La reducziun da la suprastanza da la vischnanca da Lumnezia da nov a tschintg commembers n'è tenor la regenza actualmain betg legala. Cunter ina reducziun pleda il contract da fusiun da l'onn 2012 che na po betg vegnir sutminà suenter uschè curt temp.
Per il 1. da schaner 2013 han fusiunà las otg vischnancas da Cumbel, Degen, Lumbrein, Morissen, Suraua, Vella, Vignogn e Vrin a la nova vischnanca da Lumnezia. Il contract da fusiun dals 25 da matg 2012, ch'è vegnì acceptà cun ina fitg clera maioritad da 475 cunter 66 vuschs, regla la cumposiziun da la suprastanza communala. Tenor quel sto la suprastanza sa cumponer da nov commembers (otg represchentants da las anteriuras vischnancas ed in president). Davart la cumposiziun da la suprastanza communala èsi vegnì discutà e debattà intensivamain durant il process da fusiun. En il contract da fusiun n'è vegnida integrada nagina limitaziun dal temp da questa garanzia da sez per las vischnancas fusiunantas. Las votantas ed ils votants da mintga vischnanca han pudì quintar il mument da la votaziun, ch'ellas ed els sajan represchentads en l'avegnir e bain per in temp pli lung cun in "agen" commember en la suprastanza communala.
L'examinaziun da l'effizienza da la suprastanza communala sco er il fatg che betg tut las vischnancas n'han pudì nominar ina candidata u in candidat gia tar l'emprima elecziun, han persvadì la suprastanza da Lumnezia ch'i saja necessari da far ina correctura correspundenta. Las votantas ed ils votants han acceptà la midada constituziunala ils 28 da favrer 2016 cun 671 cunter 198 vuschs. Las resalvas giuridicas dal chantun eran enconuschentas a la vischnanca ordavant.
Argumentaziun da la regenza
En il dretg grischun na vegni betg reglà tenor lescha, suenter quant temp ch'i dastga vegnir devià d'ina cunvegna fatga tenor contract, q.v.d. da la garanzia d'avair ina represchentanza da l'atgna vischnanca. Differents contracts da fusiun restrenschan talas disposiziuns ad ina u duas periodas d'uffizi (p.ex. Cazas, Grüsch, Landquart, Val Stussavgia, Alvra, Tumleastga) u prevesan regulaziuns che fixeschan las circumstanzas, tenor las qualas la cunvegna fatga tenor contract po vegnir midada (p.ex. Arosa). Sch'i na dat nagina regulaziun, stoi vegnir sa basà en il cas singul sin las circumstanzas concretas e sin l'impurtanza fundamentala ch'ina disposiziun ha.
Tenor il dretg public ston contracts da princip vegnir observads. Igl è pussaivel d'adattar ils dretgs e las obligaziuns dal contract a las relaziuns midadas, sche las relaziuns, ch'èn stadas d'ina impurtanza decisiva per il contract, èn sa midadas dapi l'entrada en vigur en moda essenziala, duraivla e nunprevisibla e sche l'insistenza sin la regulaziun cunvegnida na fiss betg pretendibla e muntass uschia in abus da dretg. Sche quai n'è betg il cas, dastgan las votantas ed ils votants da las anteriuras vischnancas partir dal fatg, ch'i na vegnia betg devià da las disposiziuns dal contract.
La regenza è da l'avis en il cas concret che las relaziuns na sajan betg sa midadas uschia, ch'i fiss pussaivel da deviar oz da las disposiziuns dal contract da fusiun. La cuntinuitad da las cunvegnas da quella giada è pli impurtanta che la direcziun senza dubi pli simpla da la vischnanca cun mo tschintg commembers da suprastanza.
Infurmaziuns:
cussegliera guvernativa Barbara Janom Steiner, scheffa dal departament da finanzas e vischnancas, tel. 081 257 32 01, e-mail:
Barbara.Janom@dfg.gr.ch
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun