Tenor studis èn las Grischunas ed ils Grischuns las persunas svizras las pli sportivas. Plinavant dispona il chantun d'in grond dumber d'occurrenzas da sport impurtantas. Atletas ed atlets d'elita dal Grischun tutgan cumprovadamain tar las sportistas ed ils sportists cun il pli grond success dal mund. La regenza ha in grond interess da mantegnair e da consolidar la valur centrala dal sport per il chantun da muntogna Grischun. Per quest intent preschenta ella in concept detaglià.

La lescha da promoziun dal sport, ch'è entrada en vigur il 1. d'avust 2015, oblighescha la regenza da relaschar in concept cumplessiv per promover il sport ed il moviment. Quel è ussa avant maun. Las federaziuns grischunas da sport èn stadas involvidas en l'elavuraziun dal concept ed han furnì ina contribuziun impurtanta areguard il scleriment dal basegn ed areguard la furmaziun da puncts centrals. Il concept per promover il sport preschenta la situaziun actuala e mussa ils puncts centrals e las mesiras per l'avegnir, per ch'il sport grischun sa sviluppia vinavant e per che l'activitad da moviment da la populaziun grischuna creschia cuntinuadamain er durant ils proxims onns.

22 finamiras d'optimaziun
En il concept vegnan fixadas per ils proxims onns 22 finamiras d'optimaziun e mesiras correspundentas, e quai en ils suandants secturs: sport d'uffants e da giuventetgna, sport da scola / sport da massa / sport da prestaziun / occurrenzas da sport / infrastructura / infurmaziun e cussegliaziun.

Confurm al punct central da sustegn ch'è formulà en la lescha da promoziun dal sport, concernan differentas finamiras la promoziun d'uffants e da giuvenils. Per uffants pitschens duai uschia vegnir promovì l'access a purschidas da moviment che correspundan a lur vegliadetgna. Il chantun vul er s'engaschar per la garanzia da la qualitad en l'instrucziun da sport en las scolas e per ina purschida cumplessiva da sport da scola voluntar. Ultra da quai duai vegnir tegnì quint da l'impurtanza economica dal sport da naiv cun facilitar als uffants da scola l'access al sport da naiv.

Sin fundament da vasts studis èsi enconuschent che las activitads da sport e l'appartegnientscha da giuvenils ad in'uniun da sport sa reduceschan cuntinuadamain a partir dal 13. onn da vita. Tras la scolaziun da giuvnas manadras auxiliaras e da giuvens manaders auxiliars vuless il chantun impedir che commembras e commembers sortian gia baud da l'uniun, ed el vuless furnir ina contribuziun per che giuvenils da 14 fin 18 onns surpiglian responsabladad en lur uniun da sport. Cun agid da campagnas da publicitad sco er d'iniziativas da sport e da moviment duai la populaziun vesair l'influenza positiva dal sport e dal moviment sin lur sanadad e sin la capacitad da prestaziun corporala sco er far diever da purschidas correspundentas.

En il sectur dal sport da prestaziun ha la regenza fixà la finamira da disponer d'ina buna rait da scolas da talents sco er d'ina purschida raschunaivla da scolas medias da sport e da scolas professiunalas che faciliteschan la cumpatibilitad da sport da prestaziun e scola. A medem temp vuless il chantun ademplir sia funcziun d'exempel sco manaschi d'emprendissadi e patrun che sustegna il sport da prestaziun. Per optimar las cundiziuns generalas e las structuras per ina promoziun da talents giuvens sin in aut nivel da qualitad duain centers regiunals e naziunals da prestaziun vegnir sustegnids en l'avegnir cun contribuziuns da gestiun.

La dumonda per sport e per moviment vegn dirigida er sur infrastructuras da sport adequatas. Qua po il chantun Grischun sa basar sin in concept per implants da sport che tutga en l'entira Svizra tar ils concepts precursurs. Ultra dals stabiliments d'impurtanza chantunala duain er star a disposiziun spazis per sa mover en ils quartiers ed en las vischnancas. Perquai duain ils interess dal sport e dal moviment ch'èn relevants per il territori vegnir francads sco valurs da planisaziun en ils plans directivs chantunals e regiunals sco er en la planisaziun d'utilisaziun communala. Tar ils stabiliments da sport existents stoi vegnir guardà ch'els sajan bain accessibels e possian vegnir duvrads en differentas modas.

En il chantun han lieu gia oz bleras occurrenzas d'auta qualitad, e quai davent dal sport da massa fin al sport d'elita internaziunal. La regenza vuless optimar vinavant las cundiziuns generalas per realisar occurrenzas naziunalas ed internaziunalas, er en il sectur da giuventetgna. Quai p.ex. tras in'examinaziun da las prestaziuns monetaras da la confederaziun, dal chantun e da la destinaziun.

Plinavant duai vegnir extendida la purschida d'infurmaziuns e da cussegliaziuns en il chantun. Ultra da quai duain er las vischnancas vegnir supplitgadas da nominar persunas da contact per il sport. Questas persunas han l'incumbensa da coordinar las purschidas existentas e d'iniziar novs spazis e novas prestaziuns che sustegnan il sport ed il moviment, sco er da represchentar ils interess dal sport en la vischnanca u en la regiun. Il chantun sustegna da sia vart las vischnancas tar l'installaziun da tals posts communals u regiunals per la coordinaziun dal sport.

Cun agid dal concept ch'è ussa avant maun è la regenza grischuna persvadida da pudair sviluppar vinavant la promoziun dal sport durant ils proxims onns confurm als basegns e da pudair augmentar anc vinavant la quota da la populaziun corporalmain activa.


Infurmaziuns:
cusseglier guvernativ Martin Jäger, schef dal departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient dal Grischun, tel. 081 257 27 01, e-mail: Martin.Jaeger@ekud.gr.ch


Gremi: departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient
Funtauna: rg departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient