En enclegientscha cun la vischnanca da Lumnezia ha la Regenza nominà Ueli Caduff da Morissen sco cumissari da la Regenza per la vischnanca da Lumnezia. El garantescha che la suprastanza possia prender legalmain conclus e gida la vischnanca a tschertgar eventuals commembers da la suprastanza sco er ad adattar la constituziun communala sin il proxim termin pussaivel.

Per il 1. da schaner 2013 è entrada en vigur la fusiun dad otg vischnancas a la nova vischnanca da Lumnezia. En il contract da fusiun è vegnida integrada ina protecziun da las minoritads en quel senn, che mintga anteriura vischnanca ha il dretg d'in sez en la suprastanza communala da nov commembers. Davart la cumposiziun quantitativa da la suprastanza communala èsi vegnì discutà intensivamain durant il process da fusiun. Ins era conscient da la problematica d'ina suprastanza cun blers commembers, ins vuleva dentant desister d'introducir in parlament e tuttina integrar las vischnancas vertentas en la nova vischnanca. Igl è vegnì desistì sapientivamain d'ina limitaziun temporara da la perioda d'uffizi d'ina suprastanza che sa cumpona da nov persunas.

Il pli baud 15 onns suenter l'entrada en vigur d'ina fusiun èsi pussaivel d'adattar las disposiziuns dal contract da fusiun. Disposiziuns en connex cun la protecziun da las minoritads – da quai sa tracti en quest cas – dovran ultra da quai ina maioritad qualifitgada da dus terzs da las votantas e dals votants.

Per las periodas d'uffizi 2013–2016, 2017–2020 e 2021–2024 han mintgamai pudì vegnir elegids nov commembras e commembers da la suprastanza. Betg tut ils vischinadis n'han dentant fatg diever da lur dretg d'esser represchentads en la suprastanza communala. Ils 22 da settember 2024 èn stadas las elecziuns da renovaziun totala per la legislatura 2025–2028. Mo tschintg persunas èn sa messas a disposiziun ed èn er tuttas vegnidas elegidas. Per il segund scrutini n'hai dà naginas candidaturas, uschia ch'ins ha desistì da realisar il scrutini.

I dovra in quorum da preschientscha per pudair decider
Per che la suprastanza saja abla da decider, ston esser preschents almain tschintg commembers da la suprastanza. Quest quorum necessari per l'abilitad da decider correspunda er a la pretensiun minimala da la Lescha chantunala da vischnancas. Cun actualmain tschintg commembers da la suprastanza elegids na correspunda quest organ per l'ina betg a la constituziun. Ultra da quai pudess in'absenza u in motiv da recusaziun chaschunar la situaziun, ch'ins na pudess betg prender conclus. Perquai stoi vegnir garantì cun mesiras cunvegnentas ed efficazias a curta vista, che la suprastanza communala possia adina prender ses conclus e sias decisiuns en moda legala. Per quest intent s'impona l'engaschament d'ina cumissaria u d'in cumissari da la Regenza. La Regenza surdat questa incumbensa ad Ueli Caduff da Morissen. L'anteriur president communal da Morissen enconuscha fitg bain las relaziuns politicas, socialas ed economicas da la vischnanca da Lumnezia.

Cuntegn da l'incumbensa
La mesira da la Regenza ha sco finamira prioritara da garantir, che la suprastanza communala saja abla d'agir e da decider. Per quest intent ha il cumissari da la Regenza il dretg da sa participar a las sesidas da la suprastanza communala e da dar en cas da basegn il dumber da vuschs ch'è necessari per la decisiun. Il cumissari da la Regenza n'è betg lià a directivas, el po pia giuditgar da libra voluntad ina fatschenta, po s'exprimer en chaussa e votar correspundentamain. En enclegientscha vicendaivla cun la suprastanza communala po el surpigliar er ulteriuras incumbensas operativas u strategicas per distgargiar ils auters commembers da la suprastanza. Sche la suprastanza è abla da decider sezza, sa restrenscha l'incumbensa dal cumissari da la Regenza sulettamain a sia preschientscha. En spezial n'ha el en talas situaziuns betg la cumpetenza da prender posiziun davart singulas fatschentas u d'influenzar il decurs da la sesida. Il cumissari da la Regenza duai gidar la vischnanca a recrutar ulteriuras commembras u commembers da la suprastanza, uschia ch'el po terminar ses mandat uschè svelt sco pussaivel. L'incumbensa è limitada fin ils 31 da december 2028. Ella finescha dentant pli baud senza autra intervenziun, sche la suprastanza è occupada cumplettamain tenor la constituziun valaivla.

La suprastanza communala da Lumnezia va d'accord cun l'installaziun dal cumissari da la Regenza.

Infurmaziuns:

• Cusseglier guvernativ Martin Bühler, schef dal Departament da finanzas e vischnancas, tel. +41 81 257 32 05 (cuntanschibel da las 10.00 fin las 11.00), e‑mail Martin.Buehler@dfg.gr.ch
• Thomas Kollegger, manader da l'Uffizi da vischnancas, tel. +41 81 257 23 81, e‑mail Thomas.Kollegger@afg.gr.ch