La regenza grischuna ha deliberà per la consultaziun il sboz d'ina nova lescha da vischnancas. Suenter passa 40 onns duai il chantun Grischun survegnir ina lescha da vischnancas moderna che dat a las vischnancas ina gronda libertad concepziunala. Uschia vegnan resguardadas las finamiras da la refurma da vischnancas e vegn rinforzada l'autonomia communala.

La lescha da vischnancas vertenta è entrada en vigur il 1. da fanadur 1974. Dapi 42 onns è la lescha da vischnancas ussa sa cumprovada per gronda part fitg bain. La vegliadetgna sco tala da la lescha na sforza però anc betg da far ina revisiun. Pervia da differentas revisiuns parzialas han dentant patì la survista e la legibladad. La revisiun porscha ultra da quai la pussaivladad e la schanza d'integrar enconuschientschas essenzialas e da valur generala or da la giurisdicziun sco er or da la pratica e da serrar largias giuridicas.

Las vischnancas grischunas han ina gronda autonomia. Da quest aspect duai er la revisiun totala da la lescha da vischnancas tegnair quint; il dumber da regulaziuns na duai betg s'augmentar. Cun fusiuns da vischnancas vegn lur autonomia rinforzada pli e pli resp. restabilida. Las finamiras da la refurma da vischnancas (vischnancas fermas ed autonomas) vegnan pia er reflectadas en la revisiun totala proponida da la lescha da vischnancas. A las vischnancas duai vegnir laschada ina libertad d'agir uschè gronda sco pussaivel per chattar atgnas soluziuns.
La lescha da vischnancas duai esser vinavant in relasch general per che las vischnancas possian organisar en moda optimala l'adempliment da lur incumbensas. Partind da questas finamiras na vegnan betg proponidas restricziuns excessivas da l'autonomia d'organisaziun en la revisiun totala da la lescha da vischnancas. Quai correspunda er a l'incumbensa Albertin concernent il rinforzament da las vischnancas. En il dretg chantunal duai vegnir reglà mo quai che sto esser il medem per tut las vischnancas.

Survista da las midadas las pli impurtantas

• En ina vischnanca cun parlament na duai betg vegnir installada er anc ina radunanza communala.
• Las executivas communalas duain avair tschintg ubain set commembras e commembers.
• La suprastanza communala duai pudair concluder en atgna cumpetenza adattaziuns al dretg superiur, sch'i n'exista nagina libertad legislativa.
• Votaziuns consultativas duain esser admissiblas sin basa dal dretg chantunal (q.v.d. i na dovra betg pli ina basa en il dretg communal per quai).
• Sco las sesidas dal parlament communal duain las radunanzas communalas da princip esser publicas. In'obligaziun da prender recusaziun na duain las vischnancas betg pli pudair prevair.
• Excorporaziuns da facultad da vischnancas burgaisas n'èn (cun excepziun d'excorporaziuns a la vischnanca politica) betg pli admissiblas.
• La lescha prescriva tge che sto vegnir resguardà en cas d'ina excorporaziun ed en cas d'ina collavuraziun intercommunala.
• La fusiun da vischnancas vegn reglada en moda pli concisa sin basa da las experientschas ch'èn vegnidas fatgas l'ultim decenni.
• I na duain betg pudair vegnir furmadas novas fracziuns sco corporaziuns autonomas.
• Differents termins vegnan adattads a las relaziuns actualas (convocaziun da la radunanza communala, inoltraziun dal quint annual).

La lescha duai entrar en vigur il 1. da schaner 2018. La consultaziun dura fin ils 20 d'october 2016. Ils documents respectivs pon vegnir consultads en l'internet sut www.gr.ch / Consultaziuns currentas.


Infurmaziuns:
cussegliera guvernativa Barbara Janom Steiner, scheffa dal departament da finanzas e vischnancas, tel. 081 257 32 01, e-mail: Barbara.Janom@dfg.gr.ch  


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun