En l'onn da gestiun 2015 ha il chantun Grischun realisà in surpli dal retgav da 17 milliuns francs. Budgetà era in deficit da 55 milliuns. Quest meglier resultat po vegnir attribuì tant ad entradas pli autas sco er ad expensas pli bassas. Ils retgavs fiscals èn stads megliers che budgetads. Ultra da quai ha la dubla distribuziun nunspetgada da la banca naziunala svizra (BNS) purtà ulteriurs milliuns. Da la vart da las expensas n'èn betg vegnids duvrads tut ils credits tenor preventiv. Ils custs materials, las contribuziuns chantunalas a terzas persunas sco er las investiziuns nettas èn stads cleramain sut il preventiv. Grondas rectificaziuns da valurs e la furmaziun d'ina reserva engrevgeschan il resultat total. Las vistas sin las planisaziuns finanzialas dals onns 2017–2020 restan nauschas.

Resultat operativ fitg bun
Tant ils custs dal manaschi (-60 miu.) sco er il retgav dal manaschi (-67 miu.) èn stads cleramain pli pitschens che planisà. Quai ha effectuà sco summa in resultat cleramain meglier da l'activitad manaschiala. Cumplettà cun il resultat da finanziaziun hai dà en il resultat operativ (quint economic, 1. stgalim) in surpli dal retgav da 60 milliuns (2014: 44 miu.).

Las entradas fiscalas dal chantun (744 miu.) èn stadas pli bassas che l'onn precedent (761 miu.), han però surpassà cleramain il preventiv (706 miu.). Suenter che las entradas fiscalas 2014 èn stadas avant maun, èsi sa mussà ch'il preventiv 2015 è vegnì fixà memia bass. La part la pli gronda dal retgav supplementar deriva da las taglias sin las entradas e sin la facultad da las persunas natiralas (+28 miu.). Las entradas da las taglias da las persunas giuridicas èn stadas levamain pli autas (+2 miu.). 8 milliuns meglier che budgetà han serrà las ulteriuras taglias.
La dubla distribuziun dal gudogn nunspetgada da la BNS (32 miu.) sco er tschains d'aua pli auts (+4 miu) han meglierà il retgav da regals e da concessiuns. In retgav supplementar dad 8 milliuns è resultà tar las indemnisaziuns, da las qualas 5 milliuns pon vegnir attribuidas a restituziuns pli autas. Las multas èn stadas sin il nivel dal preventiv (20 miu.).

Per il persunal èn vegnids duvrads 359 milliuns durant l'onn da rapport (onn precedent 356 miu.), 6 milliuns main che budgetà. Ils custs materials ch'èn pli bass envers il preventiv (-20 miu.) ed envers l'onn precedent (-7 miu.) èn d'attribuir cunzunt al fatg ch'i n'è betg vegnì fatg diever dals credits per il mantegniment (-8 miu.), per ils custs da material e da rauba (-7 miu.) e per ils custs da servetschs da terzas persunas (-4 miu.). Tar ils custs da transfers èn resultats la fin da l'onn credits restants da 40 milliuns. Cun 921 milliuns èn vegnids duvrads 15 milliuns dapli per contribuziuns a communitads ed a terzas persunas che l'onn precedent, ma 20 milliuns main che budgetà. 13 milliuns sut il preventiv èn stadas las amortisaziuns da las contribuziuns d'investiziun.

Resultat extraordinari negativ
Il resultat extraordinari (quint economic, 2. stgalim) è stà cleramain negativ cun -43 milliuns. Il post d'expensas il pli grond èn stadas las rectificaziuns da la valur da martgà da las aczias da la Repower dal chantun (-91 miu.). In svilup fitg positiv han percunter mussà las valurs da bursa dals certificats da participaziun da la Banca chantunala grischuna (+112 miu.) e da las aczias da la Ems-Chemie Holding SA (+9 miu.). Tar las expensas extraordinarias èn vegnidas cudeschadas las reservas creadas da nov per finanziar infrastructuras relevantas per il sistem. Il cussegl grond ha fixà questa prefinanziaziun dad 80 milliuns cun la revisiun totala da la lescha per il svilup economic l'avust 2015.

Legraivel resultat total e basa d'agen chapital vinavant solida
Il resultat operativ fitg bun (60 miu.) ed il resultat extraordinari negativ (-43 miu.) adì tar tal chaschunan il resultat total positiv ed il surpli dal retgav da 17 milliuns. Suenter avair cudeschà il gudogn annual importa l'agen chapital cumprovà 2326 milliuns. La reducziun envers l'onn pre-cedent è d'attribuir a l'annullaziun dal princip da la limitaziun da taglia (-479 miu.).

Main expensas e dapli entradas en il quint d'investiziun
Suenter ina deblezza l'onn precedent han las investiziuns nettas cuntanschì cun 163 milliuns puspè il nivel da l'onn 2013. Las expensas (senza contribuziuns transitoricas) èn stadas per 49 milliuns sut il preventiv, entant che las entradas (senza contribuziuns transitoricas) correspundevan al preventiv. Las expensas pli pitschnas resultan da differents secturs: main investiziuns materialas ed immaterialas (-23 miu.), main emprests (-12 miu.) e main contribuziuns (-16 miu.).
Danovamain èn creschidas cleramain las contribuziuns d'investiziun transitoricas che n'han betg in effect sin il resultat dal chantun: ellas han cuntanschì 121 milliuns (onn precedent +6 miu., preventiv +24 miu.). Questas contribuziuns dependan fermamain da las pussaivladads da credit e da pajament da la confederaziun ed èn difficilas da prognostitgar.

Dabun da las vias anc ina giada pli aut
Cuntrari a sia planisaziun (-20 miu.) ha l'uffizi da construcziun bassa serrà il quint da las vias cun in surpli da 3 milliuns. Sco ils onns precedents n'han betg pudì vegnir realisads tut ils projects d'investiziun. Ultra da quai stevan a disposiziun dapli entradas che budgetà. I èn resultadas investiziuns nettas pli bassas (-13 miu.). Pervia da las amortisaziuns pli bassas ha quai schanegià il quint economic da la finanziaziun speziala en la medema dimensiun. Custs da persunal e custs materials pli pitschens (-13 miu.) han er contribui a quest bun resultat. Da la taglia sin ielis minerals e da la taxa sin il traffic da camiuns pesants dependenta da la prestaziun (TTPDP) èn entrads 6 milliuns pli pauc. Il dabun da las vias è s'augmentà per quest surpli sin 104 milliuns.

Perspectiva
Il resultat operativ da l'onn 2016 vegn ad esser cleramain mender che quel dals onns precedents. Responsablas per quai èn mo paucas posiziuns sco la reducziun da la part vi da la gulivaziun da las resursas da la confederaziun, l'introducziun da la refurma da la gulivaziun da finanzas en il chantun Grischun sco er l'augment tar las posiziuns da contribuziun las pli grondas. En vista a la situaziun economica n'èsi betg da far quint cun entradas fiscalas pli autas che quellas dals onns precedents.

Las valurs dal plan da finanzas 2017 fin 2020 ch'il cussegl grond ha tractà en la sessiun da favrer prevesan deficits annuals tranter 50 e 100 milliuns. Tals deficits n'èn betg supportabels. En il rom da la budgetaziun vegnan las valurs dal plan elavuradas ed adattadas permanentamain mintga onn. Per garantir l'equiliber da las finanzas ha la regenza l'intenziun da proceder en moda flexibla e pass per pass sur plirs stgalims da prioritad. En il center stat en quest connex ina disciplina d'expensas rigurusa per pudair observar las directivas fixadas dal cussegl grond. Uschespert ch'i resulta in grond deficit en in quint annual e sch'i vegn fatg quint a medem temp cun deficits structurals per ils onns suandants, vegn la regenza a suttametter al cussegl grond in program da distgargia cumplessiv.
 
Il cussegl grond vegn a tractar il quint statal dal chantun 2015 en sia sessiun da zercladur (dals 13 fin ils 15 da zercladur 2016).


Ulteriuras infurmaziuns davart il quint annual 2015 dattan:
- cussegliera guvernativa Barbara Janom Steiner, scheffa dal departament da finanzas e vischnancas, Barbara.Janom@dfg.gr.ch, 081 257 32 01
- Andrea Seifert, manader da l'administraziun da finanzas, Andrea.Seifert@five.gr.ch, 081 257 33 01


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun