ed en la giurisdicziun.

Il Post da stab per l'egualitad da las schanzas per dunnas ed umens porscha cussegliaziuns simplas. Pervia da sias resursas persunalas e finanzialas limitadas n'è el dentant betg abel da porscher cussegliaziuns en la dimensiun ed en la profunditad sco la Centrala da dunnas. Il Center da cussegliaziun lavur e professiun da la Centrala da dunnas è perquai ina cumplettaziun raschunaivla a la purschida da cussegliaziun dal Post da stab per l'egualitad da las schanzas per dunnas ed umens.

Pussaivladads da cussegliaziun plurilinguas e decentralas
La cunvegna da prestaziun cun la Centrala da dunnas per la perioda 2025 fin 2028 cumpiglia in volumen da cussegliaziuns d'almain 120 discurs individuals per onn e duai pussibilitar in access nunbirocratic a la cussegliaziun per tut las schlattainas, particularmain er per umens. En il center da la nova cunvegna stat ina cussegliaziun che correspunda als basegns, cunzunt areguard las linguas chantunalas ed ils lieus da cussegliaziun. Perquai vegnan stgaffidas supplementarmain pussaivladads per cussegliaziuns decentralas e per cussegliaziuns online. Pervia da l'activitad pli gronda da la Centrala da dunnas, inclusiv cussegliaziuns decentralas e cussegliaziuns online, vegn la limita dals custs annuals augmentada d'actualmain 130 000 francs sin 145 000 francs. Cun questa contribuziun garantescha il DECA en collavuraziun cun il Post da stab per l'egualitad da las schanzas per dunnas ed umens, ch'i possian vinavant vegnir fatgas cussegliaziuns professiunalas cun il persunal spezialisà respectiv.

Contribuziun impurtanta per l'egualitad
Dal rapport da la Centrala da dunnas resulti, che las cussegliaziuns èn daventadas pli cumplexas e che mintga cas tractà cumpiglia pliras problematicas. La gronda part da las cussegliaziuns han pertutgà «problems a la plazza da lavur». En ils secturs parzials èn las cussegliaziuns davart contracts da lavur e relaschadas s'augmentadas cleramain. Percunter èn las cussegliaziuns davart disditgas e gravidanzas sa reducidas. Sco gia l'onn avant è s'augmentada vinavant la cumpart da las cussegliaziuns en la categoria da vegliadetgna da 51 fin 65 onns ed importa var 34 pertschient da tut las cussegliaziuns. Cumbain che la Lescha federala davart l'egualitad da dunna ed um (LEg, CS 151.1) è en vigur dapi il 1. da fanadur 1996, na para ella betg anc d'esser fitg enconuschenta en la publicitad. «En il chantun Grischun n'ha il Post da mediaziun per dumondas d'egualitad gì da tractar gnanc in cas il 2023», constatescha Barbara Wülser, manadra dal Post da stab per l'egualitad da las schanzas per dunnas ed umens. Tant pli impurtant saja, ch'il Center da cussegliaziun lavur e professiun garanteschia cuntinuitad e possia uschia prestar ina contribuziun impurtanta per rinforzar l'egualitad.

Agiunta:

Rapport annual 2023 da la Centrala grischuna da dunnas

Infurmaziuns:

• President da la Regenza Jon Domenic Parolini, schef dal Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient, tel. +41 81 257 27 01 (cuntanschibel da las 14.00 fin las 14.30), e‑mail Jondomenic.Parolini@ekud.gr.ch
• Barbara Wülser, manadra dal Post da stab per l'egualitad da las schanzas per dunnas ed umens, tel. +41 81 257 35 71 (cuntanschibla da las 14.00 fin las 17.00), e‑mail Barbara.Wuelser@stagl.gr.ch

Responsabladad: Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient