Oz èn sa radunads diesch scheffas e schefs da las regenzas sco er represchentantas e represchentants da las regenzas dals stadis commembers e dals chantuns da la Cuminanza da lavur da las regiuns alpinas (ARGE ALP) a Scuol per lur 49. conferenza da las scheffas e dals schefs da las regenzas. Sut il presidi dal chantun Grischun èn vegnidas deliberadas trais resoluziuns. Il presidi da la ARGE ALP passa ussa suenter in onn dal Grischun al Tirol dal sid.

Il zercladur 2017 ha il chantun Grischun surpiglià il presidi da la Cuminanza da lavur da las regiuns alpinas (ARGE ALP) e mess la forza idraulica en il center da ses onn presidial 2017/2018. En il rom da quest tema directiv èn vegnids mess differents accents politics cun la finamira da mussar l'impurtanza essenziala da la forza idraulica per las regiuns alpinas. Ina seria da contribuziuns da video dat invistas interessantas da la producziun d'electricitad e mussa l'impurtanza da la forza idraulica en il passà, dentant er per l'avegnir. Plinavant ha la ARGE ALP surpiglià durant il presidi grischun il patrunadi per ils discurs davart la perscrutaziun da l'energia 2018 a Mustér. Per finir l'onn presidial è vegnida discutada l'impurtanza economica da la forza idraulica en il territori alpin a chaschun d'in simposi cun persunas da la politica e da l'economia. Ultra da quai è vegnida deliberada oz a la conferenza da las scheffas e dals schefs da las regenzas ina resoluziun cuminaivla davart la forza idraulica.

La forza idraulica duai vegnir promovida ulteriuramain
La resoluziun davart il tema forza idraulica metta in cler accent sin la perspectiva da svilup positiva per l'utilisaziun da la forza idraulica en il territori alpin. La forza idraulica è ina da las paucas resursas che las regiuns alpinas possedan e che permetta ad ellas d'avair in niz per l'economia publica. Ella demussa in potenzial economic extraordinariamain aut, è zunt persistenta en cumparegliaziun traversala cun autras furmas da producziun ed è perfecziunada pertutgant la tecnologia sco er particularmain regulabla. Perquai pretendan ils stadis commembers da la ARGE ALP tranter auter che tut ils secturs politics emprovian coordinadamain da cuntanscher che l'utilisaziun da la forza idraulica possia vegnir sviluppada vinavant en moda ecologica, economica e raschunaivla sin il plaun social. Ultra da quai duain vegnir garantidas en l'entira Europa cundiziuns egualas per sustegnair e per amplifitgar las energias regenerablas, e la forza idraulica na duai betg vegnir dischavantagiada pervia d'ina promoziun selectiva d'autras tecnologias u pervia d'ulteriuras distorsiuns dal martgà.

Agiunta: Resoluziun forza idraulica (sco PDF)

Emprima resoluziun da la ARGE ALP davart il tema furmaziun
Cun ina segunda resoluziun davart il tema furmaziun duai vegnir rendì attent ad ulteriurs giavischs da la politica regiunala e dal territori da muntogna, spezialmain en il sectur da furmaziun. Ils stadis commembers da la ARGE ALP envidan da rinforzar il barat d'experientschas davart las consequenzas da la digitalisaziun en il spazi da viver alpin e da realisar ils resultats d'ina vasta offensiva da furmaziun. A medem temp duain vegnir rinforzadas e colliadas meglier ina cun l'autra las instituziuns da scola auta e da perscrutaziun da las regiuns alpinas. Medemamain pretendan ils commembers da la ARGE ALP ch'i vegnian creadas cundiziuns generalas adattadas per che er plazzas da lavur independentas dal lieu possian vegnir mantegnidas respectivamain promovidas.

Agiunta: Resoluziun furmaziun (sco PDF)

Regulaziun da la populaziun da lufs en il territori alpin
Las scheffas ed ils schefs da las regenzas da la ARGE ALP han deliberà ina terza resoluziun davart il tema regulaziun da la populaziun da lufs en il territori alpin. Il dumber da lufs en Europa s'augmenta rasantamain. Il territori alpin quinta en il fratemp passa 100 rotschas lufs, circa la mesadad da quels en las Alps talianas. Da quai vegni deducì ch'i resulta ina populaziun totala da circa 600 individis, che sa cumpona dad animals che han fatg pitschens, d'ulteriurs commembers da la rotscha e da lufs singuls emigrants. Per proteger l'agricultura da muntogna e per mantegnair in territori rural viv renviescha la ARGE ALP al fatg, ch'en parts dal territori alpin è cuntanschì in stadi da mantegniment favuraivel per il luf, ed ella pretenda da la UE da reducir il status da protecziun dal luf per quests territoris. Per il management dal luf duai ultra da quai vegnir etablì in monitoring che cumpiglia las regiuns ed ils stadis commembers.

Agiunta: Resolution Wolf (als PDF)

Surdada dal presidi al Tirol dal sid
A chaschun da la conferenza da las scheffas e dals schefs da las regenzas a Scuol ha la cussegliera guvernativa grischuna Barbara Janom Steiner surdà il presidi suenter in onn al guvernatur da la provinza autonoma Bulsaun/Tirol dal sid Arno Kompatscher. Durant il presidi dal Tirol dal sid vegn a star en il center il tema svilup dal territori rural.

Tut las infurmaziuns davart l'onn presidial grischun pon vegnir consultadas sin www.gr.ch/argealp ed infurmaziuns generalas davart la ARGE ALP sa chattan sin www.argealp.org.


Infurmaziuns:
- cussegliera guvernativa Barbara Janom Steiner, scheffa dal departament da finanzas e vischnancas dal Grischun, e-mail Barbara.Janom@dfg.gr.ch (ella telefona lura enavos)
- dumondas da las medias per telefon: Tamara Kobler, incumbensada per l'infurmaziun dal chantun Grischun, tel. 079 792 19 37


Gremi: ARGE ALP / regenza dal chantun Grischun
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun